Het GEZIN

Er zijn honderden gqvaren voor de opvoeding.

Sommige van die gevaren zijn er altijd.

Andere doemen op in een bepaalde periode.

Er is ook op paedagogisch gebied een „tijdgeest." Dit moeten ouders verstaan zo schreef

Dit moeten ouders verstaan zo schreef prof. Waterink, willen zij waarlijk voor haar kinderen zijn, wat ze kunnen zijn en zijn moeten. Onze ouders mogen niet voorbij zien, dat ook zij zo gemakkelijk worden meegesleurd door datgene, wat men noemt „de gewoonte", ,,de tegenwoordige gang van zaken." Wat iedereen doet is daarom niet goed.

Eén van de ernstigste gevaren van deze tijd is de verbreking van de gezinssfeer. Dat is niet alleen onaangenaam voor

Dat is niet alleen onaangenaam voor de ouders, dat is ook slecht voor de kinderen.

Want het gezin, het gezinsleven, de gezinssfeer is van zeer grote betekenis voor de vorming van het kind. Men spreekt in onze tijd heel veel over „de opvoeding tot gemeenschap" en over ,,sociale opvoeding". En dat is op zichzelf uitnemend.

Maar in onze „sociale" tijd ontw-ikkelt het leven zich zó, dat een van de beste steunsels voor die „opvoeding tot gemeenschap" geleidelijk vernietigd wordt Het gezinsleven toch is in gevaar.

En er is geen betere kring voor de vorming van het sociaal besef dan de gezmskring.

En de geest van de tijd brengt nu juist het gevaar mee, dat die gezinskring wordt aangetast door een ziekte; het is de ziekte van de levenshouding: ieder gaat zijn eigen weg. Zeker, het is moeilijk, ik weet het wel.

Zeker, het is moeilijk, ik weet het wel. Vooral in de steden. Als er een gezin met vijf kinderen,

Als er een gezin met vijf kinderen, waar een jongen naar de H.B.S. gaat, een meisje naar de U.L.O., twee naar de lagere school en één naar het voorbereidende schooltje, dan kan het al moeilijk zijn, samen te ontbijten, vooral, wanneer vader vroeg op reis moet, of „nachtdienst" heeft, of iets dergelijks. Maar véél erger wordt het, wanneer de zoon om acht uur op het kantoor moet wezen, 's middags niet thuis komt en 's avonds om zeven uur weer op een cursus moet zijn, terwijl „zusje" heel andere kantoor- en lesuren heeft en andere kinderen weer een andere tijdsindeling moeten volgen.

Er zijn |vele gezinnen, waar men op werkdagen nooit gemeenschappelijk aan tafel zit; waar men hoogstens 's Zondags het gehele gezin aan de dis veremgd aantreft. Dat móét ontbindend werken. -

Misschien zeggen sommige ouders: ,,Ja, maar dat zijn alleen maar dingen die voor de grote stad gelden. Bij ons is dat anders."

Maar nu moeten de lezers wel goed begrijpen, dat er tenslotte achteri de bedenkelflke dingen die er gebeuren in de gezinnen, een tgdg«est schuilt. Dat het vandaag kän, dat honderden

Dat het vandaag kän, dat honderden gezinnen zich zo laten ringeloren door de omstandigheden, dät is juist het pijnlijke en dat wijst op een foutieve structuur van de tijd.

Voor vijftig jaar hadden onze vadeis en moeders, ook onze vaders en moeders in grote steden, gezegd: ,,Daar komt niets goeds van in, dan moet die school en dan moet die cursus maar op een ander uur gezet worden. Wij eten samen. Het gezin gaat voor."

Dat men dat nu niet meer zegt en dat men dat in velerlei opzicht niet meer kän zeggen, dat is juist het bedenkelijke. Het leven buitenshuis, het leven van kantoor, en beroep, van school en cursus heeft volkomen de heei schappij gekregen over het gezinsleven. Vroeger was het zó: de omstandigheden moeten zich schikken naar het gezin. Nu is het zó: het gezin moet zich schikken naar de omstandigheden.

En daar ligt de kern van de kwestie. Hoe diep het ingrijpt, voelt ieder, als wij een voorbeeld geven. Wat zou er een storm van veront

Wat zou er een storm van verontwaardiging opgaan, wanneer ergens een kerkeraad zou besluiten, de Zondagsdienst in de kerk te stellen op een tijd. waarop alle gezinnen aan tafel zitten. In ieder dorp, waar veel veehouders wonen regelt men de kerkdiensten naar de melktijd; in andere plaatsen regelt men de kerkdiensten naar etenstijd, enz. Dat doet men zelfs ten opzichte van de kerk.

Maar wanneer in een van diezelfde gezinnen, waar men ernstig bezwaar zou maken, wanneer de kerkdienst verzet werd op etenstijd, een jongen is, die een curus moet bezoeken, en die cursus begint 's aivonds om half 7, zodat de jongen 10 min, over 6 de deur uit moet, dan zegt moeder: „Ja jongen, daar is niets aan te doen, dan moet je maar vooruit eten."

Dit nu is het gevaar: Wij zijn er zo aan gewend, door maatschappelijke dingen uit elkaar te rukken.

Het staat wel vast, dat onze ouders, ondanks hun goede bedoelingen, niet zomaar opeens de maatschappij kunnen veranderen. Toch zullen zij samen moeten werken, om het gezin te handhaven. Ik wijs er slechts op, dat tenslotte de mensen, die door de wonderlijke uren waarop zij scholen en cursussen en bijeenkomsten laten aanvangen, ook zelf tot een gezin behoren, en wanneer het meer tot onze gezinnen doordringt, dat hier wat gebeuren moet, dan moet het mogelijk zijn, een verandering te bewerken.

Toch ligt daar voor mijn gevoel op het ogenblik niet het zwaartepunt . Want voor wij hier een werkelijke gewijzigde toestand gekregen hebben, zullen er nog wel enige jaren verlopen; zelfs acht ik het niet uitgesloten, dat de toestand hoe langer hoe erger wordt. Wij moeten immers niet vergeten, dat er ook m de maatschappij elementen zijn, die er zelfs prijs op stellen, het gezinsleven te doorbreken.

Welnu, onze ouders zullen moeten trachten, het gezin zo krachtig mogelijk te handhaven. Er moet in het gezin een gezellige sfeer heersen, zodat de kinderen graag thuis zijn. Ook onze vaders moeten! begrijpen, dat zij in het gezin een roepmg hebben. Er zijn vaders, die èn m hun bedrijf, èn ,op alle terrein des levens" (kerk, staat en maatschappij!) veel en voortreffelijk werk verrichten, maar die vergeten dat tenslotte het gezin, hun gezin, in de eerste plaats moet komen. Er zijn gezinnen met verscheidene jonge kinderen, waar vader practisch alleen thuiskomt om te eten en te slapen, indien hij al thuis komt om te eten en indien hiji al niet 's avonds vermoedelijk zo laat van vergaderingen en bezoeken kom dat moeder al maar vast naar bed gegaan.

Zulke dingen zijn voor de opvoeding erger, dan dat er eens een fout gemaak wordt door vader of moeder, of dan da er eens gebrek aan begrip is vooi , noden van de kinderen.

Handhavmg van het gezinsleven ^ alleen mogelijk, wanneer vader en moe. der samen werken; wanneer zij begrij. pen dat de kern van alle vragen bij < opvoeding van de kinderen deze is: liot is het gezinsleven? Men heeft in onze tijd duizenden nut

Men heeft in onze tijd duizenden nut tige dingen. Behalve allerlei scholen ei, cursussen heeft men zeer vele sociale en maatschappelijke mstellingen. Mei wil redden, helpen, ondersteunen, te recht brengen; men probeert te veibc teren; de géést te verbeteren, de men. sen te verbeteren, het inzicht te veian deren, het karakter te vormen. Op zichzelf alles heel mooi en heel nuttig.

Al is het wat pijnlijk, dat er zovee van deze maatschappelijke en socialf instellingen nodig zijn.

Maar al deze fraaiigheid, dit sociaa werk blijft, volkomen onzinnig gedoi wanneer wij niet eerst zorgen, dat. be gezin werkelijk een geän is; een gezir waar de mensen aan elkaar gebondei zijn. waar ze voelen, van jong tot ow wat het betekent, bijeen te horen; waa liefde de band is die samenbindt; waa de kinderen van jongs af aan leren, lioi het mogelijk is, volledig vrijheid te be leven m eerbied voor het gezag; oi volkomen het gezag te eerbiedigen ei toch het gevoel te hebben van volmaak vrij te zijn.

De sociale vraagstukken, waaivoo wij vandaag staan, de zedelijke pio blemen, waarmee wij ook in de maat schappij te worstelen hebben, zijn tep slotte alle problemen die daaruit vooil komen, dat het gezinsleven in zo veler lei opzicht niet deugt en dat de kmdt ren vanuit het gezin niet meekiijgei datgene, wat een goed gezin aan il kinderen meegeven moet. En het tragische is, dat dit gezm<

En het tragische is, dat dit gezm< besef in zovele gevallen zoek is.

Een moeder uit een grote stad, eei vrouw uit de volksklasse zei onlang tegen mij: aldus prof. Waterink, „Km deren? ik heb 'r vier, maar je kf se stuk foor stuk fan me krège. Ik man seg ook, 't is onrechtvaardig om mense te late trouwe en se dan achtel af mit de sorg voor de kindere te Is' Sitte. As de staat je laat trouwe, KII"" óók verplicht, foor de kindere te soije'

Zover zijn we gekomen. Ik twijfel gcei ogenblik, of in de gezinnen, waar di gelezen wordt, is van deze geest no; niets aanwezig'. En toch is er dreiging- van alle kart

En toch is er dreiging- van alle kart Daarom, moest ik onze ouders waai schuwen. Zij hebben tegenover de ontaardiiu

Zij hebben tegenover de ontaardiiu van het leven zulk een geweldige taal maar ook zulke prachtige kansen. Ouders de toekomst van land en voll en kerk hangt voor een goed gedeeltaf van de vraag, wat gij van Uw gezr weet te maken.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen