Christenvervolging

AAls lid van de Parlementaire Vergadering van de Raad van Europa en woordvoerder buitenlandse zaken van de CDAfractie zet Pieter Omtzigt zich in voor mensenrechten. Vooral godsdienstvrijheid lijkt steeds meer onder druk te staan. Verschillende organisaties, zoals Open Doors , stellen dat christenen de meest vervolgde geloofsgroep zijn.

‘Hoeveel christenen er precies worden vervolgd is moeilijk te zeggen. Neem Soedan waar sprake is van een gemengd etnisch-religieus conflict. De precieze reden waarom iemand wordt gedood is niet altijd helder. Bovendien lopen definities van vervolging uiteen. Maar vast staat dat wereldwijd veel christenen hun geloof niet vrij kunnen belijden. De vervolging van religieuze minderheden vindt plaats in buitengewoon intolerante regimes. Humanisten hebben onlangs voor het eerst uitgebreid verslag gedaan van de vervolging van agnosten en atheïsten. Als je de kaart van dat onderzoek over een dat van Open Doors legt, dan vallen landen in het Midden-Oosten op. Islamitische regimes die op basis van de sharia afvalligheid zwaar bestraffen, soms zelfs met de doodstraf. Men kent het eigen geloof een absolute status toe.’

Moet worden vastgesteld dat de Arabische Lente slecht is uitgepakt voor christenen? ‘Wij zijn momenteel getuige van de effectieve verdrijving van christelijke minderheden die bijna tweeduizend jaar hebben bestaan. ISIS opereert precies in het gebied waar buiten Libanon en Egypte tot voor kort nog aanzienlijke minderheden woonden, zoals in Mosul en de vlakte van Ninevé. Praktisch niemand verdedigt deze groep mensen op enkele zelf gevormde christelijke milities na.’

‘De geschiedenis van het Midden-Oosten kent lange periodes van vreedzaam samenleven, maar als in tijden van conflict de bescherming van een bepaalde machthebber wegvalt, worden minderheden verdreven. Nu is sprake van de grootste christelijke uittocht in de Levant sinds honderdvijftig jaar. In Turkije maakten christenen ongeveer honderdtwintig jaar geleden nog vijftien tot twintig procent van de bevolking uit en nu is dat nog maar een half procent. Vooral de Armeense genocide was een grote klap en daarna is men blijven wegtrekken. Een vergelijkbaar proces is nu in andere landen gaande. Inmiddels wonen er meer Syrisch orthodoxen in Twente dan in Zuid-Oost Turkije.’

In welke zin raakt het verdwijnen van het Midden-Oosterse christendom ook Europa? ‘Drie jaar geleden stelde ik een boek samen over het Turkse klooster Mor Gabriel uit 397 na Christus. De Turkse overheid bemoeilijkt hiervan voortdurend het voortbestaan. Het boek overziend, rest voor mij persoonlijk eigenlijk de trieste conclusie dat we de laatste overblijfselen van het Byzantijnse rijk kwijtraken.’

‘Het oosterse christendom bestond al voor de kerstening van het westen en die wortels van Europa dreigen nu definitief verloren te gaan. In het Midden-Oosten staan de oudste kloosters ter wereld, liggen synodevaders begraven en wordt het Aramees nog gesproken, iets wat straks hooguit nog een liturgische taal zal zijn. ISIS wist die sporen uit, zoals ze dat ook doen met sjiitische heiligdommen en Romeinse monumenten. Er wordt heel bewust een snoeiharde assimilatiepolitiek gevoerd: bekering, belasting betalen of de dood.’ ‘Syrië is een van grootste open wonden van de internationale gemeenschap. Inmiddels woont de helft van de bevolking – christenen, soennieten en sjiieten – niet meer op zijn oorspronkelijke plek. Verschillende grootmachten hoopten met hun steun voor Assad, het Vrije Syrische Leger of zelfs ISIS een geopolitiek voordeel te behalen. Het ergst denkbare is een overwinning van ISIS, maar vooralsnog is het beeld wisselend mede door het optreden van de Koerden. Nederland moet naast het ingrijpen in Irak ook in Syrië optreden. Volkenrechtelijk kan dat. En we hebben de plicht om uitreizigers tegen te houden, zodat onze eigen onderdanen niet mee kunnen doen aan genocidale handelingen. De Wet op internationale misdrijven biedt bovendien de mogelijkheid tot vervolging. Tegelijkertijd zal het bloed, zweet en tranen kosten om het land na de oorlog weer op te bouwen.’

Volgens Pieter Omtzigt moet godsdienstvrijheid een speerpunt zijn in het Nederlandse mensenrechtenbeleid. ‘Nederland zet zich immers ook in voor andere specifieke groepen. Het heeft mij verbaasd dat minister Timmermans religieuze vrijheid niet specifiek wilde benoemen, maar zijn opvolger Koenders is op het gezamenlijk aandringen van CDA, CU en SGP bijgedraaid. Wij moeten er bovendien oog voor hebben dat religieuze tolerantie alleen kan bestaan op basis van wederkerigheid. Dit betekent ook het transparant maken van de financiële banden tussen religieuze gemeenschappen in Nederland en onvrije landen als Saoedië-Arabië en Qatar.’ ‘Wij moeten zelf het speelveld definiëren. Geloofsvrijheid behelst ook het recht van afvalligheid om van godsdienst te veranderen. Het Europees Hof voor de Rechten van de Mens heeft niet voor niets benoemd dat er een conflict bestaat tussen de sharia en enkele elementaire mensenrechten, zoals de gelijkheid tussen man en vrouw en de godsdienstvrijheid.

(Dit gesprek is afkomstig uit het zomernummer van Christen Democratische Verkenningen: Paul van Geest, Maarten Neuteboom en Johan Snel (red.), Geloven in vrijheid , Amsterdam: Uitgeverij Boom, 2015, pp. 114-115.)

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen