De Ketter van Scherpenisse

13. Wat brandhout aangaat, daar diende het vele wild opschietend wilgenhout voor. Ook maakte men wel gebruik van turf, die men zelf stak of derrieklompen, die men uit den grond opdolf.

Zoo leefde men een uiterst sober en zorgelijk leven.

Hoe vreesde men in den winter. Als men rondom in het water zat en als dan de storm zich verhief over de la,ge landen. Hoe angstig luisterde men dan naar het zich verheffen van de windvlagen. Hoe zorgelijk gaf men acht of de wind

Hoe zorgelijk gaf men acht of de wind ook draaide naar het Noord­Westen. Hoe lette men dan met groote zorg op den stand van de maan, die immers van zoo grooten invloed is op de hoogte van het zeewater.

Neen dan zocht men zijn slaapplaats niet op, maar lette angstig op, of de storm soms nog heviger werd. Met zorg werd de haard gestookt en bij het licht van dat houtvuur, bij d« meer weigestelden was het een ru we vetkaars zat men dan in angst bijeen om te wachten op de dingen, die komen zouden. Hoe verheugd was men dan zoo het morgenlicht aanbracht, hoe blijde als men berekenen kon dat het uur van hoog water was voorbijgegaan.

Want men wist het wel. De zeeweringen waren vaak niet in staat het hooge water te keeren.

Dijkdoorbraken en overstroomingen waren de telkens weer terugkeerende plaag van dien tijd. En was een polder ingeloopen, hoe kreeg men het land weer droog, hoe het zilte water er uit en de velden weer vruchtbaar? Om maar één voorbeeld te noemen, de groote polder van Stavenisse was in dien tijd vele jaren drijvende, dat eb en vloed telkens weer het land droog deed loopen of diep onder water zette. Dat zloo'n polder een barre wildernis werd is licht te begrijpen.

Zoo leefden onze voorouders. Ze leefden als het ware een natuurleven. Hun levenswijze, hun dagverdeeling werd geregeld door de zon.

Als het licht werd stond men op en kort na het aanbreken van de duisternis ging men naar bed. Zoo was het leven onzer voorouders op de Zeeuwsche en Zuldhollandsche eilanden.

Geen wonder, dat de grondtrek van hun karakter ernst was. Een harde strijd had de bevolking te voeren om zijn sober bestaan. En hun geestelijk leven? Och ze leefden in den duisteren nacht van het afgodisch Pausdom. Dom en bijgeloovi,g\ De boerenbevolking over de eilanden verspreid was over het algemeen zeer dom en onkundig. Onder hen waren eenige eeuwen geleden eeni,ge gevluchte Waldenzen gekomen. Die hadden grooten invloed op hen gehad.

Maar ze waren te vuur en te zwaard uitgeroeid. Het was 's­Heeren tijd nag niet geweest om het Licht van Zijn Woord te doen door breken. Toch was hun godzalige wandel niet geheel zonder invloed gebleven en aan den haard gezeten vertelde de boerenbevolking nog van hun leven en werken.

Maar voor de ontwikkeling deed de Roomsche kerk al zeer weinig.

Trouwens de Roomsche kerk was vanwege de hoogst sobere levensomstandigheden vaak niet eens voorzien van priesters of pastoors, zoodat de burgerlijke regeering b.v. van het stadje Tholen, priesters en pastoors van elders moest laten komen om in de behoeften van het Roomsche geloof te voorzien. Onder zulke omstandigheden waren vele predikers der Hervorming in deze streken gekomen, zooals we in het eerste deel van ons verhaal hebben gezieni In alle eenvoud hadden ze de boerenbevolking den weg der zaligheid bekend gemaakt.

En met rijke vrucht. Zoo zelfs, dat toen in 1577 stad en land van Tholen bij sastifactle de Pasificatie van Gent aannamen, weldra de Roomsche godsdienst, bij gebrek aan Roomsche bslij dera, van het eiland vrijwel was uitgeroeid. We meenden een en ander hier te moeten verhalen, om onze lezers het begrijpen van ons verhaal gemakkelijk te maken, maar keeren nu terug tot de staatkundige geschiedenis van dien tijd zonder welks kennis het niet mogelijk is de geschiedenis van Simon Gieke in het rechte licht te plaat sen. Keizer Karel V had de Hervorming getracht uit te roeien. Al had hij er meer dan vijftig duizend door beulshanden doen ombrengen het was hem niet gelukt. Het uitroeien van de ketters had hem wel

Het uitroeien van de ketters had hem wel oud voor zijn tijd en vermoeid van het regeeren gemaakt maar met jonge en frissche kracht had het Calvinisme vooral na 1550 in ons land zijn intrede gedaan.

Wel mocht hij aan zijn zoon Pilips II de uitroeiing der ketterij aanbevelen, en hoe getrouw was deze in het volbrengen van die aanbeveling, maar ook deze tiran moest ervaren, hoe het bloed der martelaren is het zaad van Gods Kerk.

En aan Filips en nad lens vertrek aan de landvoogdes Margaretha van Parma gelukte het niet de ketters uit te roeien, nog het ontkiemende zaad van Gods Woord, dat Ui veler hart zoo welig opschoot, uit te roeien.

De Heere werkte Icrachtig met Zijn Geest in de harten van het volk. Wonderen van genade en bekeering, van standvastigheid en trouw aan Gods Woord en Getuigenis. Hoe fel Filips en Margaretha en haar beulen ook te kwn gingen om 's Hes ren werk te vernietigen, het mocht niet baten. Zingende van zielevreugde beklommen de martelaren de schavotten.

De schavotten waren predikstoelen. Niet zelden ging'en zij, die kwamen om zich te verheugen in den dood van dezen of genen ketter, getroffen en gearresteerd in hun ziel heen, gegrepen door de waarheid van 's Heeren Woord, aanschouwd in den dood van Zijn kinderen.

't Getal der belijders wies. Schavotten en brandstapels waren niet in staat ze uit te roeien. Onder 's Heeren volk heerschte een zieleblijdschap, die verre uitging boven de blijdschap der wereld. Verblijd en verheugd waren ze omdat ze verwaardigd waren smaadheid te mogen lijden om 's Heeren Naam en Getuigenis.

Neen, 's Heeren werk was niet uit te roeien. De lofpsalmen Gods klonken op den brandstapel, op 't moordschavot. Van de hope, die in hen was, gaven ze getuigenis in de kille sombere martelkelders. Wordt vervolgd.

In 1530 heeft geheel Zeeland vreeselijk van de ontzettende watervloed geleden. Vele polders liepen in. Geheel Noord­Beveland overstroomde en bleef wel zestig jaar drijvend. Ook in 1551 teisterde een hevige vloed geheel Zeeland. Reimerswaal werd toen overstroomd.

Coop. Aankoopver. ..»Goeiefc Overflakkee" G.A. Middelharnis,. Postadres, Veelust C 3, Somm©lsdijk Telefoon No. 248.

Middelharnis, 15 Mel 1939.

Weeknoteeringen van de voornaamste Meststoffen, voerartikelen en Zaaizaden, Alles per 100 Kg. op w^agen Middelharnis. Noteeringen zijn vrijblijvend.

IttESTSTOFFEN.

Zvir. ammoniak 20%% in ngrs zakken Kalkammonsalpeter in gew. grs. zakken Kalksalpeter 151/2% in 50 kg. zakken Gem. Chilisalpeter in 100 K.G. zakken Kalizout 40% in n.grs. zakken Patentkali 26% Supertfosfaat 18% f f If f f f f 5.34 6.05 5.72 6.34 4.40 5.15 2.20

VOERARTIKELEN. 8.70

Mais Laplata Ltjnkoek CB Gm. Schilfers N. P. P. Standaard Ochtendvoer Ochtendvoer Speciaal Opfokvoer No. 1 Opfokvoer No. 2 Qem. Graan A Melkveekoekjes Melkveebrokjes Kalverbrokjes 1 te gebruiken zonder ondermelk KaJverbrokjes 2 te gebruiken met ondermelk Mineraal Mengsels voor paarden en Rundveevoeders Biggenmeel Gem. Varkensmeel No. 1 Gem. Varkensmeel No. 2 Kernvoeders voor varkens Half Varkensmeel Paardekoekjes If f f f f f f f lE f f f f f f f f f If 8.70 11.20 8.50 10— 10.35 11.60 10.80 9.05 8.80 8.70 9.40 8.70 5.20 9.55 9.35 9.25 10.— 9.65 8.40 Alle Mengvoeders staan onder Controle van de Centr. Landbouw-Organisaties.

ZAAIZADEN.

Zaaimais voor groen voer: Origineele Pleischmann 99-99-98 f 20.— Koopt voor groenvoeder doeleinden de maissoort die geselecteerd is op zoo weinig mogelijk ruwvezel. Onze zaaizaden-catalogus met verschillende practische wenken wordt op aanvraag gratis toegezonden.

DIVERSEN:

Bestrijdingsmiddelen als: Kopersulfaat, Sodex, Kupfer, Bayer, Loodarsenaat. Parijsgroen enz. zijn weer allen in voorraad. Prijzen volgen nader; momenteel op aanvraag. Wij hebben met een der meest geoutilleerde draineerbuizen-fabrieken een contract afgesloten en kunnen alle maten uit voorraad leveren.

BINDERTWINE:

Deze week gaan onze vertrouwens orders hier over uit. Prijzen volgen binnenkort.

LANBOTJWER8!

DE AANKOOP VAN MESTSTOFFEN VOERARTIKELEN EN ZAAIZADEN IS EEN ZAAK VAN VERTROUWEN, U KUNT NIET IEDER AANGEKOCHT PARTIJTJE LATEN ONDERZOEKEN; WIJ LATEN REGELMATIG ALLE PAR­ TIJEN ONDERZOEKEN. VAN ALLE DOOR U AF TE NEMEN ARTIKELEN ZIJN DE ANALYSE ATTESTEN OP ONS KANTOOR TER INZAGE.

LET NIET ENKEL OP DE PRIJS, MAAR OOK OP WAT U ONTVANGT. ONZE MAGAZIJNEN ZIJN TELEFO­ NISCH AANGESLOTEN ONDER NO. 298 MIDDELHARNIS.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen