Het mysterie van de engelse piloot

Als eerste beschuldigde kwam v

Arendj 3 GasdegebuiW

Echtgenote van M. de Waal te Melissaiit voor de bali^ die ten laste gelegd werd hulp of steun aan de vijand te hebben verleend of getracht heeft te verlenen door in Juli 1944 te Middelharnis aan marechaussee Oskam de volgende inichtingen te verstrekken: dat C. M. Vogelaar, althans P. W. Vogelaar; Jan, althans L.. C. van Seters en Buth deel uitmaakten van een z.g. ondergrondse beweging;

dat dokter Jessurun te D'land een geallieerde vliegenier, die boven het eiland Goeree Overflakkee met zijn parachute naar beneden gesprongen was en bij het neerkomen gewond was geraakt, medische hulp heeft verleend;

dat deze vliegenier ondergedoken was bij de f am. van Seters te Melissant; dat bij de f am. van Seters ook een j kind van Joodse bloede was ondergebracht en dat de dochter van v. Seters met dit kind zich, tijdens een huiszoeking bij de fam. van Seters, verborgen heeft gehouden in een korenveld; dat verschillende personen, o.a. dr. Jessurun, die in arrest gehouden werden door de S.D. te R'dam, uit de handen van de S.D. bevrijd zouden worden, door de S.D. om te kopen met geld en koffie; dat haar echtgenoot M. de Waal in het bezit was van een radio­toestel en dit toestel in zijn woning verborgen had. dat o.a. Buth en J. v. d. Zanden de Engelse nieuwsberichten doorgaven; wetende, althans begrijpende, dat W. Oskam, die een handlanger van de S.D. was, en ook als zodanig bekend stond, van deze wetenschap gebruik zou maken ten behoeve van de vijand en tengevolge waarvan J. v. Seters, C. G. v. Seters, F. Borgdorff, J. v. d. Zanden, P. W. Vogelaar, en zijn zoons Wim en Tijs en zijn dochter Lijntje, C. H. Jessurun, M. Brouwer A M. de Waal door Oskam zijn gearresteerd en deze personen met uitzondering van J. v. d. Zanden en M. de Waal aan de S. D. te R'dam zijn uitgeleverd en aldaar enige tijd in arrest zijn gehouden; Verder heeft zij door woord of daad

Verder heeft zij door woord of daad instemming met het streven van de N. S.B. of in 't algemeen van Nat. Soc. gezindheid blijk gegeven door in Juli 1944 te Middelharnis m^eerdere malen bij Oskam op bezoek te gaan.

Besch. ontkende het haar ten laste gelegde. „Het is pure onzin; ik ben hierin onschuldig", zei ze. Er zijn verschillende verklaringen dat

Er zijn verschillende verklaringen dat het wel zo is. Blijft U ontkennen?" ,,Het is onwaarheid!" „Wat deed U dan bij Oskam?"

Besch. verklaarde dat zij meerdere malen eieren, boter en kaas bij hem bracht, om haar man, die voor een radio gevangen zat, los te krijgen. Indertijd had zij wel verklaard dat er een radio was, doch dat had zij gezegd, omdat ze wist, dat Soeteman geslagen was en daar had ze haar man niet voor over. Overigens wist ze niets van een piloot, noch van de ondergrondse beweging, noch.van het Joodse kind af.

De Pres. las daarna een verklaring voor van de vrouw van Oskam, waarin stond, dat haar man inlichtingen kreeg van mej. de Waal. Kij zei wel eens: ,,ik zal weer eens bij vrouw de Waal gaan kijken, misschien heeft die wel wat nieuws!" Verder stond er in dat de arrestatie van besch. slechts camouflage geweest was om haar bij de hand te hebben voor inlichtingen. Ook had Oskam's vrouw haar allerlei inlidvtüigen tegen haar man horen vertellen en namen horen noemen.

„Pure onzin! Ik heb niets verteld!" ,,Is dat niet waar?" vroeg de Pres. zei besch. De verklaring van Oskam's vrouw bevatte nog de mededeling, dat besch. tegen haar man gezegd had, dat er een Engelse vlieger bij van Seters was ondergedoken, dat er een Jodenkind bij an Seters was en Vogelaar onderduiers naar de „overkant" bracht. „Alles onwaar!" zei besch. De Pres. wees er op, dat Oskam ook g c

De Pres. wees er op, dat Oskam ook erklaard heeft dat besch. hem meeeelde dat Vogelaar bonkaarfen uitdeelde en de piloot ondergedoken was. d d

,,Dat liegt Oskam allemaal! Ik bemoeide me nergens mee!" zei besch. Oskam had haar wel willen uithoren, maar e had niets gezegd. „Ze willen hier een ander voor hun karretje spannen", zei besch. De Pres.: ,,U hebt vastgezeten. Hoe k i z b

De Pres.: ,,U hebt vastgezeten. Hoe bent U losgekomen?" Besch. zei dat het in de radio zat. Eerst had ze ontkend, doch later aan Oskam toegegeven dat er een was en waar hij stond.

In deze zaak werd schrik van Flakkee, de voormalige

get. W. Oskam gehoord. De Pres. drukte hem eerst de ernst van de eed nog eens op het hart. ,,U hebt hier nog al huisgehouden met huiszoekingen, radio­opsporingen enz. Hoe kwam U aan inlichtingen over die piloot?

Get. zei, dat dit in navolging was van de inlichtingen van mej. de Waal, die haar Soeteman genoemd had. Door de brief die bij Soeteman bezorgd werd voor mevr. Jessurun waarin een Engels formulier zat, kwam hij er achter, hoewel hij al geruchten gehoord had, dat er een piloot moest zitten. De President las getuige's verklaring voor doch deze kon zich nu niet meer herinneren dat hij van verd. inlichtingen over de piloot gekregen had. Eerst toen Vogelaar met de bonkaarten gesnapt is, is Arendje Goedegebuur op het toneel gekomen, doch toen was de vlieger al verdwenen. Toen Vogelaar aangehouden was had besch. gezegd dat het daar een ,,heel zaakje" was , De Pres.: ,,Hebt U haar uitgehoord?" Get.: „Neen."

De Pres.: „Zij kwam dus bij U en U bij haar!" Besch.: ,,Niet waar!"

Get. verklaarde vervolgens dat besch. indertijd wel gearresteerd is met de anderen, in opdracht van de Oudorpse com mandant, die alles wist, doch dit was slechts een schijnvertoning geweest om haar geen getuige te doen schijnen. Zij had veel last van haar man en wou jieze weg­werken. Haar man had een brief van haar aan een grenzzoll­beambte, met wie zij relaties onderhield, onderschept. Vandaar mocht ze niet van het eiland af. Ook heeft besch. hem verteld dat er pamfletten in dienstcouvert werd verzonden en dat er bij van Seters een Joods kindje was.

„Dat heb je niet te pakken kunnen krijgen", zei de Pres.

,,Daar heb ik niet op gewerkt", zei get. „Men kan me niet ten laste leggen, dat ik achter de Joden gezeten heb!"

„Wat was de reden dat mej. Goedegebuur U dit alles vertelde?" Get. dacht dat dit kwam door boosheid op haar man. Hij ontving diverse inlichtingen van haar. Reeds vóór haar man gearresteerd was, kwam ze een paar keer bij hem.

Dat ze eieren, boter en vlees bij get. bracht ontkende deze. Besch. interrumpeerde, dat Oskam zei toen ze eieren bracht: „O, een eitje heb ik wel nodig! Ik heb heel wat op te ruimen op Flakkee!

Get. ontkende dit gezegd te hebben. Hij beweerde verder de Waal na zijn arrestatie voor de radio losgelaten te hebben, toen hij achter de strekking kwam van diens aanhouding.

Besch. zei echter, dat, toen ze haar man k^/am halen, Oskam tegen haar zei: ,,dat aUes al betaald was!" Get. zei dat toen besch. om haar man kwam, zij hem omhelsde. Toen had hij er het zijne maar van gedacht.

De verklaringen, die zijn vrouw afgeegd^had, stemde get. toe.

Besch. hield vol, dat er een ander in et spel is, waarvoor ze haar willen emen. Oskam had gezegd, „Vertel alles maar, ik weet alles al van mevr. Jessuun. Ze moest bij hem terecht komen om ergunning te vragen bij haar man toeelaten te worden. Iedereen weet hoe ze egenover haar man staat. Nadat de verdediger enige vragen aan get. verteld had, verklaarde get. a deharge

Jan van Seters dat, toen hij opgepakt was voor zijn radio, hem een door mevr. Jessurun, getekende verklaring was voorgelezen, waarn mededelingen over de piloot stonden. Get. a decharge

L,. J. Vogelaar zwager van besch. verklaarde nooit met besch. over de piloot gesproken te hebben, het was strikt geheim!

„Dan ben je niet met 17 mensen m één kamer er bij", meende de Pres.

,,Dat waren onderduikers", zei get. Oskam suggereert wel dat besch. bij hem op bezoek kwam maar dat is niet juist. Omdat besch. op een andere plaats werk e was dit niet gewenst. Zelfs had besch hem nog eens gewaarschuwd, dat Oskam komen zou, wat ook gebeurd is. De Echtgenoot van besch., M. de Waal egde enkele verklaringen omtrent de financiën af. ,

Daarna kwam de verdediger Mr. van Maastrigt

aan het woord. Op het eerste gezicM lijkt het een ingewikkelde geschiedenis, zei pi., doch als men de verklaringen goed analyseert en rangschikt komt men tot een positieve overtuiging. "Deze zaak hangt samen met die van mevr. Jessurun. Wie van deze vrouwen is als schuldige aan te wijzen. Het is een conflict tussen mevft Jessurun en mej. de Waal, wat ook onprettig is voor een verdediger. Niet mej. de Waal, doch mevr. Jessurun treft blaam. Besch. wordt daardoor extra belast, waarvan zij de dupe dreigt te worden. De arrestaties vonden niet plaats op verklaringen van bescli. Met de arrestatie van v. Seters Sr. voor de radio is het begonnen. Hij werd gearresteerd. Dr. J. wist hem vrij te krijgen. Zijn zoons werden gijzelaars. Toen dook V. Seters Sr. onder en werd dr. J. gearresteerd. Daarvan was Arendje niet de aanleiding.

Cor Vogelaar werd gearresteerd om zijn bonkaarten. Mevr. Jessurun is door de arrestatie van haar man van de kook geraakt. Op 13 Juli zei ze tegen Jacobs V. Seters: als jou vader niet voor de dag komt, zal ik alles aan Oskam vertellen Mevr. Jessurun heeft de leiding in dit geval genomen. Dat van de piloot is er eerst bijgekomen na onderschepping van de brief met het formulier door Oskam. Toen had deze bewijs tegen mevr. J hoewel Oskam er al vanaf Pinksteren '44 van wist. Mevr. Jessurun kon toen niet heen of weer en het staat voor pi. vast dat ze Oskam het geval heeft verteld. De arrestanten kregen destijds allen de indruk, dat mevr. Jessurun geklapt had. Rosman, een S.D.ër verklaarde dat Oskam tegen hem zsl: hier is mevr. J. die weet waar de piloot zit. Ten slotte heeft mevr. J. de piloot uitgeleveid.

De naam van Bogerman moet tegen Oskam genoemd zijn nadat mevr. Jessurun met hem uit R'dam teruggekomen is. Er is een vrij gesloten geheel in * bewijzen tegen mevr. J. en ten opziclit« van mej de Waal^ zijn er alleen de verklaringen van Oskam en zijn vroiiff, die niet veel gewicht in de schaal leggen. Als Oskam van mej. de Waal vei nomen zou hebben dat de piloot bij B»' german zat, hoefde hij toch niet te vragen aan mevr. J. of dit waar was. H'J was mans genoeg dit zelf te onderzoeken! Mevr. J. zou heus niet naar he' eiland teruggekeerd zijn aJs ze niet be­ [loofd had de piloot te zullen uitleveren. Merkwaardig is dat Oskam de f am IBogerman wou sparen! Hij ontzag nie­ Imandr

Toen bij de arrestatie van de pUoot IWeek dat deze een vals persoonsbewijs f had, werd wel Verheul, die dit gemaakt jjiad, vervolgd! Het sparen van Boger­ [man is alleen te verklaren, dat mevr. Ijessurun dit voorgesteld heeft, mevr. I Jessurun was goed met Oskam. Bij haar I overbrenging naar R'dam liep Oskam Jniet haar voorop, terwijl de anderen ge­ Iboeid waren. Ze bleef Oskam later re­ Igelmatig bezoeken. Ook Dr. den Duyn ffas niet over mevr. J. te spreken. Hij [kon merken, dat ze alles verteld had, [want Oskam zei hem: je komt vrij als Ije zegt waar de piloot zit. Toen Dr. den iDuyn voorstelde naar mevr. J. te gaan jzei deze weer: Hij weet niet waar de Ipiloot zit. Mevr. J. is oorzaak van zijn larrestatie. Het is buiten besch. omge­ |gaan. De verklaringen van Oskam en zijn vrouw bestempelde pi. als vals. Het Igerucht gaat, dat mevr. Oskam zelfs in Ihet Ziekenhuis te D'land behandeld zou Izijn na de bevrijding. Als besch. aan Os­ |kam meegedeeld had dat de piloot bi Bogerman zat, zou deze zijn tijd niet Ivermorst hebben, met verhoren e.d. Aan besch. wordt een rol toebedeeld die ze niet gespeeld kan hebben. D.e Vogelaars wisten niet eens dat de piloot bij Bo­ Igerman zat, dus kon besch. het zeker |niet weten! Al het materiaal dat tegen levr. J. getuigt weegt niet op tegen de lenkele verklaring van Oskam en diens Ivrouw. Dat besch. haar man verraden zou hebben heeft pi. met hem bespro­ Iken en dit is niet juist. De verklaring |van Oskam staat hierin alleen. Haar bezoeken bg Oskam, kwamen niet voort uit sympathie, doch waren om haar man Ivrij te krijgen. Pi. achtte niet bewezen flat besch. zich aan deze feiten heef schuldig gemaakt en concludeerde, dat |zij vrijgesproken zal moeten worden. Dr. Jessurun verklaarde desgevraagd

Dr. Jessurun verklaarde desgevraagd aat mevr. Oskam in het ziekenhuis is |opgenomen geweest, doch behandeld door Dr. Stoel. Uit oogpunt van de te vervachten procedure had Dr. J. vermeden net haar te spreken.

Het Tribunaal bepaalde daarna de uitspraak op Woensdag 17 Dec. a.s. Zie voor vervolg Tribunaal pag. 3. 2e bl

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen