Het probleem der radicalen

-1 - taar het schijnt zit het Kabinet-De |g voorlopig stevig in het zadel en len daarom vermoedelijk de politie- Igolven rondom de zittende regering t hoog opgaan. Dit wil echter niet gen, dat het daarom in het politieke fen een saaie beweging gaat worden. Igendeel, de grote tegenstelling, jover we al meer geschreven hebn.1. die tussen degenen, die er een [ radicale opvatting op na houden en die niet links maar uitgesproken (lts of gematigd georiënteerd zijn, st zich, zoals we al meermalen ge- Beteerd hebben, steeds meer toe. Er Ten proces van z.g. polarisatie aan de op politiek gebied, waarin een ^ent van radicalisering domineert. licalisme is een neiging tot diepinpende hervormingen en radicalen , dus personen die de uiterste con- [lenties van een denkwijze aanvaarj en zich daarnaar richten. De term Irisatie wordt op diverse terreinen nikt, maar in de sociologie verstaat eronder een ontwikkeling, waarbij leen groep spanningen ontstaan of pemen en tegenstellingen zich ontkelen, die tenslotte leiden tot het engaan van een eenheid in een tebestelde tweeheid, zodat er twee fen" ontstaan, in de politiek een ra- |le en een behoudende vleugel, leze polarisatie heeft hoofdzakelijk ekldng op sociaal-economische belelen en zaken, maar ze komt ook op het gebied van de geestelijke Icipia, hoewel die tegenwoordig he- 1 veel te weinig aan de orde komen, pneer men daarom spreekt van raen anti-radicalen dan komt in tot uitdrukking een tegensteldie universeel genoemd moet wor- Wie de politiek-geestelijke onteling poogt bij te houden, komt tot lonclusie dat het radicalisme niet alingrijpende veranderingen wil op al gebied, maar evenzeer op prinel terrein. De laatste tijd komt deze ithese" steeds meer openbaar en ze meer en meer het politieke leven leheei' en, niet alleen in de verhoudinen til ^en de partijen, maar vooral ook Is inttrn verschijnsel binnen de groeen. In vrijwel alle partijen worden proressif'o en meer conservatieve peren groeperingen aangetroffen, angt er veel vanaf hoe een partij .ogisch is samengesteld, d.w.z. of erwegend uit een bepaalde maatpelijke groep bestaat. Zo is de P.v. voor een zeer groot deel een ar- [rs- en ambtenarenpartij, nauw geaan het N.V.V. en ze houdt er ;oor op sociaal - economisch - fideel gebied nogal radicale denk- [en op na. daarin bestaan weer nuances van of minder: de opvattingen van dr. teling b.v. zijn lang niet zo radi- '•P., de A.R.P. en — zij het in e mate — bij de C.H.U. zowel die sociaal gezien liberaal dens personen, die in meerdere of e mate naar socialistische op- ;en neigen. De grote kunst voor 'ers dezer partijen is daarom meer hoe beide groeperingen in 'anisatie bijeen te houden. Bij de ing van de tegenstellingen tusidicalen en meer behoudenden ait uiteraard steeds moeilijker, 'en dan ook, dat met name in de een steeds grotere controverse itwikkelt tussen diverse groepen. 'K.V. (katholiek vakverbond) is T machtige organisatie, die ge- Tdt door personen als Mertens der Gun met uitgesproken linkbeelden. Ook de katholieke jon ^ I ^^^^^ "^'^ ^^^ '^^ groep - Nieuw Links ij 4e V.V.D. moet men geen sociaal- ^fclen zoeken; ze bestaat voor een I^Hdeel uit mensen uit de bezittende I^K' ^°ë^ ambtenaren, zelfstandigen I^Bie niets moeten hebben van dras ^iH maatschappijhervormingen. ihtans is er onder de jonge libeook een soort radicalisme, al gaat et zo ver als dat van de P.v.d.A. i.G.P., het G.P.V. en de Boerenzijn uitgesproken anti-radicaal en "ijnrecht tegenover de politiek van ialisten, pacifisten en linkse conelen. Deze kleine partijen zijn edi^t dit gebied homogeen, ook intern, i Het moeilijkst ligt de kwestie van het dicali<;me in de z.g. grote confessioie partijen. De band, die de aanhan- F^ daarvan verbindt, is van religieus- incipiele aard. Zo zou men kunnen ggen, dat de K.V.P. de partij is van t katholicisme, de A.R.P. die van het Ivinisme en de C.H.U. die van de Herrmde middengroepen. Dit impliceert echter, dat deze partij- E^ een overkoepeling vormen van alle igelijke sociale lagen der bevolking. T in de politiek de principiële dinerheersten, was dit geen bezwaar. —^^nu, met name na de tweede wedoorlog, de sociale problemen op de atij mij r vi Si eoj N 23 l<| argrond zijn getreden wordt het eds moeilijker zulke groepen bijeen 'hoöden. De opvattingen op dit gebied mijlenver uiteen. Men vindt bijgerenorganisatie vaart een linkse koers, terwijl onder de intellectuelen eveneens vele radicalen voorkomen. Een man als oud-minister Bogaers, die vroeger vakbondsbestuurder was, behoort zoals men weet ook tot deze groepen. Hij is nog radicaler geworden dan hij al was door de val van het kabinet-Cals, Waarin hij zitting had en ten zeerste verbolgen op de partijleiders Schmelzer en Aalberse, die daarvan de oorzaak waren. Hij is de leider geworden van de radicale oppositie tegen het partijbestuur. In de Tweede-Kamerfractie zitten zeven leden, die uitgesproken radicaal zijn. Anderen zijn rechts en een deel houdt zich op de vlakte. Gezien deze tegenstellingen maakt de K.V.P. thans een zeer moeilijke tijd door. Ook in de A.R.P. speelt het probleem der radicalen. Merkwaardigerwijze is er daar een radicale minderheid, die de teugels van het bewind in handen heeft. De partijleiding is rose of rood, de meerderheid van de partijleden en aanhangers rechts of gematigd. Ook hier zien we het verschijnsel, dat de radicalen het meest dynamisch d.w.z. het krachtigst en meest doorzettend optreden zonder zich te storen aan de nietradicale groep. Ook hier zijn de mannen van de vakbeweging (het C.N.V.) de meest fanatieke — men denke aan het Kamerlid Boersma — terwijl ook de A.R. Jongerenorganisatie zich niet onbetuigd laat. De Vrije Universiteit speelt op dit gebied ook een grote rol: een flink deel van haar hoogleraren en daardoor ook van haar studenten is 'uitgesproken links georiënteerd met als aanvoerder prof. De Gaaij Fortman. Bij de C.H.U. lijkt de situatie wat gunstiger. De tegenstellingen ziJn daar traditioneel nooit zo scherp, maar ze heeft toch ook een radicale vleugel, zij het dan dat deze niet sterk is en voor een groot deel bij de jongeren is te zoeken. In de Unie heeft altijd nogal veel vrijheid geheerst, juist vanwege haar unie-karakter — ze is in feite een samenvoeging van drie groepen — en daardoor is men zeer tolerant. Voorzover ons bekend, komen er geen moeilijkheden voor op dit gebied, die een gevaar zouden kunnen opleveren voor het bestaan en de eenheid van de partij. -O-

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen