De mens-god en de Godmens

Ballon

Het is 2 jaar voor Christus. Keizer Augustus zorgt er al langere tijd voor dat er gratis korenvoorziening is voor honderdduizenden inwoners van Rome. Daarnaast schenkt hij van tijd tot tijd geld aan arme inwoners en het volk wordt zoet gehouden met ‘brood en spelen’. Het is te begrijpen dat velen hem enthousiast eren en prijzen. Maar dat alles heeft een keerzijde. Hij moet oppassen dat hij niet in geldnood komt. Om financiële problemen te voorkomen, besluit hij al zijn onderdanen te laten beschrijven. Hij kan dan onder andere des te makkelijker belastingen invoeren. Zijn bevel is een politiek ‘dogma’, een wet waaraan iedereen zich moet onderwerpen.

De gevolgen van dit bevel zijn immens groot. Het hele rijk raakt in rep en roer. Tientallen miljoenen mensen in een enorm gebied rond de Middellandse Zee moeten op reis om zich te laten beschrijven. Het zijn de bewoners van een groot deel van Europa (vanaf de Atlantische Oceaan in het westen) tot in het westen van Azië (voorbij Turkije), inclusief delen van Noord-Afrika, met de woestijnen als zuidgrens. Ze worden met naam en toenaam ingelijfd in het Romeinse wereldrijk. De keizer voelt zich almachtig. Maar Maarten Luther kijkt hogerop en spot met deze grootheidswaanzin: ‘God laat de keizer zich volblazen als een varkensblaas, en als die ballon dan vol is, prikt God er een gaatje in en dan is het uit met zijn bravoure.’

Keizer Augustus beseft echter niet dat deze politieke beslissing ten dienste staat van een religie die als dogma, als onherroepelijk geloofsartikel heeft: Jezus Christus, de Zoon van God Die mens is geworden, door en in Wie alleen redding en verlossing is te verkrijgen.

De verhevene – zijn leven

Keizer Augustus mag wel de machtigste heerser van de Oudheid genoemd worden. Honderden jaren voordat hij keizer wordt, was het Romeinse Rijk onderworpen aan verwoestende burgeroorlogen. Als aangenomen achterneef volgt hij de bruut vermoorde Julius Caesar op, in 44 voor Christus. Zijn regeringsbeleid is de basis voor verzoening en vrede. Er wordt gesproken over de ‘Pax Augusta’, de vrede van Augustus. Het tempeltje voor Janus, de god van de oorlog, kan gesloten worden. Er kan een vredesaltaar op het Marsveld in Rome gebouwd worden.

Geboren als Octavianus, heeft hij al in 27 voor Christus de eretitel Augus tus, de ‘Verhevene’ gekregen. ‘Deze is de man, deze is het. Augustus, Keizer, ‘Zoon van God’, stichter van het Gouden Tijdperk’, jubelt een beroemd dichter in die tijd.

Het gaat nog verder. Tijdens een belangrijke vergadering van Griekse steden wordt besloten het kalenderjaar te beginnen met de geboortedag van deze keizer. Hij wordt ‘heiland’ en ‘God’ genoemd. In het besluit is te lezen dat Augustus de gehele wereld een ander aanzien heeft gegeven. Door hem ‘straalt’ een gemeenschappelijk geluk, waardoor de wereld niet verloren is gegaan. De voorzienigheid heeft deze man begiftigd met zoveel gaven, dat hij ‘heiland’ genoemd kan worden. Hij is gezonden voor allen die nu leven en nog komen zullen. ‘Voor de wereld is met de geboortedag van ‘God’ [waarmee de keizer wordt bedoeld] een reeks van blijde boodschappen begonnen.’ Aangrijpend. Een mens verheven tot God. Wereldpolitiek met afgodische trekken. Er is niets nieuws onder de zon!

Overigens kunnen er ook andere zaken genoemd worden uit de regeringsperiode van keizer Augustus. Hij vaardigt wetten uit die echtscheiding bemoeilijken. Echtscheidingen worden een misdaad tegen de openbare zeden genoemd. Dat is des te verwonderlijker als we beseffen dat het op dat terrein droevig gesteld was – toen al! In Rome werden ongehuwden zwaarder belast en kinderrijke gezinnen kregen extra uitkeringen. Het aloude beginsel dat het de plicht van iedere Romeinse burger was om te trouwen en kinderen te krijgen, werd tot officiële politiek verheven. De keizer heeft zelfs zijn eigen dochter Julia verbannen vanwege haar seksuele uitspattingen. (Laat de SGP dus maar niet het hoofd in de schoot leggen, maar de strijd tegen overspel en een oneerlijk belastingstelsel voortzetten.)

De verhevene – zijn dood en begrafenis

Al wordt de keizer bejubeld als de ‘Zoon van God’, hij heeft niet het eeuwige leven op aarde. 14 jaar na Christus sterft hij. De met pracht en praal omgeven rouwplechtigheden worden afgesloten met het verbranden van zijn lijk en de bijzetting van de as in een mausoleum. Een senator verklaart onder ede dat hij in de vlammen de schim van de gecremeerde keizer ten hemel heeft zien opstijgen. Hij wordt daarvoor vorstelijk beloond door Livia, de weduwe van de keizer.

Tijdens de eervolgende vergadering krijgt de keizer de titel ‘Divus’: de goddelijke.

De Vernederde

Het is opmerkelijk dat de geboorte van de Heere Jezus, zoals beschreven in Lukas 2:1-7, niet begint met de vermelding van Jozef en Maria, die in Bethlehem aankomen, waarna de ware Verhevene (Jes. 57:7) op een nederige wijze ter wereld komt. De Heilige Geest heeft Zich echt niet vergist, toen Hij Lukas liet beginnen met de wereldpolitieke omstandigheden. Daarmee wordt immers bevestigd dat de politiek en haar machthebbers ten dienste van God en Zijn Kerk staan.

Ook laat dit zien dat satan middels wereldpolitiek denkt de overwinning te behalen, maar dat God daar als het ware mee spot en laat zien dat ook satan niet meer dan een dienaar is van God en Zijn Kerk. Wat van keizer Augustus gezegd is, kan ook van de duivel en zijn dienaren gezegd worden: ‘God laat de satan zich volblazen als een varkensblaas, en als die ballon dan vol is, prikt God er een gaatje in en dan is het uit met zijn bravoure’.

Het snijpunt van de wereldgeschiedenis

Het snijpunt van de wereldgeschiedenis, de plaats waar de belangrijkste gebeurtenissen zich voltrekken, ligt niet in Rome, Washington, Moskou of Brussel. Het ligt in Bethlehem. Kort maar krachtig heeft wijlen prof. G. Wisse daarover het volgende geschreven:

‘De god-mens.

Dat was mislukking.

Want we zijn van God afgevallen, uit God en Zijn gemeenschap uitgevallen. Dan is verlossing alleen mogelijk, niet als wij opklimmen tot mensvergoding, of tot apotheose [aanbidding, hoogtepunt] van den staat; maar alleen mogelijk als God afdaalt tot ons, om ons te vinden in, en uit te voeren uit die diepte, waarin we door onzen val nederliggen.

Dit wordt dan ook in Bethlehem het snijpunt in de wereldgeschiedenis.

Op het moment dat de mens in zijn poging van zelfverlossing was opgeklommen in het wereldrijk tot een zogenaamde mens-god, was God nedergedaald in de menswording Zijns Zoons Jezus Christus: de Godmens.

Het conflict tussen hemel en aarde, God en mens, wordt niet opgelost in de sfeer van de wereldpolitiek; maar alleen in die van de hemel-politiek, dit is die van het eeuwig welbehagen; waarbij God door God verheerlijkt wordt; genade door genade wordt geschonken; en leven door leven functioneert.’

De ware Verhevene, Heiland en Zoon van God

Dan blijft er maar één Verhevene, Heiland en Zoon van God over: het Kindeke in Bethlehems kribbe, Wiens geboorte we over enige dagen herdenken. Hij was de Verhevene, Die de Vernederde wordt. Die Zichzelven heeft vernietigd, de gestaltenis eens dienstknechts aangenomen hebbende, en is den mensen gelijk geworden (Fil. 2:7).

We gedenken dus niet de geboorte van Augustus, maar de geboorte van Jezus. Jezus’ geboorte is ten goede van hen die van eeuwigheid beschreven zijn en in de tijd ingelijfd worden, om op Zijn tijd met Hem ten hemel te varen om eeuwig verheven te worden in de volle heerlijkheid. Daar wordt geen politiek meer bedreven, maar wordt door hen de kroon aan Christus’ voeten geworpen.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen