Het ontstaan van het eiland Goeree - Overflakkee

Dr Verseput het woord verkrijgend, wees er op, dat de kaart van het eiland laat zien, dat het bestaat uit een aantal grote en kleine polders terwijl het Westen door een kuststrook met duinen wordt ingenomen. Overgaande tot het ontstaan van het

Overgaande tot het ontstaan van het eiland bezag spr. enkele geologische verschijnselen, hoe na afloop van de ijstijden, die in het pleistoceen zo'n grote rol speelden, het huidig tijdvak begon. dat de naam heeft van kolooeen. Spr. ging dan na hoe Nederland er in het Oud-koloceen uitzag, waarbij de kust vele kilometers westelijker lag dan tegenwoordig, doordat de zeespiegel in de laatste ijstijd sterk gedaald was. Toen werd het land begroeid met bomen en planten en ontstond er een veenlaag. Door voortdurende aanwas van het smeltwater steeg de zeespiegel, het veen werd overstroomd en verdronk en werd bedekt met fijnkorrelige sedimenten. In • die tijd, het begin van het Atlanticum, wijzigde het klimaat, de Oostelijke winden wijzigden zich in Westelijke, er ontstond een golfbeweging naar de kust, door zandaanvoer werd een lange rij duinen ontwikkeld.

De zeespiegel steeg, het land achter de duinen werd steeds drassiger. In die dagen was het eiland waarschijnlijk nog verbonden met Voorne en Putten. Bij Naaldwijk was n.1. een romeinse weg naar het Zuiden; ten Noorden van Goedereede bleek een plaats genaamd ,,De Oude Wereld" geweest te zijn.

Spr. ging dan na de tijd van het subatlanticum", waarbij de kust belangrijk werd teruggeslagen. Vorming van het z.g. jonge duinlandschap begon plm. 400 j, V. Chr.; als de scheiding tussen Voorne toen nog niet bestond zal dit wel ongeveer m die tijd,geweest zijn. Omstreeks 500 j. V. Chr. werd het gebied van ons eiland ingenomen door een uitgestrekte zeeboezem, die in 776 bekend stond als Sunnonmeri, van wellc woord het dorp Zonnemaire (Schouwen) afstamt. Spr. ging de ontwikkeling van de vorming van zandplaten na, schetste hoe zich in het duingebied waarschijnlijk vissers vestigden en schapenhouders, die bij hoge vloeden op terpen toevlucht zochten. Na de bedijking, waarvan de datum niet juist te stellen is, werd de streek of polder achter de duinen bekend als Diependorst of Diepenhorst.

Spr. ging dan verder na hoe zich de slikken of gorzen ontvrikkelden en kwam dan op het z.g. darrink-delven, om n.1. uit het veen turf of zout te winnen. In de lée eeuw werden er grote hoeveelheden zout gewonnen, een bezigheid die in 1450 weer teniet ging omdat men zout uit zeewater won en last kreeg van Franse en Spaanse concurrentie.

Vervolgens ging spr. na het ontstaan van de slikken die eerst werden uitgevoerd voor vervening. Voor de gronden was belangstelling bij Abdijen en kloosters, die het uitgaven voor moerbedrijven. De platen werden dus bewoond de grootste was Dirksland in 1275 door graaf Floris V verpand aan Albrecht vaii Voorne, die ook al in bezit was van Gnjsoord. In 1476 gaf Maria van Bourgondië aan haar bastaardnicht Anna v. Bourgondië de streken bij den Bommel uit. Omstreeks 1400 was dus in het Westen een bewoond gebied, n.1. Westvoorne, ook wel Goedereede genoemd, naar de grotere nederzetting die daar was.

In 1371 was de macht van de heren V. Voorne geëindigd en overgegaan op de graven van Holland, met uitzondeffflg van Sommelsdijk dat in 1339 reeds deel van Zeeland uitmaakt. Het woord Plakkee wordt voor het eerst vermeld gevonden in 1348. Vervolgens kwam spr. op de bedijkin

Vervolgens kwam spr. op de bedijkin gen, noemde de jaartallen van de verschillende inpolderingen met wat daar zoal aan vast zat. De uitgifte tot bedijking ging gepaard met voorwaarden van tienden van de opbrengst, waiineer het land eenmaal was ingedijkt en bebouwd. Ook de kerk werd niet vergeten, tot de bouw bestonden verplichtingen en de kerk, die toen rooms was, eiste ook haar deel op.

Op zeer interessante, we zouden ook kunnen zeggen boeiende wijze, ontvouwde spr. de samensmelting van het eiland Goedereede (Westvoorne) met de andere delen van Flakkee. Dit geschiedde door een rijsdam over het eiland Somerland (bij Stellendam) in 1751. Deze rijsdam werd echter door storm vernield, in 1765 gaven de Staten opdracht tot bouw van een dam, waarom deze de Statendam werd genoemd. In 1768 werd de aankoop verhoogd, en nadat in 1769 de Adriana en 1780 de Eendragtpolder was ingedijkt was de vereniging van Goedereede met Overflakkee een feit geworden.

Het zou te ver voeren verslag te geven van alle verdere inpolderingen die werden gereleveerd, feit is dat "deze lezing raet veel interesse werd beluisterd. Dr. Verseput bracht in zijn onderwerp ook nog ter sprake de inundatie door de Duitsers in 1944 en de gevolgen van de stormramp van 1 Febr. 1953.

Na de pauze volgde een zeer interessante discussie; de beantwoording van de vele vragen deed het onderwerp nog duidelijker tot zijn recht komen.

De Vereniging „Streekmuseum" mag op een zeer goed geslaagde avond terug zien. —O

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen