Geloof en wetenschap

OOp woensdag 10 april jl. haalde de foto van een zwart gat in het heelal de kranten van de wereld. In het Duitse blad Der Spiegel verscheen een dag erna een interview met professor dr. Heino Falcke, hoogleraar voor astrofysica aan de Radbout-Universiteit in Nijmegen. Het interview vermeldt dat hij een expert is op het gebied van de interferometrie, wat betekent dat meerdere teleskopen zich richten op éé n object en samen één foto maken. Falcke was, zegt de krant, éé n van degenen die het initiatief namen tot het nemen van de foto. Met behulp van acht observatoria, over de hele wereld verspreid, lukte het voor het eerst een ‘zwart gat’ te visualiseren.

Hieronder treft de lezer enkele vertaalde passages aan uit het interview.

H. Klink Der Spiegel: Waarom zijn zwarte gaten zo fascinerend?

Falcke: Zwarte gaten zijn de meest extreme objecten in het heelal. Bijna alles beweegt zich met de snelheid van het licht. Hier maken de hoogste energieën de

dienst uit. Gas wordt ongelooflijk heet, de tijd wordt langzamer en lijkt overal stil te staan. Wij kunnen zwarte gaten nu zelfs zien, maar wij weten niet wat daarin gebeurt. Dat kan van alles zijn. Men kan er wel in, maar er niet meer uit. Dat zorgt ervoor dat mensen er angst voor hebben. Het heeft iets mysterieus, bijna als de ingang van de hel.

Der Spiegel: herinnert u zich het ogenblik dat u het beeld van de M87 het eerst zag?

Falcke: Das waren nog maar ruwe data. We hadden een curve in een diagram. Daaraan kon men al zien dat het zwarte gat misschien omgeven werd door een ring. Daarop ging mijn adrenaline-spiegel omhoog. Toen dan het eerste beeld kwam en er een bijna cirkelvormige zwart te zien viel, was ik verrukt. Uit een voorstelling ontstond plotseling een afbeelding. Het was een beetje alsof men voor de eerste keer een mens ontmoet, die men al lang kent, maar tegenover wie je nu voor het eerst staat. Een openbaring.

(...)

Der Spiegel: Evenals bij het bewijzen van zwaartekrachtgolven heeft het tonen van het eerste zwarte gat een nieuw hoofdstuk in de astronomie ingeluid. Zullen wij nog vaak zulke foto’s kunnen zien?

Falcke: Nee, dit is al uniek. Men richt zich nu op de eigen melkweg, waarin we kijken naar het zwarte gat Sagittarius A. Maar het kan jaren duren voordat we daar een beeld van hebben. Eén van de teleskopen heeft technische problemen. Zelfs als die verholpen zijn, duurt het nog een jaar. Binnen twintig jaar lukt het ons misschien ze in hun gehele pracht te zien. Daarvoor is veel geduld nodig.

Der Spiegel: Waarom is het onderzoek naar zwarte gaten eigenlijk zo belangrijk? Er ontstaan toch vooral hoge kosten door?

Falcke: Het bericht van de visualisering van het zwarte gat werd wereldwijd met enthousiasme begroet. Ik geloof dat dit duidt op de grote nieuwsgierigheid van de mensen, die op zoek zijn naar antwoorden op de grootste levensvragen en de antwoorden rondom het universum. Deze nieuwsgierigheid maakt onderzoek nodig en mogelijk.

Der Spiegel: Zijn er ook praktische toepassingen? Falcke: Elke dag benutten wij data, die satelieten uit het heelal zenden tot onze navigatiesystemen in de auto of tot de mobiele telefoon. Zonder de relativiteitstheorie van Einstein, die rekening houdt met het feit dat de tijd daar wat sneller is, zou dat niet zo precies mogelijk zijn. Onze kennis laat zien dat Einstein ook in zijn uitersten gelijk had. Einstein heeft zijn theorie een eeuw geleden opgesteld. Vaak leveren ontdekkingen na enkele tientallen jaren nog geen praktisch nut op. Wie weet wat ooit het resultaat is van wat wij nu ontdekken.

Der Spiegel: U bent een gelovige christen en u preekt zelfs af en toe in de kerk. Hoe brengt u dat in overeenstemming met de wetenschapper Heino Falcke? Falcke: Er zijn tussen geloof en wetenschap meer parallellen dan men zou denken. Beide zoeken naar de grond van alles. Alleen is het zo dat de fysica het zichzelf niet toevertrouwt een stap verder te gaan en de vraag te stellen naar God. Ik geloof echter dat de mens niet alleen uit natuurwetten bestaat. Mijn buikgevoel zegt me dat er nog meer is. Wij hebben geest, gevoel en ziel. En dit buikgevoel volg ik ook vaak in de wetenschap.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen