Het vergaan van de Menheerse vissloep �Luctor et Emergo"

n.

Nu het Streekmuseum zijn deur voor het publiek heeft geopend en reeds vele Eilanders en vreemdelingen van hun belangstelling hebben blijk gegeven, worden ons van verschillende zijden allerlei geschenken toegezonden en ter hand gesteld.

Zo hebben we de laatste welïen nogal wat boeken en boekjes ontvangen. Ik doe daar binnenkort in de plaatselijke bladen nader verslag' van.

Het artikel over het vergaan van de vissloep „Luctor et Emergo", was reeds g-eschreven toen mij een boekje in handen werd gegeven, dat voor mij een nieuw licht wierp op de omstandigheden rondom die droeve gebeurtenis.

Vandaar dit aanhangsel.

Ik veronderstel bij het schrijven van mijn artikel, dat de gemeente Middelharnis zich als één man had opgemaakt om in het oude Bedehuis de schrikkelijke ramp te gedenken, die de gemeente had getroffen, en samen vuriglijk tot de Heere te bidden.

Zo kan het soms.

Ik herinner mij, dat kort na de bevrijding in de Sommelsdijkse kerk een gemeenschappelijke dienst werd gehouden ter herdenking van de bevrijding. Protestanten van allerlei schakering

Protestanten van allerlei schakering waren toen broederlijk bfleen om God te danken en Zijn grote daden te gedenken. De kerk was stampvol.

Maar dat kon in 1910 blijkbaar niet. Een klein boekje brengt dat in herinnering. Het is een predikatie van ds. G. H. Beekenkamp, Ned. Herv. Pred. te Delft, getiteld „Schipbreuk lijden doch niet vergaan" Het is een leerrede over Handelingen 27 : 20b, zoals ze is uitgesproken in de Evangelisatie te Middelharnls op de 24 februari 1910. Het boekje opent met een „In Memori

Het boekje opent met een „In Memoriam". En dan de namen van de bemanning der vissloep „Luctor et Emergo".

De inleiding geef ik hier in haar geheel weer:

„Bovenstaande „In Memoriam" bedoelt de nagedachtenis levendig te houden van dertien inwoners van Middelharnis, waarvan zes gehuwd, die den 25sten januari op het „Brielsche kerkhof", een der gevaarlijkste plaatsen der Noordzee, waar al meedere vissers het leven lieten, jammerlijk in één ogenblik door een hevige storm zijn omgekomen. Nog altijd heeft men niet het gering

Nog altijd heeft men niet het geringste spoor noch de bemanning, noch van het schip mogen vinden. Op verzoek van enige vrienden, o.a.

Op verzoek van enige vrienden, o.a. ook het Bestuur der N.C.G.O.V. te Middelharnls geef ik deze leerrede door mij gehouden den 24 februari op een bidstond in de Evangelisatie aldaar, met het oog op bovengenoemde droeve gebeurtenis in het Ucht

De opbrengst is geheel ten behoeve der nagelaten betrekkingen der bemanning van de vissloep „Luctor et Emergo" Moge ook door deze uitgave hun tijde

Moge ook door deze uitgave hun tijdelijke nood worden gelenigd en hun leed worden verzacht en geve de Almachtige Trooster hun die zieletroost te ervaren, dien Hij alleen uit genade aan Zijn biddend Sion gaarne bereidt.

In tegenstelling van wat de dertien ongelukkigen moesten ondervinden blijft de bekende spreuk waar voor al 's Heeren kinderen in elke strijd des geloofs: luctor (ik worstel) et emergo (en kom boven).

Dat geve de Heere te ervaren". Op deze inleiding wil ik een tweetal

Op deze inleiding wil ik een tweetal aantekeningen maken.

In de eerste plaats: dat ik niet weet wat de afkorting „N.C.G.O.V." betekent. Het zal wel iets met evangelisatie te maken hebben. Men vergeve mij mijn onwetendheid.

In de tweede plaats: alweer die opbrengst, welke geheel ten goede komt aan de nagelaten betrekkingen. Het zal wel niet-veel hebben opgeleverd: Sociale noden worden niet gelenigd met de verkoop van preken.

Ik heb de predikatie met aandacht gelezen.

De ramp van Middelharnls is kennelijk door de prediker beleefd als buitenstaander. Zo op de manier, waarop wij kortgeleden de Belgische mijnramp hebben meebeleefd. Met grote deernis om de slachtoffers en de verwanten, maar van verre.

Ik bedoel daar niets kwaads mee te zeggen. Het is menselijk, dat het zo is en niet anders.

Dominé Bruining had jarenlang te midden van het vissersvolk geleefd, hij kende de noden en behoeften van zijn kudde; zij het dan al, dat een gedeelte van de kudde hem de rug had toegekeerd vanwege zijn ,,lichte leer". Hij wist van het wisselvallige bestaan op de ongedurige en onbetrouwbare zee.

Dominee Beekenkamp was door het Bestuur der Evangelisatie uitgenodigd om voor deze bijzondere gelegenheid een bijzondere leerrede uit te spreken. Hij werd van te voren ingelicht omtrent de omstandigheden: sloep vergaan in de storm, dertien vissers omgekomen, het dorp in diepe rouw.

En zo heeft de prediker op 24 februari 1910 een leerrede gehouden met als uitgangspunt Handelingen 27 vers 20b.

„Zo werd ons voorts alle hoop van behouden te worden benomen", en als thema: „Schipbreuk^ lijden doch niet vergaan".

Wanneer de predikatie bedoeld is geweest ter nagedachtenis van de omgekomen bemanning der vissloep — zoals de predikatie van ds. Bruining — dan heeft ds. Beekenkamp ztjn doel gemist.

Slechts in een enkel zinsnede wordt herinnerd aan de ramp, die Middelharnls heeft getroffen. Het uitgangspunt is, dat we met een machtig God te doen hebben, zowel in het rijk der natuur als in het rijk der genade.

God is machtig In de nederwerping van de zondaar; in de oprichting van de nedergeworpen zondaar; in dierbare vertroosting; en machtig om de zondaar door te leiden. De prediker vergelijkt de scheepsreis

De prediker vergelijkt de scheepsreis van Paulus, waarover de tekst handelt, bij het menselijk leven: met mooi weer uitgevaren en met goede plannen voor een gelukkige vaart.

Doch dan komt er storm en men komt in nood van golven en baren. „Onze bedoeling Is alleen", zegt de leraar, „om die nood, die doodsnood te schetsen als een beeld van des Christen's nood op reis door het leven in zijn noodzakelijke zielevaart naar de eeuwigheid".

En zo wordt de dood van dertien vissers op het Brielse kerkhof de aanleiding om in het Evangelisatielokaal van Middelharnls te prediken.

Ie. een noodzakelijke wetenschap; 2e. een heilzame ervaring; 3e een zielszaligende uitkomst. Aan de hand van de tekst wordt ons

Aan de hand van de tekst wordt ons dan uiteengezet hoe de mens dezer wereld vaart zonder kompas op eigen gekozen banen.

Alleen het kind van God vaart uit op goede verwachting.

Hü lydt schipbreuk op de rots Sinaï, dat is de wet Gods. Daar wordt hij verbrijzeld en leert hij afzien van zichzelf te willen behouden. Dit is een noodzakelijke wetenschap: wie zijn leven zal leren verliezen, die zal hetzelve vinden.

Vervolgens wordt uiteengezet hoe deze schipbreuk des levens voor de Christen een heilzame ervaring is, het wordt een schipbreuk, maar niet een vergaan. Tenslotte wijst de prediker er op hoe

Tenslotte wijst de prediker er op hoe de heilzame ervaring een zielszaligende uitkomst geeft. Als „het zieleschip te pletter gelopen is op de rots van Gods heiligheid en als alle hoop om behouden te worden ten enenmale is afgesneden dan zendt de Heere Zijn reddingsboot uit en neemt de verongelukte ziel daarin op. En al die hopelozen en troostelozen ontvangen een plaats in de boot Zijner volkomen verlossing."

Ik heb aan deze tweede predikatie evenveel aandacht geschonken als aan die van ds. Briuning, omdat ze in feite bij elkander behoren.

Zoals ze daar in ons Streekmuseum in één portefeuille verenigd zijn geven ze een scherp beeld van de kerkelijke verdeeldheid van toen.

Een verdeeldheid, die zelfs niet door een scheepsramp, die dertien gezinnen in diepe rouw dompelde, kon worden overbrugd. Het zou mij intussen niet verwonderen als er nog meer preken voor de dag kwamen. Er zou nog veel meer over deze boek

Er zou nog veel meer over deze boekjes te schrijven zijn, maar het kan niet de bedoeling van deze opstellen wezen om het onderwerp uit te putten en er alles van te zeggen wat er over te zeggen valt. Laat leder de gegeven feiten voor zichzelf verwerken en beoordelen.

Mocht er iemand zijn, die nog bijzonderheden omtrent deze ramp weet te vertellen, die kan zich richten tot schrijver dezes, J. Knape Mzn., Koninginnelaan 32, te Sommelsdijk.

Het secretariaat van ons Museum is gevestigd: W. H. S. Sypkens, Prins Hendrikstraat 2, te Middelharnls.

Augustus 1856. J. Knape Mzn.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen