Abraham De Vader Der Gelovigen (II)

In een voorafgaand artikel hebben wij gesproken over drie Godsmannen uit de grijze voortijd Abel, Henoch en Noach Van wetenschappelijke zijde is wat over hen in de Heilige Schrift als herinneringen is vastgelegd, hooghartig ter zijde geschoven als folklore, verzinsels, mythen, waaraan geen enkele historische waarde kan worden toegekend Nu is met te ontkennen dat er over het vroegste verleden der mensheid bij gebrek aan schriftelijke bronnen veel gefantaseerd IS en dat over die begintijd bij alle oude volken "kunstig verdichte fabels" (II Petrus 1 16) in omloop zijn geweest, die terecht door het wetenschappelijk onderzoek als van nul en gener waarde ter zijde worden geschoven Maar dan rijst wel de vraag hoe te onderscheiden wat historisch betrouwbaar en wat Ijdel fantasie-product is'' Hoe is tegenover de geschiedwetenschap de echtheid van de herinneringen die in het Boek Genesis zijn opgetekend, te bewijzen'^ Het antwoord op die vraag ligt in de bijzondere

Het antwoord op die vraag ligt in de bijzondere wijze waarop in de Bijbel het grijze verleden wordt benaderd Israel is daarin voorgegaan Het benadert de geschiedenis met van achteren naar voren, maar van voren naar achteren Ik bedoel daar dit mee het ziet de geschiedenis als een geestelijke eenheid Wie dus als gelovige in het heden staat en dat heden een onderdeel, een lettergreep, een segment weet van het alle eeuwen omvattende geschiedgebeuren, die heeft als gelovige het geestelijk kompas in handen om teruggaande naar het verleden te onderscheiden wat historisch waar is en wat verzinsel en bedrog Bij al wat hem meegedeeld wordt omtrent het verleden en waarbij hij cntisch onderscheiden moet tussen wat betrouwbaar IS en wat "kunstig verdichte fabels" zijn, hanteert hij het geloof als geestelijke wichelroede, die hem bij wijze van spreken stap voor stap de weg naar het verleden wijst en die hem zijn geestelijke voorouders doet herkennen Zo gaat hij door de eeuwen van Israels verleden om uiteindelijk terecht te komen bij de aartsvaders Abraham, Izaak en Jakob, en tenslotte bij de Godsmannen Abel, Henoch en Noach Een ononderbroken draad is het, die door de eeuwen heen loopt en die onfeilbaar de weg wijst in het labyrinth der geschiedenis En een opeenvolging van generatie na generatie, die elkaar als in een estafetteloop de erfenis van het geloof doorgeven Geloven dat GOD IS en een beloner dergenen die HEM zoeken Zo opent zich het verleden als ons verleden en herkennen WIJ in de gelovigen van voorheen onze geestelijke voorouders

En zo rijst dan uit de grijze voortijd ook de aartsvader Abraham voor ons op En het moet gezegd, sterker nog dan in de Godsmannen Abel, Henoch en Noach herkennen wij in hem de vader der gelovigen Op hoeveel histonscher bodem komen wij in de hoofdstukken 12 tot 25 van het Boek Genesis, die handelen over Abraham Zijn leven speelt zich af in een geografisch nauwkeurig afgegrensde ruimte, namelijk Ur in Chaldea, Haran, de landstreek van de Jordaan, Egypte Dat IS van oudsher het gebied van zwervende herdersvorsten, kleinveehouders, halve nomaden Ook worden de namen vermeld van enkele belangrijke karavansera's, waar Abraham vertoefd heeft Sichem, Bethel, Mamre Wij hebben hem ons dus voor te stellen als een vorstelijk herder, die leefde met zulke grote kudden, dat er m een landstreek voor hem en zijn neef Lot geen ruimte was en de een of de ander moest uitwijken naar een aangrenzend gebied

Van het begin af wordt Abraham ons ook getekend als een Godsman in de trant van Abel, Henoch en Noach HIJ leefde in een nauwe betrekking tot God en evenals zij geloofde hij en was hij rechtvaardig Toch was er verschil' Er is sprake van een historische breuklijn tussen de Abraham-geschiedenis en de grijze voortijd van Abel, Henoch en Noach Wat die breuk inhield, wordt vermeld in Genesis 11 Er eindigt een periode van rust en grote culturele bloei Men spreekt geen gemeenschappelijke taal meer, heeft geen gemeenschappelijke godsdienst meer "Ein trotziges Aufbaumen, ein wildes Durcheinander und Gegeneinander, - das ist das Bild der Volkerwelt, die fern von Gott im Chaotischen sich bewegt", "Een zich koppig verzetten, een wild streven door en tegen elkaar, - dat IS het beeld van de volkerenwereld, die ver van God zich in het chaotische beweegt" (Karl Cramer, Genesis \ - \\ Urgeschichte, 1959, S 56) Deze doorbraak van algehele verstoring van harmonisch en vredig samenwonen van rassen en volken scheidt de geschiedenis van Abraham van de tijd die eraan voorafging

Abraham heeft dus geleefd op een breuklijn in de geschiedenis der mensheid Terwijl een oud historisch bestel in elkaar stort, roept God uit die oude en voorbijgaande wereld een man, in wie de geestelijke erfenis van het geslacht der Godsmannen van voorheen nog voortleefde, om uit hem een nieuw volk te maken "Ga uit uw land en uit uw maagschap en uit uws vaders huis naar het land, dat Ik u wijzen zal. Ik zal u tot een groot volk maken, en u zegenen en uw naam groot maken, en gij zult een zegen zijn" (Genesis 12 1,2) Men zou kunnen zeggen, dat op het ogenblik 89 dat de noachitische wereld, die haar vastheid had in het noachitische verbond en die leefde onder de belofte van de regenboog (Genesis 9 : 12-17), zich in overmoed en driestheid alkeerde van dat verbond, ook God zich losmaakte van die wereld en haar geschiedenis, om zich een nieuwe en andere wereld te bouwen. Voortaan lopen er twee historische beddingen door de tijd: die van Babel èn die van het volk dat uit Abrahams lendenen is voortgekomen. De grootheid van de historie van Babel en van zijn cultuur is indrukwekkend en verschrikkelijk, subliem en hardvochtig, bekoorlijk en afstotelijk. Men krijgt er een indruk van als men dwaalt door de zalen van het Brits Museum in Londen, waar een overweldigende rijkdom aan schatten uit oude culturen is bijeengebracht. Of ook bij het doorbladeren van een boek als: Goden, graven en geleerden van C. W. Ceram. De illustraties in dat boek maken u stil door de indrukwekkende pracht van het scheppend genie van die oude culturen en tegelijk gaat er een beklemming van uit door de hardheid en wreedheid ervan. Van die oude en toegesloten wereld en haar geschiedenis heeft God zich afgekeerd. Hij heeft nochtans de wereld niet losgelaten, maar zich uit het bijkans uitgestorven geslacht van de Godsmannen Abel, Henoch en Noach een na-zaat uitgekozen om die los te maken uit de historie van Babel en in hem en zijn nakomelingen een nieuw volk te bouwen, een gelovig en rechtvaardig volk, een koninklijk priesterdom.

Twee historische beddingen in de geschiedenis der mensheid. Beide met eigen ervaringen en wederwaardigheden, met eigen oorkonden en kronieken, met eigen helden en voortrekkers, met eigen idealen en teleurstellingen. Beide vreemden voor elkaar en daarom ook voortdurend met elkaar op gespannen voet en niet zelden ook met elkaar verwikkeld in een heftig conflict. En dat alles voltrekt zich in één en dezelfde aardse werkelijkheid. Van die historische gang van Abraham als vader der gelovigen en van zijn geestelijk nageslacht bericht ons de Heilige Schrift, waarbij wij opnieuw vaststellen dat de Schrift niet allereerst een leerboek en nog minder een verhalenboek is, maar geschiedenisboek. Het brengt ons levende historie en biedt ons de mogelijkheid om aan die historie deel te hebben, erbij betrokken te worden. Ja, om die historie te naasten als onze geschiedenis, ons verleden, zodat ons leven daarvan een voortzetting en vervolg wordt. In die zin wordt in de Schrift over Abraham gesproken als: de vader der gelovigen.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen