Jezus’ waarschuwing tegen valse profeten

Kort geleden sprak ik met een man uit een van onze gemeenten, die werkzaam is in het bedrijfsleven. Hij heeft een poosje gewerkt op een kantoor waar zo’n 500 mensen werkten. In de eerste weken leek het erop of er niemand christelijk was onder die 500 mensen. Tot het moment dat hij iemand spreekt die wél bidt en dankt voor zijn eten. Hij krijgt een gesprek. Hij voelt verwantschap. En hij praat door. Het blijkt iemand uit de Pinkstergemeenten te zijn. Onmerkbaar vindt er dan een verandering plaats in je denken en in je voelen. Normaalgesproken heeft de man fikse bezwaren tegen de leer van de Pinkstergemeenten. Hij voelt geen nauwe verwantschap met mensen die de belijdenis van de kerk verwerpen. Hij voelt geen nauwe verwantschap met mensen die heimelijk de remonstrantse leer zijn toegedaan. Maar op het moment dat hij deze man ontmoet in een totaal seculiere omgeving, voelt hij verwantschap. En dat is nog te verklaren ook!

We moeten ons echter realiseren dat dit voor veel jongeren de praktijk van alle dag is. Sluipenderwijs kan onze visie op de eigenschappen van de ware kerk¹ worden aangetast. Sluipenderwijs kan het ons ontglippen dat we altijd de wacht dienen te houden voor de onverkorte waarheid van Gods Woord. Jezus Zelf heeft in de Bergrede nadrukkelijk daartegen gewaarschuwd. De bekende uitdrukking over bomen en vruchten volgt op de uitspraak: Maar wacht u van de valse profeten, dewelke in schaapsklederen tot u komen, maar vanbinnen zijn zij grijpende wolven. Aan hun vruchten zult gij hen kennen. Leest men ook een druif van doornen, of vijgen van distelen? (Matth. 7:15-16).

In dit artikel wil ik twee vragen aan de orde stellen. In welk verband spreekt Jezus deze woorden? Waartegen worden we in deze woorden gewaarschuwd?

In welk verband spreekt Jezus deze woorden?

De plaats van de woorden over de valse leraars is heel opmerkelijk. Het gedeelte volgt direct op het gedeelte dat gaat over de enge poort. Gaat in door de enge poort; want wijd is de poort en breed is de weg, die tot het verderf leidt, en velen zijn er die door dezelve ingaan; Want de poort is eng en de weg is nauw, die tot het leven leidt, en weinigen zijn er die denzelven vinden (Matth. 7:13 en 14).

Jezus wijst in Zijn rede naar de plek waar de enge poort begint. Het gesprek over ware en valse herders vindt dus plaats – mag ik het zo zeggen – bij de enge poort. Op de plaats waar Jezus wijst op de noodzaak van ingang door de enge poort. Op de plaats waar Jezus wijst op de aanwezigheid, niet alleen van een smalle weg, maar ook van een brede weg. Op de plaats waar Jezus wijst op het eeuwig verderf, dat verbonden is aan het voortgaan op de brede weg. Samenvattend: op de plaats waar de beslissing valt over eeuwig wel en eeuwig wee, waarschuwt Jezus tegen de valse profeten. Élk woord van Jezus heeft ons wat te zeggen. Zou dít woord, in dít verband, ons dan niet veel te zeggen hebben?

Waartegen worden we in deze woorden gewaarschuwd?

Dat dringt tot de vraag: waar zijn de valse profeten dan aan te kennen? Wat wijkt er dan af in de prediking en de zielszorg van de valse profeten? Jezus zegt dat we hen uit hun vruchten zullen kennen. Onze kanttekenaren zeggen van deze vruchten: ‘Door deze vruchten wordt verstaan niet zozeer het leven, hetwelk voor een tijd bedrie-gen kan, als wel de leer, die aan Gods Woord moet beproefd zijn.’ Laten we uit het verband van deze waarschuwing enkele lessen leren.

1. De valse profeet is iemand die in zijn prediking weg blijft bij de onderscheiding tussen de brede en smalle weg. Dat laat de valse profeet het liefst achterwege. De hele gemeente wordt vaak aangesproken als verbondsgemeente, als gedoopten, ja, als kinderen van God. Daarmee ontbreekt dus de noodzaak van in te gaan door de enge poort, waar Jezus op wijst.

2. Als deze onderscheiding ontbreekt, wordt alle ernst in de prediking gemist. Als de noodzaak van het ingaan door de enge poort wordt gemist, stelt de valse leraar zijn hoorders dus gerust. Het komt goed. Er valt misschien nog wat te leren, wat bij te spijkeren, maar de valse herder zegt niet dat je er van nature buiten staat, dat ingaan door de enge poort onmisbaar is. De valse profeet stelt ten diepste zijn hoorder gerust.

3. De brede weg eindigt in het eeuwig verderf. Dat heeft Jezus geleerd. Dat is aangrijpend. Maar dat is ook rechtvaardig. We zijn moedwillig en vrijwillig van God afgevallen. Adams val en de doodstaat die daardoor is ingetreden, wordt door de valse profeet verzwegen. Hij komt in vriendelijk ogende schaapsvellen, maar hij confronteert zijn hoorders niet. Dat Jezus voor zondaren gestorven is, wordt wel genoemd. Maar dat Hij moest sterven vanwege het wraakzwaard van Gods recht dat boven ons aller leven hangt, wordt door de valse profeet verzwegen of verdoezeld. Hij roemt mogelijk in het kruis, maar de diepe oorzaak van de noodzaak van Jezus’ kruislijden wordt niet in het licht gesteld.

4. De valse profeet blijft ook weg van de ware bekering. Zowel de prediking van Johannes de Doper als de prediking van Jezus begint met de woorden: Bekeert u en gelooft het evangelie. De noodzaak van bekering wijst erop dat wij afgekeerd zijn van God. Onze ogen zijn gericht op de wereld en het wereldse. Maar God bekeert. God keert de zondaar om en de ogen en het hart van de zondaar worden vanaf dat moment gericht op God en Goddelijke zaken. Met boete en berouw zoekt hij terug te keren tot God. Hoe vreselijk is de zonde die hij heeft bedreven. Hoe groot is de schuld die op hem drukt. Hoe rechtvaardig is het eeuwig verderf.

5. Nog één keer. Als het gaat over het onderscheid tussen de brede en de smalle weg, wil de valse herder ook beslist niet wijzen op de noodzaak van een heilige wandel en godzaligheid. Jezus spreekt niet alleen over een wijde poort, maar ook over een brede weg. Ook in dat opzicht zijn de valse profeten aan hun vruchten te kennen. Heb de wereld niet lief, noch hetgeen in de wereld gevonden wordt. Indien iemand de wereld liefheeft, de liefde des Vaders is niet in hem (1 Joh. 2:15). De geroepen profeet is het niet te doen om een wettische gemeente waarbij de grond gezocht wordt in een uitwendige levenswandel en rechtzinnige belijdenis, maar het is hem wel te doen om een leven in de vreze des Heeren. Van dit laatste is de valse profeet afkerig.

Ter afsluiting

Jezus heeft gesproken over het ingaan door de enge poort. Over de wijde poort. Over de brede weg. Over de valse profeten. Laten we op de wacht staan. Jong en oud. Voor valse prefeten. Maar vooral voor onszelf. Het is onze dure plicht dat we uitwendig naar Gods Woord leven. Het is onze roeping om vast te houden aan de zuivere leer der waarheid. Maar met dit alles kunnen we nog op de brede weg wandelen. Daarom is de bede van Psalm 139 van zo groot belang en blijvend noodzakelijk. Doorgrond mij, o God, en ken mijn hart; beproef mij en ken mijn gedachten. En zie of bij mij een schadelijke weg zij; en leid mij op den eeuwigen weg (Ps. 139:23 en 24).

Noot

1. Zie onze Nederlandse Geloofsbelijdenis artikel 27 t/m 29

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen