Toepasselijkheid van wettelijke strafbepalingen

II.

Deze moeilijkheden vloeien vooit uit tweeërlei bron. In de eerste plaats kan geen wetgever alle gevallen, welks zich' bij bepaalde maatschappelijke toestandsii kunnen voordoen, voorzien; voorts is liet niet mogelijk, indien de maatschappelijke toestanden geleidelijk veranderen, steeds de wetgeving met de nieuwe maatschap pelijke behoeften gelijken tred te doen houden. Door het een en het ander komt het herhaaldelijk voor, dat strafwaaidige feiten worden gepleegd, welke wei zeer gelijken op de feiten, strafbaar gesteld jn het Wetboek van Strafreclit of elders in onze strafwetgeving, docli welke niet of nauwelijks onder de omschrijving van een bestaand delict kunnen worden, gebracht. Dan staat de recli ter voor de keuze, hetzij den overtreder van de moreele norm vrij te spreiten, hetzij het strafvoorschrift, waarbij de overtreden norm het naaste ligt, zoodanig te interpreteeren, dat het ifeit nog juist do'or dit strafvoorschrift wordt getroffen. In de praktijk geschiedt beide,' In bepaalde gevallen, waarin het begane

feit zeer dicht bij de strafbepaling ligt wordt deze, zooals men liet technisch noemt, extensief geïnterpreteerd. Zoo besliste ons hoogste rechtscollege indertijd, dat men in geval van beschadiging va» een telefoonpaal gestraft kon worden we gens beschadiging van een telegraafpaal en dat hinderlijk vóór iemand rijden, gestraft kon worden als hinderlijk iemand volgen. In andere gevallen, waarin liet strafbare feiï verder van de woorden van de strafbepaling afligt, meent, de rechter niet tot veroordeeling te kunnen komen. Zoowel het eene als het andere verschijnsel moet worden betreurd. Indien men eenmaal het stelsel heeft, dat veroordeeling alleen mag plaats vinden op grond van bepaald omschreven wettelijke voorschriften, is het niet wensclielijk, zonder uitdrukkelijke wettelijl!« machtiging die voorschriften toe te pas sen op gevallen, welke onder haar tekst eigenlijk niet begre,pen zijn. Anderzijds is het evenzeer ongewenscht moreel afkeurenswaardig handelingen, welke geheel op één lijn liggen met In het 'Wetboek strafbaar gestelde feiten, ongestraft te laten. Het laatste moge aan ei3n sprekend voorbeeld worden toegelicht. Nog voor enkele weken werd een volwassen man, die ontucht had gepleegd met een idioot meisje vrijgespi'O' ken, omdat de wet spreekt van ontucli' met een vrouw, ^ie in staat van bewusteloosheid of onmacht verkeert, onder welke termen krankzinnigheid niet val' Toch is de grondgedachte in beide gevallen dezelfde, n.1. deze, dat niet ka»

vallen dezelfde, n.1. deze, dat niet ka» worden geduld, dat misbruik wordt gemaakt van de omstandigheid, dat <ie vrouw zich tegen( de ontuchtige handelingen door haar lichamelijkan of geestelijken staat niet kan verzetten.

Ten einde deze moeilijkheden op t' ossen is het nieuwe besluit van den Secretaris­Generaal van het Departement an Justitie betrei/fende de toepasselijkeid van wettelijke strafbepalingen tot tand gebracht.

Het gaat uit van de gedachte, dat rafbepalingen op tweeërlei wijze kunen worden toegepast op strafbar? fei, ijn. In de eerste plaats kunnen zij woran toegepast, indien de feiten techtreeks vallen ojjder den tekst Van de trafbepalingen. In dl tweede plaats unnen zij worden toegepast, indien de ten wei niet vallen onder den tekst an de straftiepaling, doch weï onder aai grondgedachte. In het Rdmeinsche trafiecht heette dit „vmdioare ad xemplum legis", d.w.z. straffen naar et voorbeeld van de wet. Echter moet het laatste geval ingevolge het thans enomen besluit nog een tweede voor. aarde vervuld zijn: het feit moet naar ezond rechtsgevoel strafwaardig zijn

eze eisch is bedoeld als een extra, aarborg. Hij voorkomt, dat de rechtpraak wordt tot osn zuiver logisch bstraheeren en niet langer verband oudt met de moreele normen, waarop eder recht moet berusten. (Slot volgt.)

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen