"Maria" - wat in een stem kan worden uitgedrukt

Een van de ontroerendste gebeurtenissen op de dag van Pasen is de ontmoeting van de Opgestane Christus met Maria Magdalena. Hij spreekt daarbij ‘slechts’ één woord: “Maria”. Door het noemen van haar naam ontdekt Maria dat het Christus is die haar aanspreekt. Wie moet niet denken aan wat Jezus zelf gezegd heeft en wat we ook vinden in het Johannesevangelie: “Mijn schapen horen mijn stem en ze volgen Mij.”? Ik las over de stem onderstaand gedeelte in het boek Jugendlehre van de pedagoog F.W. Foerster (1869 -1966):

Wij willen vandaag eens over de uitdrukking die in de stem ligt spreken. Daarbij wil ik u weliswaar niet verhelen, dat de juiste uitdrukking uit het hart moet komen. De leraar kan hem niet aanleren, hij kan hoogstens aangeven welke middelen er zijn voor de vorming van de stem, om het gevoel van het hart ook naar buiten toe geldend te maken. Neemt bijvoorbeeld de woorden: “Hoe lieflijk zijn de voeten van degenen die vrede verkondigen” – wie dat op een juiste manier wil zingen, die moet werkelijk een innige liefde tot vrede hebben. Dan komt de juiste klank van zelf ook in de stem. Wie geen liefde tot vrede heeft, die krijgt de juiste toon met de beste wil niet te pakken. De toon is dan zonder vrede, want de stem van de mens neemt in haar klank altijd die toon aan, waarvan de mens zich het meest bedient: ruziet en kritiseert hij veel, dan krijgt de stem iets scherps, krassends en kouds. Elke stem heeft om zo te zeggen haar geschiedenis, die een ervaren waarnemer direct uit de stem weet af te lezen, of liever ‘af te horen’. Men proeft het hoe de stem het liefst gesproken heeft. Hebt u bijvoorbeeld wel eens gelet op stemmen van vreemden, van wie men alleen de stem en de toon waarop gesproken wordt, hoort, waarbij men door niets anders afgeleid wordt, zoals dat aan de telefoon het geval is? Hoe duidelijk kan men in zo’n situatie uit het gebruik van de stem horen dat er meerdere soorten mensen zijn, waarbij het opvalt dat men zich tot de een aantrokken voelt en dat de ander afstoot. De uitdrukking van de stem hangt nu juist van haar geschiedenis af. Gelukkig heeft men die geschiedenis ook een beetje in de hand. Wie mooi en verblijdend wil leren zingen, die moet de stem niet alleen behoeden voor schreeuwen en tekeer gaan, maar veel meer nog voor akelig geruzie en voor minderwaardig gepraat. Dat staat borg voor een goede klank!

Hoe moeilijk is het daarbij de goede toon te treffen, vooral in het verkeer met mensen. Op het juiste ogenblik altijd de juiste klank te vinden, die geruststelt, in plaats van verontwaardiging teweeg brengt, die een fout zo weet te corrigeren dat het niet kwetsend is en verharding teweeg brengt, die beweringen die anderen niet delen, bescheiden en vragend uitspreekt, in ieder geval zonder hoogmoedige zekerheid. Zo beschouwd hebben wij allemaal heel dringend onderwijs nodig in de vorming van onze stem. Want ongelooflijk veel slagen of mislukken hangt in het leven af van de vraag of we de juiste toon weten te treffen. Helaas kan onderwijs hier niet veel teweeg brengen. Men moet zichzelf onderwijzen, terwijl men zich steeds heel grondig in de ander verplaatst. Dan weet het hart wel de juiste toon te vinden.

De stem is een wonderlijk instrument. De klank ervan laat iets van onze eigen levensgeschiedenis horen, aldus Foerster. Als dat zo is, hoe moet dan Christus’ stem niet geklonken hebben met zijn ‘levensgeschiedenis’, waarvan de Bijbel vertelt, als achtergrond – ook en juist toen Hij de naam van Maria Magdalena uitsprak?

Wat daarin óók doorklonk, was dat Hij de levensgang van Maria kende. De manier waarop we een naam kunnen uitspreken, kan zo’n teerheid en diepte hebben dat de ander voelt dat we hem kennen, van zijn of haar leven afweten, van de zorgen, noden, de blijdschap en van alles wat door hem of haar is heengegaan. Beide elementen moeten in de stem van Christus hoorbaar geweest zijn. Maria hoorde zijn stem en hoorde in die stem de herkenning van háár leven.

Ze hoorde er nog iets in. Aan ‘de geschiedenis’ van Christus’ leven had zich een beslissend element toegevoegd: die van het lijden en van de nieuwe dimensie van de opstanding. Hoe graag wilde Hij haar daarmee bekend maken, om zo definitief voor haar het Koninkrijk der hemelen te openen. “Maria”, klonk het. In die stem lag iets daarvan dat het heilswerk dat begonnen was, in nog grotere allure zou worden voortgezet en van de blijdschap haar daarmee bekend te maken.

Al deze aspecten die doorklonken in Christus’ stem, brachten háár tot de blijde uitroep “Rabboeni!” En ook dan is het zo dat in dit éne woord haar geschiedenis doorklonk. In dit woord lag diepe dankbaarheid, verrassing en vooral ontroering. We tasten niet mis als we zeggen: de ontroering van iemand die onverwacht als ‘opnieuw geboren’ is en die uit de duisternis gegaan is tot het wonderbaar licht.

De redactie van "Ecclesia" en het bestuur van de "Stichting Vrienden van Dr. H.F. Kohlbrugge" werden in kennis gesteld van het overlijden van ds. I.J. Wisse, die 14 april 2011 op de leeftijd van 81 jaar "na een ernstige ziekte, in gemeenschap met Christus is ontslapen." De overledene was een regel matig medewerker aan "Ecclesia" en trouw bezoeker van de jaarlijkse conferentie. Wij condoleren de familie Wisse van harte met het verlies dat zij heeft geleden.

In het volgende nummer van "Ecclesia" willen wij nader bij zijn heengaan stilstaan.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen