Anna van Buren en Anna van Saksen

Anna van Buren.

Zyn eerste vrouw was Anna van Buren, een der rijkste erfdochters van de Nederlandse hoge adel. Haar vader Maximiliaan had zijn leven besteed in dienst van zijn heer Karel V en stierf, in zijn volle wapenrusting geldeed, in het jaar 1548., Vóór zijn dood had hij \an onze landsheer Karel V toestemming gekregen tot het huwelijk van zijn dochter met de jonge graaf Willem \an Nassau, sinds een paar jaar prins van Oranje. Maria was toen nog maar 15 jaar, daarom werd er gewacht met de sluiting van het huwelijk tot 1551, het jaar dat ze meerderjarig werd. De biiüdegom was even oud.

Acht dagen duurde het huwelijksfeest. Gastmalen, jachtpartijen, tournooien en voorstelling van rederijkers wisselden elkaar af.

Deze verbintenis versterkte zijn invloed, nu hij graaf van Buren en heer van Egmond, Leerdam, St. Maartensdijk en andere plaatsen werd. Ook geldelijk is het van betekenis geweest, nu hij zijn hoge stand er door kon ophouden. En daarvoor was veel geld nodig. De Prins had een weelderige hofhouding met tientallen edellieden en pages uit de aanzienlijkste families van het land en een beroemde keuken met bekwame keukenmeesters.

Vooral in Brussel was alles prachtig en overdadig. De drinkgelagen van de adel waren in die tijd berucht. Van Hendrik van Brederode, een vriend van de Prins wordt verteld dat hij 's morgens om 10 uur niet meer nuchter was! Om zijn scliulden te kunnen betalen ontsloeg de Prins ter bezuiniging eens 22 koks tegelijk.

Geen wonder dat zijn jonge vrouw de voorkeur gaf aan het hof te Breda, waar het er wat eenvoudiger toeging.

Of het huwelijk gelukkig geweest is, weten we niet precies. Geruchten dat het niet zo was komen van zijn vijanden Maar uit de weinige brieven, die bewaard zijn gebleven, spreekt een hartelijke liefhebbende toon, een verlangen naar elkanders nabijheid.i De Prins was weinig thuis, in dienst van Karel V dikwijls op het oorlogsveld tegen Frankrijk, of op weg als afgezant. Dat kostte hem ook veel geld en sparen lag niet in zijn aard, schreef hij eens spottend aan zijn broeder Lodewijk. Het huwelijk heeft geen grote rol in zijn leven gespeeld. Drie maanden voor haar dood klaagde Anna dat ze van zijn innerlijk leven nog niet veel meer wist dan toen ze pas getrouwd waren.

Ze stierf m 1558, nog slechts 25 jaar oud. Een van de titels van onze koningin IS nog gravin van Buren, naar deze eerste vrouw van de Prins.

Hun zoon Filips Willem is geheel als Spanjaard opgevoed. Toen Al va hier in 1567 kwam, werd de 13 jarige jongen van de hogeschool te Leuven gehaald en naar Spanje gebracht. Dit als vervanging van zijn vader die Alva niet te pakl«n kon krijgen. Ze hadden ook nog een dochter, Maria, die later getrouwd is met Filips van Hohenlohe. Beide kinderen zijn kinderloos gestorven.

Anna van Saksen.

Het tweede huwelijk vaii de Prins is Pea mislukking geworden. Nadat een "^^r aanzoeken waren afgewezen, werd '1 broer Lodewijk aangewezen als tussenpersoon om de verbintenis tot stand te brengen met Anna van Saksen. Hij stelde zelfs een paar brieven op, die de Prins overschreef en naar zijn toekomstige bruid stuurde. Ze was de dochter van de bekende keurvorst Maurits van Saksen, het hoofd van de Protestanten (Luthersen) in Duitsland. Haar vader was gestorven toen ze nog maar 8 jaar oud was, ze werd nu opgevoed bij haar ook, keurvorst August van Saksen i

Na meer dan een jaar onderhandelen werd in 1561 te Leipzig het huwelijk gesloten in de Lutherse St. Nicolaaskerk. Met de honderden gasten werd een week lang feest gevierd. Anna was nog maar 17 jaar, de Prins 28. Haar grootvader van moeders zijde, Philips van Hessen, had de verbintenis tegengewerkt, hij noemde het kinderv/erk, ze was nog een kind. En wat voor kind? Verre van knap, wat misvormd van rug, geestelijk weinig ontwikkeld, humeurig en eigenzinnig.

Een groot struikelblok was het verschil in godsdienst, Anna van Saksen was Luthers, de Prins Rooms, maar heel gematigd met een afkeer van geloofsvervolging. Op de Dilleniburg opgevoed in een Luthers gezin, alleen Rooms geworden toen hij als edelman aan het hof van Karel V werd opgenomen. Bij de bespreking over dit verschil

Bij de bespreking over dit verschil was de Prins weinig beslist en had dubbelzinnige antwoorden gegeven. Het gezinsleven zou Rooms-Katholiek zijn, de kinderen zouden Rooms worden opgevoed, maar Anna zou vrij zijn wat de godsdienst betreft, mocht in de huiskapel van hun paleis in Breda Lutherse kerkdiensten houden. Als haar voogd hem vraagt haar in godsvrucht voor te gaan, geeft hij een merkwaardig antwoord: Met zulke melancholieke dingen zal ik me niet ophouden, liever dan de bijbel moet ze luchtige liefdesromans lezen en in plaats van naaien en breien leren dansen! Later heeft hij deze woorden herroepen. Maar het zou nog vele jaren duren vóór de Prins de besliste keuze deed. Eerst moest er een zee van levensleed over zijn hoofd gaan. Ook in zijn gezinsleven. Anna van Saksen leed aan stoornissen van de geest, die steeds erger werden. Haar hofhouding was bang voor haar. Weken lang wilde ze haar kamers niet verlaten en niemand zien, bij kaarslicht zat ze achter de gesloten luiken.,

Hevige driftbuien en scheldpartijen, drankzucht en aanvallen van woede maakten het op 't laatst onmogelijk met haar samen te leven. Toen in 1567 Alva kwam, moest de Prins met zijn gezin ons land verlaten. Ze gingen naar de Dillenburg, zijn geboorteplaats, naar zijn moeder en zijn broers. Met het Roomse geloof van de Prins werd het steeds minder gedurende de laatste jaren: hij ging niet geregeld meer naar de mis, ook niet op het Paasfeest.

Na een poos weigerde Anna nog langer op de Dillenburg te blijven. Met haar hofhouding ging ze in Keulen wonen. Spilziek als ze was heeft ze er geen weelde gekend, klaagde dikwijls over gebrek aan geld en dat ze haar man zo weinig zag.

Daar masikte ze kennis met de gewezen Antwerpse schepen Jan Rubens, een geleerd Calvinist, de vader van de beroemde schilder.

Hij was hierheen gevlucht met zijn gezin en ze benoemde hem tot haar administrateur. Met als gevolg een ongeoorloofde verhouding, waaruit in 1571 een onechte dochter geboren werd (Christine). Eerst ontkende ze alles, maar later heeft ze een volledige bekentenis afgelegd, evenals Rubens dat gedaan heeft. Haar familie wilde het geheim houden.

Het kwam toch uit, vooral toen de Prins echtscheiding aanvroeg op grond van echtbreuk. Enkele hoogleraren en Calvinistische predikanten hadden hem verklaard, dat hij hiertoe het volste reoht had. (1575). Volslagen krankzinnig, opgesloten in Dresden, stierf ze in 1577, nog maar 33 jaar oud.

Toen ze op de Dillenburg waren werd in 1567 Maurits geboren, later de opvolger van zijn vader.i Zijn oudere zusje heette Anna, getrouwd met de bekende Friese stadhouder Willem Lodew^ijk, zijn iets jongere zusje Emilie.

Middelburg. L. van WaUenburg.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen