Medische verzorging in Kenya

Als je wat van het oude Kenya wilt weten — had Kees van Groningen ons geschreven — dan moet je in contact komen te Machakos met een oude Deen. Deze woont er al veertig jaren, en hij /tan er over vertellen.

Aad Verkaik reed met ons naar de Deen toe. Hij woonde een half uurtje met de auto, van Machakos vandaan, heel verrukkelijk in het prachtige heuvellandschap. Hij wilde — noch zijn vrouw — terug naar het regenrijke Europa. Ik zit hier prachtig, deelde hij mede. Een prima klimaat. De bevolking hier, de Kamba's, zijn plezierig. Af en toe ga ik op jacht, schiet dan

Af en toe ga ik op jacht, schiet dan een gazelle voor mijn vleesvoorziening. Hij is verbonden aan het koffie project, en, zoals opgemerkt, zolang hij er kan blijven doet hij dat. Bij de Europeanen staat hij bekend als een plezierig mens, die ontzaglijk veel van het oude Kenya weet. Een andere bizonderheid is, dat hij ook de zwaarste Europeaan in Kenya is — zijn gewicht wordt op 300 pond geschat — en verder een groot jager op groot wild met een onfeilbaar scherp schot In de loop van die veertig jaren had

In de loop van die veertig jaren had hij heel wat oude gebruiksvoorwerpen van dat land verzameld. Onder de voorwerpen van de Deen was de tas van de medicijnman. Als er vroeger een Afrikaan ziek was, ging hij naar de dorpstovenaar. Die sprak toverformules uit, gaf kleine inkervingen in de huid van de patient, en dan moest de genezing vanzelf volgen. In die tas zat bijna niets!

Ik vertel dit, omdat we er meer van zullen horen wanneer we te Msambweni zijn, aan de kust, vijftig kilometer ten zuiden van de grote havenstad Mombassa, dat geregeld bezocht wordt door Nederlandse vrachtschepen. Er is hier een gouvernementshospitaal, waar een Nederlandse arts met twee Nederlandse zusters aan verbonden zijn. De naam van de Nederlandse arts kon ik niet terugvinden in de lijst van de 88 Nederlandse vrijwilligers, die in Kenya werken, maar de namen van de beide zusters, wier gasten we waren, zal ons bijblijven — omdat zij mede het toonbeeld waren van opgewekt je werk doen van toewijding en zorg voor je patiënten. Het waren Janny Bosman uit de Krim, in Overijssel en Ann Lankhorst, uit Ommen. Met als bizonderheid, dat ik j.1. maandagmorgen een ondertrouwbrief kreeg uit Kenya, waarin de Ned. Vrijwilliger Piet Verhagen uit Rotterdam zijn huwelijk met Ann Lankhorst aankondigde dat op 27 december te Kenya zal plaats vinden.

Hun gast zijn betekende, dat je kennis maakte met hun werk in het ziekenhuis. Mee naar binnen ging niet, op een ogenblik na— toen zuster Ann bezig was om bloed af te nemen — voor bloedtransfusie — van een politieman uit Kenya. Hij was er vreselijk trots op, dat ik foto's — en een stukje film — opnam van dit gebeuren. Ik laat U de foto zien. En dan wat Ann er bij vertelde. Men heeft heel veel bloed nodig voor het ziekenhuiswerk. Er zijn niet zo veel Afrikanen bereid zo ongeveer een halve liter bloed ter beschikking te stellen voor hun medemensen. Maar de politieman deed het gaarne, hij zou dan een paar dagen zieken verlof krijgen. Kenya heeft als voorwaarde gesteld, dat zij alleen bizonder goede krachten kan gebruiken in het ziekenhuiswerk. Het ziekenhuiswezen is georganiseerd op Engelse wijze. Leerling verpleegsters dragen een wit uniform, zijn ze gediplomeerd, dan dragen ze bij hun werk, een roze uniform. Men heeft er de Engelse maatstaven aangehouden van vaardigheid. Leerling verpleegsters moeten een bepaalde scholing hebben, willen ze aangenomen worden.

De regering van Kenya weidt veel zorg aan de' volksgezondheid. Men kan gratis naar de polikliniek toe. Met de dokter praatten we eens over zijn werk. Druk antwoordt hij, heel druk. Ik heb hier de zorg, en er zijn dagen dat ik 600 patiënten te behandelen krijg. Er zijn er onder, die alleen maar een zwerende vinger hebben, die zijn gauw klaar, maar er zijn anderen die extra behandeling vragen. En dan komt er bij, dat hij geregeld met de auto wegmoet, naar andere plaatsen toe, voor consult. Hij zal er twee jaren blijven, dan keert hij terug, wil ergens in Noord-Holland zich op het platteland vestigen.

Wil en Ann vertellen over hun ervaringen. Er zijn bedlegerige patiënten. Ze zijn onder doktersbehandeling. Doch de familie komt de patiënt halen, brengt hem of haar de volgende dag terug. Ze zijn er even mee geweest naar de toverdokter. Die heeft de patient onder handen genomen. Ze zien dan kleine wondjes op het lichaam. Waarom vragen we dan. De zusters antwoorden, hun opvatting is, een ziekte wordt door boze geesten veroorzaakt. De dokter kan wel de wonden, de kwalen genezen, maar niet de boze geest, die hen ziek heeft gemaakt, bestrijden. Dat kan alleen de medicijnman van het dorp. Er zit iets juist ih die mening — naar de opvatting van die mensen. De zusters zeggen, de mensen worden er rustiger op. Kan alleen de genezing bevorderen.

Horen we nu eens, de ervaringen van zuster Wil v. d. Steenhoven uit Heusden aan de Maas. De collega van zuster de Haas, met wie we de vorige keer op stap waren. Verbonden aan het interne werk van het ziekenhuis.

Wat zijn de voornaamste kwalen in het ziekenhuis hier in Fort Hall vroegen we. Ze schrijft ze op: leverkwalen (amoeba) nierlijden (ontstekingen) hartziekten en verhoogde bloeddruk, bloedarmoede, ontstaan door allerlei oorzaken als malaria en wormen, ondervoeding en vage borstklachten. En de kinderen in het eerste jaar

En de kinderen in het eerste jaar vooral maagdarm ontstekingen, longontsteking, ondervoeding, infectieziekten als diphterie en malaria, tuberculose en mazelen. '

Ze heeft het er erg druk. Moest des avonds nog even op controle, of alles wel goed gaat. Verteld dan meteen, dat de behandeling in het ziekenhuis gratis is. Daarom enorme toeloop.

Er is een speciale afdeling, die de t.b.c. bestrijdt. Daar is de behandeling niet gratis. Een kuur kost er 15 shilling. De patiënten maken, in die tijd op bed fijn vlechtwerk, als mandjes, tassen enz. enz. Mijn broer kocht een mandje voor 15 shilling. Je kunt afdingen had men gezegd.

Je kunt afdingen had men gezegd. Waarom heeft hij geantwoord. Ze werkt er een week aan, en ze heeft nu het geld voor de kuur. 15 shilling is ƒ 8,—. Kenya groeit naar de volwassenheid. Een probleem van de zusters: hoe moeten we het blijven runnen! Er is nog altijd onvoldoende geneesmiddelen, lakens enz. enz. En ter geruststelling van de Europeanen: In Nairobi is een ziekenhuis speciaal voor de blanken. We zijn er niet in geweest — misschien gelukkig, want dan heb je een kwaaltje opgelopen. Misschien hadden we er dan meer over geweten dan nu: maar bedenke, in die ene maand zwerven in Kenya ziet men zo ontzaglijk veel, hoort men zoveel bizonderheden, dat men thuiskomend wel eens zegt: en daar had ik eigenlijk nog wat meer op moeten ingaan.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen