De a.s. Kerkeraadsverkiezingen in de Ned. Herv. Kerk

pe maand November zal voor alle itvormde gemeenten van grote bete­ 'iis zijn. Volgens de bepalingen van nieuwe Kerkorde, die 1 Mei jl. in [irking getreden is, moet in deze maand elke plaatselijke gemeente worden slist, op welke wijze gedurende de irstvólgende 5 jaar de kerkeraadsleden jen worden benoemd, terwijl daarna lï^verlciezing van ouderlingen en diajnen (en eventueel kerkvoogden) vole gekozen methode moet plaats Kbben.

Kit dusver was deze regeling zó, dat I drie mogelijkheden waren om de iBibtsdragers te kiezen: 1. rechtstreeks It de lidmaten, 2. door middel van kiescollege, dat door de lidmaten bejid was, 3. door de zittende kerkej zelf (het z.g. coöptatie­stelsel). herover werd onder het regime van de ivnodale Organisatie om de tien jaar «slist. Alle drie systemen kwamen voor de diverse gemeenten. Op ons eiland ;aren er gemeenten, waar de kerkeraad Bchzelf steeds aanvulde, in andere beitond een kiescollege, terwijl in enige idere de lidmaten zich het recht had­ 1 voorbehouden zelf de ambtsdragers benoemen.

De Generale Synode heeft verleden ar uitvoerig gediscussieerd over het agstuk, hoe deze materie nu moest [worden geregeld. Aanvankelijk stond in iet Ontwerp­Kerkorde: ,,De verkiezing ouderlingen en diakenen geschiedt tor de lidmaten der gemeente." Dit is i, de enig juiste methode. Maar hier­ >gen kwam ter Synode zodanige oppo­ [ntie, dat uiteindelijk een regeling tot itand kwam, die even weinig bevredigt de vroegere. Men was er huiverig 1 om de gemeenteleden zoveel in /loed geven. Er moest van bovenaf meer leiding gegeven kunnen worden.' Blijklaar meende men, dat de lidmaten nog p een dusdanige lage trap van ontikkeling staan, dat het riskant is hun l( volledige democratische rechten te itven. Wel werd het stemrecht uitgeleid (men moest nu 21 jaar oud zijn, seger 23) met vele jongeren, maar derzijds achtte de Synode de gemeen­ Idcden toch niet rijp voor zelfbestuur: 1 merkwaardige inconsequentie! En staat nu in Ordinantie 3—1—2: „De ivoegdheid tot verkiezing van ouderm en diakenen berust bij de tot litemmen bevoegde lidmaten der ge­ [Hieente." Met deze redactie is de Synode jteruggekrabbeld van haar eerste stand­ ; ze was blijkbaar geschrokken van eigen democratie'. Immers er is een [jroot verschil tussen beide uitspraken. bevoegdheid kan handig geclausu­ |leerd worden, d.w.z. in de practijk be­ [Perkt. En dit is ook inderdaad gebeurd, iwant de uitwerking van dit artikel komt nu op het volgende neer: In November roept elke kerkeraad de stemgerechtigde lidmaten der gemeente

stemgerechtigde lidmaten der gemeente Dp tot een stemming. Zij moeten dan voorlopig tot 1956 uitmaken, hoe zij wilien, dat in de tijd van 1951 tot 1956 de ouderlingen en diakenen worden geko­ !». Zij kunnen dan kiezen uit de vol­ ISende methoden:

1­ Zij kunnen hun bevoegdheid tot Iwrkiezing der ambtsdragers geheel aan liichzelve voorbehouden. In dat geval Iknimen 10 of meer lidmaten telken jare Iaanbevelingen bij de kerkeraad inzenden l'oor elke vacature. De namen worden lalpliabetisch op een lijst gezet door de Ikerkeraad (die er zelf ook namen aan Ikati toevoegen); hij kan' er een advies |liij doen en roept tenslotte de lidmaten m om te stemmen uit deze lijst. Zijn er IWn aanbevelingen binnengekomen, dan Imoemt de kerkeraad zelf. I 2. De Uamaten kunnen ook öp ker­

I 2. De Uamaten kunnen ook öp ker­ waad machtigen de bevoeigdheld, die riseniijk (leze Udmaten zelf hebben, uit l'f oefenen. De gemeenteleden geven dus liiennede hun rechten uit handen. Tuspen deze twee mogelijkheden moet eerst f »orden gekozen. Wanneer de lidmaten |t»t het laatste besloten hebben — hetfff^ wij, zoals we straks zullen zien, IT? dom zouden vinden — moest er nog Iien tv/eede stenmiing gehouden worden I» dezelfde vergadering over de vraag,

Ifh i**^ '^'wkieïang der kerkeraadsleden |8j>Hecl aan a^ kerüteraad zullen overlaid, dus m.a.w. of deze bij voorkomen­ |:f,7*'=atures telkens zichzelf kan aanl'iUenof dat 1>. de kerkeraad alleen het recht van

1>. de kerkeraad alleen het recht van r»0Pdra<:ht krijgt. I,J," .'jet eerste geval (het coöptatie­

I,J," .'jet eerste geval (het coöptatie­ Ivlr l^unnen de lidmaten ook aanbeireimgen mzenden, maar de kerkeraad is Iwjvril "" ^^"^^^"'^^S te benoemen, wie

I ten" '^f' "^^^^^^ geval hebben de lidraaiDpir I ^^'^ '^'^^'^ namen op te geven. 11,, ,, ^^"^ neemt hiervan kennis, doch lil,,y?'™"ien vrij In het opmaken van een I lODcital voor elke vacature, zodat hij «^opgegeven namen ook terzijde kan Itg'f"­ ^et slot is dan, dat de kerke­ I om * ""3maten ter stemming oproept IhiwB dubbeltallen de nodige ouderlïHn rt *" diakenen te kiezen. De leden Tlit ^i" S*'""**'«'" aan de voordracht. Istral '^ ''"^ mogelijkheden moet dus Ibehll'^®" '^''"^^ worden gedaan. Het L "f ' °­'­ niet twijfelachtig te zijn, hoe Iva' "°et uitvallen. De zelfaanvulling I tart ^"^/erkeraad is een systeem, dat leaat ..™°^' worden afgewezen. Het BiM^t" ^^^ ^^ gedachte, dat de ge­ I om^" , °"™ondig is en niet bekwaam Izen H ^^^ ambtsdragers aan te wijlih.iioi, '® ^en stelsel, dat misschien Itor.^ï'^'' in de oude regententijd. I Bii 7 II '^^'^^ zichzelf overleefd heeft. I ji,. '" een verkiezinssysteem wordt de Iduv °°*'^**® in de hand gewerkt, de I Sehn ^^^*^'' bevorderd en het gevaar ge­ I "^Pen, dat er een kloof komt tussen kerkeraad en gemeente. De gemeente wordt dan voor 100 % van bovenaf geregeerd door een college, dat gemakkelijk in een onderonsje ontaardt en dat vrienden benoemt en personen, die hem niet sympathiek zijn, eruit houdt of eruit stemt. De lidmaten kunnen alleen medeverantwoordelijk zijn voor het kerkelijk leven — en dat wil men toch tegenwoordig — wanneer ze ook inderdaad in de gelegenheid worden gesteld via hun deelname aan de verkiezingen verantwoordelijkheid te dragen. Wij moeten goed in het oog houden dat wij Calvinisten en geen Roomsen zijn. Bij de laatsten is het lekenelement in de kerkregering geheel uitgeschakeld. Daar is een clerus (geestelijkheid) die regeert en een leken­element, dat slechts geld en lege briefjes mag inbrengen. Zo mag het onder ons niet zijn! Het principieel verschil tussen ons en

Het principieel verschil tussen ons en de R.K. Kerk, wat de regering betreft, zit hierin, dat bij de Roomsen de geestelijkheid in feite de kerk vormt en derhalve ook exclusief van bovenaf in absolute zin de kerk regeert, terwijl de gereformeerde kerkbeschouwing in de goede zin des woords democratisch is. Wij kennen geen pausen en kerkprelaten en gaan uit van het woord van Christus: „Eén is uw Meester en gij zijt allen broeders." De kerk is volgens art. 27 der Ned. Geloofsbelijdenis de vergadering der gelovigen en deze moeten dan ook krachtens hun drievoudig ambt de basis vormen, waarop het kerkelijk instituut is gebouwd. De gemeente mag dus bij verkiezingen niet worden uitgeschakeld en zij mag zeker zichzelf niet uitschakelen. Gelukkig laat de Kerkorde de mogelijkheid open, dat de gemeente zelf kiest en daarom is het absoluut haar eigen schuM, als de lidmaten niet de meest volledige invloed kunnen uitoefenen op de samenstelling der kerkeraden.

De vraag is nu nog, of de lidmaten direct de kerkeraad zullen kiezen dan wel of zij deze het recht van voordracht zullen geven. Wij hebben uit de kerkelijke pers bemerkt, dat ook in Geref. Bondskringen de predikanten over 't algemeen vóór de laatste methode zijn. Men betoogt dan, idat de kerkeraad leiding moet kunnen geven aan de verkiezing; dat algehele vrijheid van stemmen der lidmaten leidt tot een soort „volkssouvereiniteit" en dat in gemeenten met diverse richtingen de waarheid op de kansel wel eens in het gedrang kan komen. Wat dit laatste betreft, daarvoor is op ons eiland geen gevaar, zodat dit argument kan worden uitgeschakeld. En aangaande de „volkssouvereiniteit" merken we op, dat deze staatsrechtelijke term hier geheel misplaatst is. Niemand van ons huldigt deze revolutionnaire gedachte. De Schrift gaat van een geheel ander gezichtspimt uit. In Hand. 1 wordt ons medegedeeld, hoe 'de open plaats van Judas wordt aangevuld. De gehele vergadering stelt een tweetal, het lot wordt geworpen en dan woi'dt Matthias met algemene toestemming tot apostel gekozen. In Hand. 6 worden ook de 7 diakenen met instemming van „al de menigte" aangewezen. Trouwens, al zou men in die eerste tijd meer op conservatieve wijze gekozen hebben, dan behoefde dit nog geen norm te zijn voor een geconsolideerde kerk van nu, daar de gemeenten toen klein waren en in status nascendi verkeerden. In art. 31 der N.G.B, staat bovendien, dat ,,de dienaars des Woords, de ouderlingen en diakenen (dus ook de predikanten „die voortaan in gemeenten boven 200 lidmaten door de kerkeraad worden beroepen) tot hunne ambten behoren verkozen te worden door wettelijke verkiezing der Kerk." Dit is geen volkssouvereiniteit, doch bijbelse democratie.

Nu is het inderdaad zo, dat de Dordtse Kerkorde (van 1619) het „voordrachtsysteem" voorstaat. Men vergete echter niet, dat deze kerkorde tot stand kwam in eeni tijd, idat men op menige plaats nog weinig of geen lidmaten had en dat in het beginstadium der reformatie inderdaad nogvwel van onmondigheid der kerkleden kon worden gesproken. Onder die omstandigheden was er veel voor te zeggen, dat er van bovenaf leiding gegeven werd. Thans geldt dit echter niet meer. De kerkeraad kan trouwens toch leiding geven door zijn advies? Bovendien houdt hij genoeg macht over, daar hij, eenmaal gekozen, de gemeente regeert en in alle zaken, ook belangrijke, beslist zonder de lidmaten te raadplegen.

We komen dus tot de conclusie, dat het van gereformeerd standpunt bezien het beste is, als de lidmaten der Herv. gemeenten zichzelf het recht voorbehouden de ambtsdragers te kiezen. Dan kunnen zij de verantwoordelijkheid dragen, die hun metterdaad toekomt, dan is er de waarborg, dat de samenstelling van de kerkeraad in overeenstemming is met de wens der gemeente, dan weten de ambtsdragers, dat ze het vertrouwen der lidmaten hebben en dan zal de zo broodnodige belangstelling der gemeenteleden voor het kerkelijk leven ongetwijfeld verlevendigd worden. Een gemeente, die het coöptatie­stelsel zelf invoert, verklaart zich daarmee onmondig. En de kerkelijke leiders dienen te bedenken, dat een regeren van bovenaf principieel fout is in een Protestantse Kerk en in de practijk tegenwoordig, vooral door de jongeren, niet meer ,,genomen" wordt. Het „voordracht­systeem" is o.i. practisch niet veel beter, daar zoals de confessionele Ds Van 't Hof in de „Hervormde Kerk" onlangs opmerkte, „de keriwraad dan alle hem niet welgevallige f igluren buiten d»? dubbeltaJlen kan honden." Daarom lijkt het ons de beste weg, dat we, nu de Kerkorde daartoe de gelgenheid biedt, de meest democratische methode kiezen, nl. dat de lidmaten direct de kerkeraad kiezen. St. A. V. E.

Zondagsdiensten Artsen.

Van Zaterdag 3 Nov. v.m. 12 uur tm. Maandag 5 Nov. vjn. 9 lïur

MxddeUiarnis­Sommelsdijk: Afwezig de artsen P. Knöps, Tj. Kuipers en C. F. Arends. Voor spoedgevallen J. J. Wieringa, arts, Telef. 90, Middelhamis.

Dirlssland­Herkingen­Melissant: Afwezig G. Huisman, arts en dr P. Boot. Voor spoedgevallen B. Elvé, arts, Telef. 262, Dirksland.

Oost­FlakkC'e: Afwezig de artsen E. Bouman, C. W. Kramers en G. J. Buth. Voor spoedgevallen P. C. J. Voogd, arts, Telef. 59, Oude Tonge en P. J. de Man, arts. Tel. 20, Nieuwe Tonge.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen