Kleren maken de m/v

‘Voor de Heere maakt het écht niet uit hoe je er aan de buitenkant uitziet, of welke kleren je draagt. Het gaat om de binnenkant, om het hart’. Deze uitspraak wordt in allerlei variaties nogal eens gebezigd. En die lijkt heel aannemelijk. Gods Woord zegt het immers: …de mens ziet aan wat voor ogen is, maar de HEERE ziet het hart aan (1 Sam 16:7). Maar de Bijbel leert ons meer dan dit. Kleding doet er wel degelijk toe!

Discussies over kleding zijn een regel matig weerkerend verschijnsel dat hoort bij de gereformeerde gezindte. Die discussies laaien met enige regelmaat op, met name wanneer reformatorische middelbare scholen weer eens aan de bel trekken, bijvoorbeeld als het nieuwe schooljaar begint. Ook vanaf preekstoelen wordt het onderwerp aan de orde gesteld, bijvoorbeeld bij de behandeling van het zevende gebod. Daar is ook alle reden toe. Het lijkt echter weinig uit te halen.

Kleding in de Bijbel

Misschien heeft dit er (ook) mee te maken dat we niet meer goed begrijpen wat Bijbels gezien de plaats van kleding is. In de volmaakte wereld van het paradijs was er geen kleding. Het is opvallend dat Genesis 2 afsluit met de woorden: En zij waren beiden naakt, Adam en zijn vrouw, en zij schaamden zich niet. De enige manier waarop de volmaakte toestand in het paradijs omschreven kan worden is de ontkenning: en zij schaamden zich niet. Blijkbaar zijn er geen menselijke woorden die werkelijk in positieve zin kunnen omschrijven wat de volmaakte schaamteloze toestand van het paradijs inhield. Het kan alleen omschreven worden door aan te geven wat het niet is.

Dat alles verandert radicaal na de zondeval. De volkomen harmonie raakt verstoord. Dat geldt niet alleen de verhouding tussen God en de mens, maar ook die tussen Adam en Eva onderling. Opeens zien ze dat ze naakt zijn, en zij hechtten vijgenboombladeren tezamen en maakten zich schorten (Gen. 3:7). Adam en Eva merken dat de nabijheid van de ander nu heel anders ervaren wordt dan voorheen. Ze ervaren schaamte, schuld en boosheid, in de eerste plaats jegens God, maar ook naar elkaar. Adam roept zelfs uit: De vrouw die Gij bij mij gegeven hebt. Hij geeft daarmee ten diepste God de schuld van het feit dat hij van de verboden vrucht gegeten heeft, en tevens zijn vrouw.

Het is in dit verband betekenisvol dat God, na het uitspreken van de straf op de zonde en na het uit­spreken van de moederbelofte, Zélf de mens wil kleden: En de HEERE God maakte voor Adam en zijn vrouw rokken van vellen en toog ze hun aan. Dat is een bijzondere daad van Gods goedheid en zorg voor gevallen mensen. Ze krijgen kleding van God! Daarmee maakt de Heere in de eerste plaats duidelijk dat Hij zeggenschap heeft over heel ons leven. Hij is Koning. Wie zou, nadat de Heere dit heeft gedaan, nog durven zeggen dat kleding er voor de Heere niet toe doet? Bovendien, die kleding had een nadrukkelijke functie. Die stelde gevallen mensen weer in staat om zonder schaamte met elkaar om te gaan. Daarom kunnen we op zondag met honderden of duizenden mensen in dezelfde kerk zitten. Daarom kunnen jongeren met elkaar naar school gaan. En daarom kunnen gezinnen gezinnen zijn! Kleding maakt samen-leven mogelijk in een gevallen wereld.

De zorg van de Heere strekt zich dus uit over ziel én lichaam. Dat blijkt ook uit de geschiedenis van de bezetene van Gadara zoals beschreven in Markus 5. Nadat de onreine geesten uitgevaren waren lezen we in het vervolg: En zij kwamen tot Jezus, en zagen den bezetene zittende en gekleed en wel bij zijn verstand… (vers 15). Het feit dat Jezus hem kleedt is van grote betekenis. Het is een onderdeel van zijn totale herstel. Het maakt ook de gehele zorg van Christus voor de Zijnen duidelijk. Net zoals God Adam in de hof van Eden kleedde, kleedt Jezus buiten het paradijs deze mens die door Hem van de duivel bevrijd is. Deze geschiedenis plaatst de uitdrukking ‘Je mag tot Jezus komen zoals je bent’, in een heel ander licht dan vaak wordt aangenomen. Inderdaad, deze man kwam naakt en door de duivel bezeten tot Christus. Maar wanneer iemand door genade tot Christus vlucht, blijf hij niet wie hij is! Dan verandert ook de kleding. Dat is zelfs het voorwerp van Gods bijzondere zorg.

De zorg van God voor kleding blijkt ook op andere manieren in zowel het Oude als het Nieuwe Testament. Kleding brengt een boodschap over. Denk aan de gedetailleerde voorschriften voor de kleding van priesters, of het algemene gebod om vier snoertjes te maken aan de hoeken van het bovenkleed (Deut. 22:12) als herinnering aan Gods geboden. Opmerkelijk is ook bijvoorbeeld het spreken van bruiloftsklederen door Jezus, en het feit dat Hij Zelf een rok droeg zonder naad, van boven af geheel geweven (Joh. 19:23). En bijzonder ingrijpend: Hij heeft Zelf naakt aan het kruis moeten hangen. Daar waar de Heere de eerste Adam wilde kleden, moet de Tweede Adam naakt gekruisigd worden. Hij verliest Zijn laatste waardigheid, om onze schuld. Wie bovenstaande Schriftgegevens op zich laat inwerken, zal niet meer durven beweren dat kleding er niet toe doet!

Kleding en cultuur

Uiteraard is kleding iets dat vergaand beïnvloed wordt door de cultuur van de tijd waarin we leven. In onze tijd is er een abnormaal sterke belangstelling voor lichamelijke schoonheid. Kleding wordt daarom vaak niet zozeer gebruikt om het lichaam te bedekken, maar juist om het lichaam zo voordelig mogelijk te tonen. De verschillen tussen man en vrouw worden bovendien in hoge mate ontkend. Dat leidt ertoe dat er een beweging is naar geslachtsneutrale kleding, dwars tegen de scheppingsorde in. Tegelijk ligt er veel nadruk op seksualiteit. De seksuele revolutie veroorzaakt grote losbandigheid in de manier waarop mensen met elkaar omgaan. Kleding wordt niet meer gedragen om jezelf in de omgang met anderen te beschermen, maar juist om te prikkelen, om uit te dagen.

Reformatorische christenen blijken voor dit alles niet immuun. De schoolpleinen, catechisatielokalen en zelfs de kerken op zondag getuigen ervan. Dat is droevig. We laten ermee zien dat we Christus’ zeggenschap over ons leven weigeren. We laten ons kennen als openlijke verachters en vijanden van Hem. Ouders, hoe is dit in uw gezin? En in het bijzonder vaders, hoe gaan uw dochters de deur uit? Als vader heeft u hierin een belangrijke verantwoordelijkheid. U weet heel goed wat voor een man uitdagend is en wat niet. U bent immers zélf man. En u bent wellicht de enige man in het leven van uw dochter die eerlijk kan zeggen hoe bepaalde kleding over komt zonder verdacht te worden van bijbedoelingen. Bovendien, u bent vader. U bent gezagsdrager. Dit is dus uw taak, uw plicht, uw verantwoordelijkheid.

Dit artikel is op onderdelen gebaseerd op de brochure ‘Kleren maken de m/v, Bijbelse bezinning op kleding’ van ds. C.P. de Boer. De brochure verscheen in 2014 bij De Banier en werd toen door een aantal reformatorische scholen verspreid.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen