Prijzen zullen dit jaar nog belangrijk stijgen

De economische toestand van een land is steeds nauw vervlochten met de politieke situatie, waarin de wereld zich bevindt. Wij kunnen dit elke dag bemerken aan ons koopkrachttekort en de cijfers, die op onze belastingpapieren staan vermeld. Door de politiek en de economie zijn wij tevens nauw verbonden met de overige landen van de wereld. Speciaal de economische toestand van de Verenigde Staten beïnvloedt in zeer sterke mate die van Europa, omdat wij nu eenmaal met handen en voeten aan de nieuwe wereld zijn gebonden. Voor Nederland geldt dit wel in het bijzonder omdat wij als grondstoffen­arm land een groot gedeelte der noodzakelijke goederen voor onze landbouw en industrie uit Amerika betrekken. Voor zover dat niet het geval is, beïnvloeden de V.S. toch in belangrijke mate onze economie, omdat zij door hun grote financiële kracht de wereldmarkt beheersen en daardoor leiding kunnen geven aan het prijspeil in de wereld.

Wij weten allen dat dit machtige land de economische toestand heeft afgekondigd en dientengevolge van zins is toezicht te gaan uitoefenen op de prijzen van verschillende goederen. De vraag van het geweldige militaire apparaat in de V.S. is zo groot geworden, dat er een funeste invloed van uitgaat, op het civiele leven. Wanneer de particuliere ondernemingen moeten opbieden tegen de staatsinkopers, zoude eersten ongetwijfeld het loodje moeten leggen vandaar dat men noodgedwongen tot regulering moest overgaan.

Meer dan tien procent van het Amerikaanse productie­apparaat wordt in dienst gesteld van de militaire autoriteiten en dit trekt ongetwijfeld een groot deel van het aanbod in de particuliere sector weg. Dit zou tot prijsstijging leiden indien men de prijzen niet aan banden ging leggen. Nu zal men wel in de eerste plaats de productie van meer luxe huishoudelijke artikelen als wasmachines, radiotoestellen ed. beperken, maar toch zullen deze maatregelen niet nalaten het gehele economische leven aan te tasten. Zelfs de koopkrachtbeperking door belastingverhoging zal onvoldoende blijken om de vermindering van aanbod weg te nemen.

Wanneer bepaalde artikelen uit de markt worden genomen, wekt dit in de eerste plaats het wantrouwen van het publiek op. Men gaat er toe over om andere artikelen te kopen; in de eerste plaats omdat er een drang tot consumptie bestaat, maar vooral omdat men nog meer beperkingen op ander gebied ,vreest. Men doet inkopen op rui mer schaal dan voorheen en hierdoor moet de productie weer toenemen.

Prijzen stygen Een uitbreiding van de productie vergroot de vraag naar arbeidskrachten, die anderzijds nog toeneemt omdat er steeds meer arbeiders door de dienstplicht aan hun arbeid worden onttrokken. Een krappe arbeidsmarkt is het gevolg en dit doet de lonen stijgen, waardoor andermaal een opwaartse druk op de prijzen wordt uitgeoefend. Men zal verstaan, dat via het geschetste proces de ene prijsbeheersing op de andere moet volgen, zodat tenslotte het gehele economische leven aan beperkende bepalingen is onderworpen. Men zal zeggen dit geldt voor Amerika, wat gaat ons dat in Europa aan? Wij moeten antwoorden; dat dit verschijnsel zal uitstralen over heel Europa. De matigende invloed van de prijsbeheersing zal er toe bijdragen om het verhogen van prijzen der Amerikaanse export te verzachten, doch wegnemen kan zij die opwaartse beweging niet geheel. Bovendien kan men verwachten, dat een groot aantal orders uit de Ver. Staten zal worden uitgestrooid over de Europese industrie. En men zal die orders met gejuich ontvangen, omdat vrij een groot dollartekort hebben en dus elke gelegenheid moeten aangrijpen om zoveel mogelijk van die schaarse munt in de wacht te slepen. Wanneer men deze verhoogde vraag

Wanneer men deze verhoogde vraag naar goederen uit Europa koppelt aan de vergrote behoeften, die ook de Europese staten zullen tonen aan militaire goederen en soldaten, dan is de conclusie gerechtvaardigd, dat in 1951 het prijzenfront in geheel Europa onder grote druk zal komen te staan. Anderzijds mag men hieruit afleiden, dat het gevaar voor een catastrofale werkloosheid in het oude werelddeel wel als voorlopig afgewend mag worden beschouwd. De defensieve krachtsinspanningen van de vrije landen zal alle hens aan dek roepen.

Van staatsschuld tot zwarte handel Niemand behoeft er meer te worden overtuigd van de astronomische getallen­grootte onzer staatsschuld. Niemand tvrijfelt er aan of onze begrotingen in dit jaar en het volgende jaar zullen geweldige tekorten aanwijzen. Hoe moet men die dekken? De vraag naar crediet is reeds groot en het aanbod beperkt. De banken zijn in hun credietverstrekking reeds nu aan beperkende bepalingen onderworpen. De staat zal de grootste moeite hebbfjn om de middelen te vinden voor grote uitgaven. De belastingschroef is reeds tot het uiterste aan gedraaid. Leningen van overheidswege, al dan niet met een „stok achter de deur", zullen het civiele economische leven daadwerkelijk beïnvloeden. Het gevaar is daarom wel zeer groot, dat men opnieuw de bankbiljettenpers in werking zal stellen om zodoende het tekort te dekken. Daarmee roept men zwevende koopkracht te voorschijn, haalt men het rantsoeneringssysteem weer van stal en herstelt men de zwarte markt in zijn eer of liever in zijn oneer. Beziet men de overheidspolitiek van

Beziet men de overheidspolitiek van heden en geeft men acht op de zorgelijke gezichten die alom worden getrokken bij het ingaan van de huurverhoging, die in bepaalde klEissen onvoldoende wordt gecompenseerd door belasting verlaging, dan is er alle reden tot bezorgdheid. Wij moeten vermijden dat ons volk

Wij moeten vermijden dat ons volk of een deel daarvan door nog groter verarming naar het kamp der communisten wordt gedreven. Wij moeten verhinderen, dat ons monetaire apparaat door ondermijning opnieuw in de chaotische toestand van de oorlogsjaren geraakt. Daarmee zou de geldzuivering en al het daarbij geleden leed vergeefs zijn geweest. Wij hebben vele grote vraagstukken

Wij hebben vele grote vraagstukken op te lossen dit jaar, of wij ze kunnen wegwerken en ongedaan maken zal afhangen van onze werkkracht, van onze wil tot behoud der vrijheid en tenslotte van de ontwikeling van de politieke en economische toestand der westelijke wereld.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen