Boekbesprekingen

C. van der Meiden, Thomas Scott, Theoloog van gewone mensen. De Banier – Apeldoorn, 123 blz., 2024, € 15,95.

Thomas Scott (1747-1821) is vooral bekend om zijn tweedelige Bijbelverklaring die in 2020 in het Nederlands verscheen. In deze levensbeschrijving wordt zijn bijzondere weg van schaapherder naar het ambt in de Anglicaanse Kerk beschreven. Hij had eerst vrijzinnige, sociniaanse opvattingen en was een liefhebber van kaarten en toneel. Door contacten met onder andere ds. John Newton en onderzoek van Gods Woord is hij uiteindelijk tot gereformeerde inzichten gekomen. Daardoor werd zijn prediking niet overal gewaardeerd en heeft hij moeilijke perioden meegemaakt. Van zijn verandering heeft hij verantwoording afgelegd in ‘De kracht der Waarheid’, waarvan gebruik is gemaakt bij het schrijven van deze biografie. Er wordt niet zo zeer ingegaan op zijn persoonlijke bekering. In tegenstelling tot Newton had hij geen bezwaar tegen vaccinatie en liet zijn kinderen inenten.

Tijdens zijn verblijf als ziekenhuispredikant in Londen heeft hij op verzoek van een uitgever in 174 wekelijkse afleveringen de Bijbel op eenvoudige wijze verklaard, naast zijn overige ambtelijke werkzaamheden. Nog tijdens zijn leven werden er in Engeland en Amerika 37000 exemplaren van de volledige Bijbelverklaring verkocht. Scott behoorde na zijn omkering tot de zogenaamde evangelicals in de Anglicaanse Kerk. In de Inleiding gaat ds. P. de Vries hier nader op in wanneer hij de geestelijke en kerkelijke context beschrijft waarin Scott zich bewoog.

Liefhebbers van kerkgeschiedenis zullen van deze biografie zeker kennis willen nemen.

C. Bregman e.a., Abraham Capadose, Bekering, leven en visie op het Joodse volk. Gebr. Koster – Barneveld, 123 blz., 2024, € 19,95.

Van de tot het calvinistisch christendom bekeerde Portugese Joden Isaäc da Costa en Abraham Capadose is waarschijnlijk laatstgenoemde het minst bekend. In dit boekje wordt hij voor het voetlicht gebracht.

Het eerste hoofdstuk bevat een door C. Bregman hertaald, door Capadose zelf geschreven, verslag van zijn bekering. Hieruit komt naar voren dat in de middellijke weg onderzoek van Gods Woord hiertoe is gebruikt. Het veelbewogen leven van Capadose wordt in het tweede hoofdstuk beschreven door L. Vogelaar. Reeds op 31-jarige leeftijd moest hij vanwege hevige astma-aanvallen zijn artsenpraktijk beëindigen. Hij besteedde zijn tijd met het schrijven van een groot aantal brieven en brochures over allerlei onderwerpen, waardoor hij veel invloed heeft uitgeoefend. Onder ons is waarschijnlijk zijn brochure tegen de koepokinenting bekend. Zeer veel heeft hij gedaan om evangelisatie zowel binnen als buiten Nederland te bevorderen, waarbij Evangelieverkondiging onder de Joden een grote plaats innam. Ds. W. Silfhout geeft in het derde hoofdstuk, aan de hand van enkele brochures van Capadose, diens visie weer op de toekomst van Israël. Behalve zijn chiliastische opvattingen en de plaats van Israël hierin, kan in grote lijnen met zijn visie worden ingestemd. Gelet op de huidige gebeurtenissen in het Midden-Oosten is een en ander te meer actueel. Van harte aanbevolen, in het bijzonder voor degenen die geïnteresseerd zijn in alles omtrent de toekomst van Israël.

H.M. Lobbezoo, Het goede in kwade dagen. Gebr. Koster – Barneveld, 246 blz., 2024, € 24,90.

Prediker 12 is een bekend hoofdstuk in de Bijbel. In de Statenvertaling staat erboven: ‘De wijze man (Salomo; wv) leert de jongelieden, dat zij zich tot godzaligheid zullen schikken en wennen, eer de ouderdom aankomt. Welken hij met velerlei gelijkenissen beschrijft, enz.’ In dit boek wordt dit Bijbelgedeelte in zesentwintig hoofdstukken op actuele, praktische en principiële manier eenvoudig uitgelegd. Met de in Prediker 12 gebruikte (oosterse) beelden worden de kenmerken/ongemakken van het ouder worden beschreven, zoals lusteloosheid, bevende handen, slapeloosheid, slechtziende ogen, enz. Ook wordt, n.a.v. de betreffende verzen, ingegaan op het sterven, begraven worden en rouwgebruiken. Soms wordt ook de oorspronkelijke betekenis van bepaalde woorden benoemd. Zo betekent bijvoorbeeld ‘rouw’ eigen lijk ‘beroofd zijn’.

Steeds wordt erop gewezen wie de mens was in de staat der rechtheid, maar nu door de zonde aan allerlei ellende onderworpen is. Maar ook op de noodzaak van waarachtige bekering om ‘het goede te kennen in kwade dagen’ en op kennis aan het Borgwerk van Christus.

Elk hoofdstuk bevat in een kader een passend voorbeeld uit het leven van Gods volk, de kerkgeschiedenis of een nadere toelichting. Voor gebruik in groepsverband (ouderen-bijeenkomsten) is er aan het eind van elk hoofdstuk een ‘liturgie’ met te zingen psalmen, te lezen Bijbelgedeelte en drie vragen (antwoorden achterin). Dit boek heeft niet alleen een boodschap voor ouderen, maar ook voor jongeren, ja voor iedereen. ‘En gedenk aan uw Schepper in de dagen uwer jongelingschap’.

Thomas Brooks, Ik ben verstomd…, Stilzwijgen onder Gods hand. Gebr. Koster – Barneveld, 203 blz., 2024, € 22,90.

De Engelse puritein Thomas Brooks (ca. 1608-1680) heeft heel wat boeken geschreven, waarvan enkele in het Nederlands zijn vertaald. Een ervan is ‘Ik ben verstomd…’, dat nu opnieuw is verschenen; de vorige druk was in 1994. Brooks geeft hierin een inhoudsvolle verklaring van Psalm 39:10: Ik ben verstomd, ik zal mijn mond niet opendoen, want Gij hebt het gedaan. In het ‘Woord vooraf’ geeft hij een verantwoording waarom hij tot dit geschrift is gekomen. Als eerste noemt hij: ‘De kastijdende hand van God is zwaar over mij geweest en ook over mijn dierbare betrekkingen in deze wereld. En ook over vele van mijn allerbeste betrekkingen in deze wereld. (…) Kastijdingen zijn een gouden sleutel, waarmee de Heere de rijke schatkamer van Zijn Woord ontsluit voor de zielen van Zijn volk. En dit heeft mijn ziel door genade enigermate ervaren’ (p. 14).

Een christen moet stilzwijgen ‘opdat ze de stem van de roede beter horen en begrijpen’ (p. 54). ‘Alles wat min-der is dan een algehele scheiding van God, wat geringer is dan de hel, is een weldaad. En daarom hebt u stil te zijn onder de heftigste moeiten die God u aandoet’ (p. 81). ‘Stilzwijgen in de verdrukkingen is de beste en beproefde wapenrusting van een christen. Het is dat schild, dat geen speer of pijl van verzoeking kan doorboren’ (p. 86). De Heere heeft met de verdrukkingen een bepaald doel. ‘Wanneer God door langdurige verdrukkingen meer plaats maakt in de ziel voor Zichzelf, Zijn Zoon, Zijn Geest, Zijn Woord; indien Hij door langdurige verdrukkingen uw hart meer en meer kruisigt aan de wereld en meer geschikt maakt en vormt voor hemelse genoegens, hebt u dan reden om te murmureren?’ (p. 129). ‘Wel, christen, al duurt uw verdrukking nog zo lang, één uur aan de boezem van Christus zal u de lengte en de diepte van al uw verdrukkingen doen vergeten’ (p. 127). Anderzijds, een ernstige waarschuwing aan degenen die niet weten van verdrukkingen. ‘Er is niemand zo dicht bij de bijl, zo dicht bij de vlammen, zo dicht bij de hel als hij, aan wie God niet eens meer de roede besteedt’ (p. 185).

Uit het boek blijkt dat Brooks een grote kennis had van de klassieken en goed thuis was in de (kerk)geschiedenis van destijds. Er komen heel wat onbekende namen langs; achterin is een verklarende namenlijst opgenomen. Moge dit met pastorale bewogenheid ca. 350 jaar geleden geschreven boek ook nu tot zegen zijn.

Ds. W. Verhoeks en Ds. M. Krijgsman, Gods daden herdacht. Gebr. Koster – Barneveld, 228 blz., 2024, € 24,75.

‘Gods daden herdacht’ is het herdenkingsboek van de gemeente Arnemuiden ter gelegenheid van het 75-jarig bestaan in september 2023. De titel is afgeleid van de herdenkingspreek over Psalm 77:12 en 13, uitgesproken door ds. M. Krijgsman. In een betrekkelijk kort, geïllustreerd ‘Historisch overzicht’ wordt het wel en wee van deze gemeente beschreven. Ontstaan uit een afdeling van de gemeente Middelburg, is de gemeente anno 2024 gegroeid tot 436 (doop)leden. Belangrijker dan uitwendige groei is dat er ook verschillende ‘leesbare brieven’ mochten zijn. Dat bij het zelfstandig worden van de afdeling het stellen van kandidaten voor ambtsdragers een zaak van de classis is, zal wel op een misverstand berusten (p. 15). Arnemuiden heeft het grote voorrecht gehad dat het ruim twintig jaar een eigen predikant mocht hebben, namelijk ds. W. Verhoeks en ds. M. Krijgsman. Van beide predikanten is een vijftal te Arnemuiden uitgesproken (gelegenheids)preken opgenomen. De vermelde psalmverzen zijn dan ook in de berijming van Datheen.

Hoewel er enigszins verschil is in stijl, bevatten alle preken dezelfde grondslag waarbij gewezen wordt op de noodzaak ‘een verloren zondaar voor God te worden’ en hoe de Middelaar dan waarde mag krijgen. Uit de Hemelvaartsdagpreek van ds. Verhoeks: ‘…God is rechtvaardig als Hij u eeuwig van voor Zijn aangezicht wegdoet. O, het is een dierbare zaak als u vlak onder God mag vallen in het overnemen van het oordeel en u op Hemelvaartsdag een hellevaart leert maken. Dan zal de poort zich ontsluiten in Hem, Die onder het oordeel is gekomen en Zich geheel heeft laten verbrijzelen’ (p. 75). Hetzelfde vindt u in de preek over Jes. 42:1 van ds. Krijgsman. ‘Dan wordt de vraag uit Zondag 5 van onze Heidelbergse Catechismus werkelijkheid: Aangezien wij dan naar het rechtvaardig oordeel Gods, enz. Voor zo’n veroordeelde zondaar wordt het een groot wonder, als de Heere hem onderwijs geeft in de enige weg der verlossing van zijn schuldige ziel, onderwijs met betrekking tot de Borg en Zaligmaker als de Weg, de Waarheid en het Leven’ (p. 196). Vanzelf worden ook de verdere gangen in het zielenleven verklaard. De bewogenheid met de onbekeerde medemens willen we illustreren met een uitdrukking waarin degenen die hem gekend hebben ds. Verhoeks zullen herkennen. ‘Mensen, u bent niet te oud en niet te stout om bekeerd te worden. Het kan nog, want u bent er nog. Kinderen, jongens en meisjes, God mocht je te sterk worden’ (p. 117). Ieder (oorspronkelijk afkomstig) uit Arnemuiden zal dit boek in haar/zijn bezit willen hebben. Vanwege de inhoudsvolle preken wordt dit boek alle DWS-lezers van harte aanbevolen.

John Owen, Een heilige dag van rust, Een Bijbelse visie op de dag des Heeren en de naleving ervan. De Banier – Apeldoorn, 120 blz., 2024, € 19,95. (Puriteinse Klassieken 15)

Dr. John Owen (1616-1683) is een welbekende Engelse puritein die veel geschriften heeft nagelaten. ‘Een heilige dag van rust’ bevat een tweetal opnieuw vertaalde hoofdstukken uit het in 1671 verschenen ‘Exercitations concerning the Name, Original, Nature, Use and Continuance of a Day of Sacred Rest’ waarvan in 1744 een Nederlandse vertaling verscheen.

In hoofdstuk 1, ‘Theoretisch deel over de dag des Heeren’, wordt voornamelijk aan de hand van Rom. 4 vers 3-10 en Psalm 95 uiteengezet waarom de rustdag verplaatst is van de zevende naar de eerste dan van de week. In hoofdstuk 2, Praktisch deel over de dag des Heeren’, zou men exacte voorschriften verwachten voor de invulling van de rustdag. Niets is minder waar. ‘Anderen hebben weer alles verzameld wat ze maar konden bedenken wat goed, vroom en nuttig is in de praktijk van de godsdienst. En zij hebben het allemaal voorgeschreven, in een veelheid van punten, als noodzakelijk voor de heiliging van deze dag. Zodanig dat een mens nauwelijks in zes dagen alle plichten kan lezen die worden voorgesteld om in acht te nemen op de zevende dag’ (p. 91). Een grote plaats neemt bij Owen het bijwonen van de openbare eredienst in en hoe men zich hierop persoonlijk en als gezin voorbereidt, voornamelijk door meditatie, gebed en onderwijs. ‘Daarom is het een plicht die van ons geëist wordt in al onze plechtige toenaderingen tot God, om onze gedachten te zuiveren van wereldse, aardse zaken, plannen, vooruitzichten, berekeningen,’ enz. (p. 109).

Het boek is voorzien van een Inleiding en een uiteenzetting over ‘Sabbatsheiliging bij de puriteinen’ door de vertaler dr. D. Baarssen. Owen is niet de meest eenvoudige puritein wat betreft schrijfstijl en niveau. Ook het lezen van de Nederlandse vertaling vereist enige inspanning. De inhoud is het echter de moeite waard! ‘Een heilige dag van rust kwam mede tot stand op initiatief van de Nederlandse Vereniging tot bevordering van de Zondagsrust en de Zondagsheiliging.

John Sargent e.a., Licht in het oosten, Uit het leven van Henry Martyn. De Banier – Apeldoorn, 263 blz., 2024, € 29,95.

Dit boek over Henry Martyn (1781-1812), de eerste protestantse zendeling onder de moslims, is gebaseerd op zijn levensbeschrijving, geschreven door zijn jeugdvriend Sargent, aangevuld met nieuwe informatie. Het bijzondere van dit boek is dat het grotendeels bestaat uit dagboekfragmenten van Martyn met daartussen toelichtende/verbindende tekst.

Tijdens de studie van Martyn in Cambridge vond er een ommekeer in zijn leven plaats na een bezoek aan een godvrezende zus. In zijn dagboekgedeelten lezen we van overtuiging van zonde en ‘Die ons door

Zijn genade tot de kennis van Jezus Christus heeft gebracht’ (p. 22), maar niet hoe de Middelaar waarde voor Zijn ziel heeft gekregen.

Hij voelde zich geroepen om zendeling te worden. Na een reis van negen maanden per schip kwam hij in India aan waar hij op verschillende plaatsen preekte voor de daar gelegerde Engelse soldaten (India was een Engelse kolonie). Hij legde contact met hindoes en moslims; veel verslagen van gesprekken zijn weergegeven. Het was vaak een ploegen op rotsen. De dagboekgedeelten getuigen van zijn tegenslagen en geestelijke

bestrijdingen. Door het harde werken en het warme klimaat is zijn gezondheid geknakt. Na vier jaar is hij naar Perzië (Iran) gegaan. Op 31-jarige leeftijd is hij op reis naar Engeland overleden. Op zijn verschillende barre tochten heeft hij veel ontberingen en moeilijkheden ondervonden.

Martyn stond bekend om zijn nederigheid en godvruchtige levenswandel. Zijn verdienste is dat hij voor vertalingen van de Bijbel in het Urdu, Perzisch en Arabisch heeft gezorgd. In ieder geval zal ieder die zending een warm hart toedraagt dit boek willen lezen.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen