‘Daten’ en verkering

Het leven is als een spoorbaan met wissels. Een wissel die omgezet wordt, bepaalt het verdere spoor van het leven. Dat geldt bijvoorbeeld de keuze voor een opleiding, het accepteren van een baan, of de verhuizing naar een nieuwe woonplaats. Maar het kan ook gebeuren door kleinere dingen, zoals een onverwachte ontmoeting, of een stukje in de krant dat de aandacht trekt. Wie er door genade oog voor krijgt zal vaak verwonderd omzien, en vaststellen dat gebeurtenissen in het verleden – die ogenschijnlijk ‘toevallig’ en weinig betekenisvol leken – door de Heere gebruikt zijn om het leven op een beslissend spoor te leiden. De Bijbel bevat talloze voorbeelden die dit illustreren. Als Jozef tegen zijn broers gezwegen zou hebben over zijn dromen, of als Mozes in het kistje niet gevonden was door Farao’s dochter, of als koningin Vasthi niet geweigerd had om te komen op het woord van koning Ahasvéros, zou de geschiedenis van het volk Israël heel andere wendingen genomen hebben. Maar de Heere bestuurde alles met vaste hand! Dat gold het volk Israël, dat geldt ook ons. Hij laat niets aan het toeval over!

Huwelijkskeuze

Tegelijk is zonneklaar dat er belangrijke keuzes zijn die altijd levenslange gevolgen hebben. De huwelijkskeuze is hiervan een duidelijk voorbeeld. De keuze voor een opleiding, een woonplaats, of een baan is belangrijk, maar hoeft niet levenslang te zijn. Bij het huwelijk is dat anders. Het is een keuze die per definitie bepalend is voor het spoor waarover ons verdere leven loopt, omdat een huwelijk een levenslang en onverbreekbaar verbond is. Het is bovendien een vergaande keuze om het leven volledig met elkaar te delen en elkaar toegewijd te zijn in liefde en trouw. Daarnaast – als de Heere het huwelijk zegent met kinderen – betekent het een gezamenlijke verantwoordelijkheid om kinderen op te voeden. De verantwoordelijkheid voor elkaar en voor de kinderen geldt niet alleen het tijdelijke; het geldt eerst en vooral het eeuwige. Het is de verantwoordelijkheid voor elkaars zielenheil. Hoewel bekering een persoonlijke zaak is, geldt middellijkerwijs dat mannen en vrouwen elkaar óf behulpzaam zijn op weg naar de hemel, óf elkaar hinderen. Het kan zelfs zijn dat ze elkaar naar de hel helpen! Ten diepste is dat het geval als beiden onbekeerd zijn en blijven.

Een huwelijkskeuze is dus letterlijk van levensbelang. Dat geldt uiteraard ook in andere opzichten. Als een man en vrouw met elkaar trouwen, en later wordt duidelijk dat ze niet goed bij elkaar passen, kan het leed niet te overzien zijn. Niet alleen leidt het er vaak toe dat beiden diep ongelukkig worden – soms zelfs zodanig dat ze elkaar voortdurend pijnigen – maar ook voor de kinderen kan het ontzettende gevolgen hebben. Maar al te vaak zijn de gevolgen meerdere generaties voelbaar. Kinderen uit gebroken huwelijken blijken bijvoorbeeld relatief vaak ook zelf later te scheiden. Dat is ook begrijpelijk: ze hebben geen goed voorbeeld gehad, en zijn vaak ook zelf beschadigd geraakt door de gebrokenheid en ellende die het met zich meebracht. Dat alles maakt dat er weinig keuzes zijn die zo belangrijk zijn als de keuze van een levensgezel.

Verkering

In dat licht bezien is het opmerkelijk hoe er ook in onze gezinnen soms nogal lichtzinnig en ook onbijbels met deze levenskeuze wordt omgegaan. In de eerste plaats geldt dit de betrokkenheid van ouders bij de huwelijkskeuze van kinderen. Veel ouders lijken van mening te zijn dat die keuze vooral aan de kinderen is. Uiteraard spreken ze er wel eens in zijn algemeenheid over – bijvoorbeeld door te zeggen: ‘ik zou het fijn vinden als je iemand kiest van onze eigen kerk’ – maar voor het overige leunen ze vaak achterover, en hopen er het beste van. Veel kinderen vinden het omgekeerd lastig of niet nodig om er met hun ouders over te spreken. Ze ‘daten’ met deze en gene, besluiten vervolgens om een relatie aan te gaan als de kennismaking bevalt, en vertellen het dan aan de ouders. Soms wordt daarbij nog toestemming gevraagd aan de ouders, maar vaak gebeurt dat niet eens meer, of wordt het beschouwd als een formaliteit. Ouders lijken er bovendien vaak vanuit te gaan dat je eigenlijk geen ‘nee’ kunt zeggen. Hun rol is hoogstens adviserend. De kinderen kunnen immers alleen zélf bepalen van wie ze houden. Het is hún keuze.

Dat is vreemd. Ouders voelen vaak namelijk heel goed aan of hun kind een goede keuze maakt. Ze zien dit meestal scherper dan het kind zelf. Bovendien kennen ouders hun eigen kinderen als geen ander. Het is ook op een andere manier vreemd, want bij allerlei keuzes van kinderen zijn ouders intensief en beslissend betrokken, bijvoorbeeld wanneer het gaat om grote uitgaven, maar deze keuze van eeuwig belang laten ze vooral ‘gebeuren’. Maar het is vooral ook onbijbels. Gods Woord kent beslissend gezag toe aan ouders bij de keuze van echtgenoten voor hun kinderen (zie o.m. Gen. 21:21, 24:3, 26:34, 34:4, Richt. 14:2 incl. kanttekeningen). De kanttekeningen spre-ken heel nadrukkelijk op meerdere plaatsen over het recht van ouders inzake huwelijken. Geschiedenissen zoals die van Adam en Eva, Izaäk en Rebekka en Ruth en Boaz illustreren dit. Ook in het Nieuwe Testament is dit heel duidelijk. Paulus spreekt in 1 Korinthe 7 over ‘het ten huwelijk uitgeven’. Dit ziet op hetzelfde principe. Ouders moeten hierin weer hun verantwoordelijkheid leren nemen, en kinderen moeten dit weer gewoon gaan vinden. Dat is ook wat puriteinen en nadere reformatoren zonder uitzondering benadrukten, zoals William Gouge (‘Of Domestic Duties’) en Lodewijk van Renesse (‘De heilige voorzienigheid Gods in ’t beleid der huwelijken’). De bekende Petrus Wittewrongel (‘Oeconomia Christiana of Christelijke Huishouding) stelt dat de raad van ouders onmisbaar is, hoewel dwang geen optie is.

Bijbelse relatievorming

Lezenswaardig in dit verband is ‘Bijbelse relatievorming in de 21 ^ste eeuw’ van Aletta de Pater, uitge geven door Hart voor het gezin. Hoewel het boek geschreven is vanuit een wat evangelisch klimaat, en de aangehaalde Bijbelteksten helaas afkomstig zijn uit de HSV, worden er behartigenswaardige dingen geschreven. De Pater betoogt overtuigend dat op het gebied van relatievorming in onze kringen weinig minder dan een reformatie nodig is. Daten of verkering krijgen is feitelijk een relatief nieuw fenomeen dat in de eenentwintigste eeuw in Europa is opgekomen en sterk beïnvloed is door de secularisatie. Voor 1920 was het normaal dat ouders om raad werden gevraagd voordat door een jongeman ook maar één stap werd gezet richting de jonge vrouw. Pas na hun goedkeuring ontstond het eerste contact. De onderlinge contacten vonden bovendien vaak plaats in het bijzijn van anderen. Natuurlijk was dit deels cultureel bepaald, en ging er ook toen het nodige mis. Maar het was niet in tegenspraak met de Bijbel. De huidige visie op relatievorming is echter ver af komen te staan van de weg die Bijbel aanwijst.

Over dit onderwerp zou veel meer te zeggen zijn. Denk aan de misvatting dat verliefdheid de basis is voor een goed huwelijk. Er zijn veel goede en gezegende huwelijken die begonnen zonder verliefdheid, en er zijn talloze gestrande huwelijken die begonnen met hevige verliefdheid. Verliefdheid en liefde zijn twee verschillende zaken.

Slotopmerking: in ons kerkverband zijn er tegenwoordig Paradijsbloem-cursussen voor stelletjes die verkering hebben. Het is een programma van één zaterdag of een aantal avonden om samen te praten over je verkering en om je voor te bereiden op het huwelijk. Zie paradijsbloem.nl. Een goed initiatief dat het waard is om gestimuleerd te worden door ouders en kerkenraden.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen