In de Grote Kerk van Vianen

Looft de koning, heel mijn wezen, gij bestaat in zijn geduld, want uw leven is genezen en vergeven is uw schuld. In de Grote Kerk van Vian

OOp zaterdag 28 mei 2016 was weer de jaarlijkse conferentie van de Vrienden van Dr. H. F. Kohlbrugge in de Grote Kerk van Vianen.

Het is altijd weer een hele belevenis om een conferentie mee te mogen maken in zo’n oud gebouw met zo veel geschiedenis, waaronder zelfs een dienst van Dr. H. F. Kohlbrugge zo’n 160 jaar geleden.

Alle beschikbare plaatsen kijken uit op het prachtige orgel, bespeeld door organist Kees Geluk.

De dagvoorzitter Ir. H. Ottema heet iedereen van harte welkom en geeft daarna een toelichting op het thema van die dag: Leven in een apocalyptische tijd. Vervolgens zingen we Psalm 68 vers 1: De Heer zal opstaan tot de strijd;… en vers 10: Geloofd zij God met diepst ontzag! Even denk ik dat dit de kenmerken zullen zijn van leven in een apocalyptische tijd: strijd en lofzang. Maar dat blijkt later toch niet het geval.

De schriftlezing is uit Joël 2 vers 28 – 32, woorden die later door Petrus in zijn Pinksterpreek zijn gebruikt. Daarin staan een aantal voorzeggingen over hoe het leven zal zijn in een apocalyptische tijd. Vreselijke dingen zullen gebeuren, maar de laatste verzen duiden op de vervulling van de heilsbelofte die daarna komt. Voor ieder die lijdt aan de huidige verschrikkingen een troostrijk woord.

Vervolgens worden de namen voorgelezen van hen die uit de kring van de Vrienden ontslapen zijn:

1. dhr. N. Beijer te Haarlem

2. dhr. J.M. Baalbergen te Noordwijk

3. dhr. G. Dankers te Delft

4. mw. J. de Ruiter-van Leeuwen te Ermelo

5. ds. H. Smits te Bedum

6. dhr. B. van Gelder te Nunspeet

7. dhr. G. van Peet te Giessenburg

8. mw. G. Emaus - van Huizen te Lekkerkerk

9. ds. W. Altena te Overberg

10. dr. H. Vreekamp te Epe

11. dhr. F. N. van Heesen te Haren

12. mw. C.B. Rodenburg-Bal te Ens

13. dhr. A.G. Balke te Ede.

De gemeenschap met hen wordt als het ware bezegeld door het zingen van gezang 112 met de coupletten: Eén naam is onze hope, … Vergaard uit alle streken … en In haar drie-een’ge Here,…

De eerste lezing wordt gehouden door Dr. B. J. Spruyt en heeft als titel: Ethisch-kohlbruggiaans; kerk en cultuur in eschatologisch perspectief. De tweede lezing is van de hand van Dr. H. Klink: De toekomst van de kerk in een apocalyptische tijd. Beide lezingen zullen in hun geheel worden opgenomen in een van de komende nummers van Ecclesia en komen daarom in dit verslag niet verder aan de orde. ¹

Na veel moois en inspirerends te hebben gehoord zijn er de gebruikelijke mededelingen van mevrouw Van Ommen. Er is sprake van een legaat (met de toevoeging dat legaten en giften aan De Vrienden van Kohlbrugge een ANBI-erkenning hebben); er is het verzoek om adreswijzigingen, ook voor het blad Ecclesia, door te geven aan mevrouw Van Ommen; natuurlijk de oproep om abonnees te werven en de aankondiging van de collecte voor de onkosten van deze conferentiedag. ²

Daarna wordt het ochtendprogramma afgesloten met een gebed voor de maaltijd en gaat een ieder voor een korte tijd zijn eigen weg, in de kerk of even naar buiten Vianen in.

Het middagprogramma wordt geopend met het zingen van Psalm 93: De Heer regeert … en volgende coupletten. Dan volgen een tweetal korte reflecties op het thema De kerk in een apocalyptische tijd. De eerste reflectie spreekt Ds. L. J. Geluk uit.

In de voordracht van Dr. H. Klink kwam het begrip getuigen, belijden aan de orde. Ds. Geluk gaat hierop nader in en verbindt de woorden belijden en lijden met elkaar, hoewel zij etymologisch niet verwant zijn. Voor Christus zelf komt zijn lijden van God en gaat het bij Hem vooral om het einde van zijn lijdensweg: de dood en de opstanding, niet zo zeer de weg erheen. De handelingen van de mensen zijn daarbij slechts middel. ‘Christus ontvangt de straf opdat wij vrede zouden ontvangen.’

Maar wie Christus volgt, moet rekenen op lijden dat van de kant van de mensen komt, al voegt de apostel Paulus soms daaraan wel toe dat het lijden om Christus een genade van God is. Ook voor Petrus geldt dat het lijden, mits onschuldig, wezenlijk behoort bij het christen-zijn. En dat geldt ook in onze tijd. ‘Tot in de azc’s toe.’

Tot slot spreekt Ds. Geluk de hoop uit dat door de loutering van het lijden de verdeelde christenheid meer één wordt en dat ‘het uitzien naar de jongste dag en het verlangen naar het doorbreken van het Rijk der heerlijkheid, krachtig groeit. Maranatha!’

De tweede reflectie gaat over De moed van Dietrich Bonhoeffer en wordt uitgesproken door de heer A. Alderliesten. ³

Dietrich Bonhoeffer vertoonde tot in zijn dood een moed die doet denken aan die van de eerste christenen. Dat was niet vanzelfsprekend, maar een gevolg van onder meer zijn voortdurende zoektocht naar het doen van het goede en vooral zijn innerlijke verbondenheid aan Christus. ‘Het gebed, het persoonlijke Bijbellezen en mediteren heeft altijd een grote rol gespeeld in het leven van Bonhoeffer. Volgens Bonhoeffer komt de kracht van mensen uit het gebed. Bidden is ademhalen uit God. Door bidden word je sterk.’

Hierdoor en door een grote maatschappelijke betrokkenheid werd Bonhoeffer een inspirerend voorbeeld voor velen hoe te leven in een apocalyptische tijd. Alleen hij kan standhouden die bereid is alles te offeren en te gehoorzamen aan de roep van God.

Na alles wat zowel ’s morgens als ‘middags aan de orde is geweest, is het nu de tijd voor de forumdiscussie onder leiding van Mr. M. Neuteboom. Hieronder een kleine greep uit wat door de deelnemers te berde wordt gebracht.

Mr. Neuteboom citeert de laatste regels uit Confiteor – IK BELIJD (Dr. W. Aalders): [Het zou een] reveil in een apocalyptische tijd betekenen. Maar het zal zich slechts verwerkelijken dank zij een: CONFITEOR – IK BELIJD. Of om het uit te drukken in de taal van het negentiende-eeuwse reveil: Dare to be a Daniel, dare to be alone … (D. Sankey). Zoals bij voorbeeld Dietrich Bonhoeffer gedaan heeft.

En daarmee zijn de lezingen en de reflecties in één citaat met elkaar verbonden. De discussie spitst zich daarna toe op het begrip waarheid. In het postmoderne tijdperk is de waarheid een soort individuele overtuiging geworden, ieder zijn eigen waarheid en daarmee krijgt de waarheid een heel vrijblijvend karakter. Maar dat is niet wat Christus bedoelde wanneer Hij van zichzelf zegt dat Hij de waarheid is. Die waarheid is algemeen geldend en alomvattend. In dit licht is het van betekenis dat de bronnen waaruit bijvoorbeeld Kohlbrugge putte voor zijn geschriften en gesprekken oneindig veel groter zijn dan die van menig theoloog nu. Zijn proefschrift laat zien dat de klassieke wereld hem even vertrouwd was als die van het volk Israël. Getuigen is veel makkelijker wanneer je kennis groot is, dan kun je de resultaten van filosofie, wetenschap, cultuur een plaats geven in de boodschap van de Bijbel. Juist op de terreinen van kosmologie, antropologie en eschatologie ontbreekt het in grote delen van de kerkelijke wereld aan kennis en visie, terwijl dat niet nodig is. Dat is een van de redenen waarom de boodschap die we willen brengen slecht landt in de harten en hoofden van de moderne mens.

De sociale media komen ook aan bod. De duizelingwekkende mogelijkheden die de digitalisering biedt, stelt de mensen voor veel vragen. Wat doen zij met ons? Als de mens zich bewust is van zijn paradijselijke wortels, weet hij dat het een grote opdracht is om hier goed mee om te gaan.

Uit de zaal komt de vraag hoe we in de cultuur van deze tijd ons christelijk geloof handen en voeten kunnen geven. Cultuur is gebaseerd op wat in de schepping aanwezig is. De mens is geschapen naar Gods beeld, en dat moet in de cultuur te merken zijn. Een prachtig voorbeeld daarvan is de Divina Commedia van de Italiaanse dichter Dante. Als deze oorsprong van de cultuur niet zichtbaar is, dan komt dit door de zonde.

De laatste woorden van deze conferentie komen van de heer Ottema, die iedereen hartelijk dankt voor zijn/haar komst en bijdrage aan deze dag.

En tenslotte zingen we troostende worden uit gezang 116:

Door de nacht van strijd en zorgen – schrijdt de stoet der pelgrims voort, - zingend lied’ren van de morgen, - nu het nieuwe licht weer gloort.

Beter kan een conferentie niet eindigen.

Noten

1 Voor wie niet wil wachten op het desbetreffende nummer, kan ook terecht op kerkomroep.nl

2 De opbrengst van de collectie van die dag is: 433,55 euro.

3 De heer Ottema attendeert de aanwezigen op de

Topographie des Terrors. Meer informatie staat op http:// www.topographie.de/. Dit is een permanente tentoonstelling over het Derde Rijk in Berlijn, op de plaats waar destijds het centrum ervan was, met o.a. de bunker van Hitler. Ook wees de heer Ottema op het boekje Wandelen door Bonhoeffers gedachtegoed, samengesteld door A. Alderliesten. Meer informatie hierover: https://www. bol.com/nl/p/wandelen-door-bonhoeffers-gedachtegoed/9200000040924143/.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen