Reintje de Vos in Hulst

Misschien hebt u de twee artikelen 1 over Hulst gelezen. Hulst wordt ook wel de Reinaert-stad genoemd, dit in verband met de geschiedenis van Reintje de vos.

In de Middeleeuwen, ongeveer het jaar 1170, is er een groot dierensprookje verschenen „Van den vos Reinaerde".

Dat verhaal van de sluwe vos speelt waarschijnlijk in de omgeving van Hulst. Er komt de naam van het bos Hulsterloo in voor:

„In het oosteinde van Vlaanderen staat een bos en dat heet Hulsterloo". Andere namen uit deze omgeving

Andere namen uit deze omgeving zijn Absdale, dat ligt niet ver van Hulst in de richting St. Jansteen. En het klooster Elmare, dat echter dicht bij Aardenburg heeft gelegen. Daarom noemt Aardenburg zich ook wel eens de Reinaertstad. Ook wel omdat het best mogelijk is

Ook wel omdat het best mogelijk is dat de schrijver van de dierenfabel hier gewoond heeft.

„Willem Uten hove,

een priester van goeden love, van Erdenburg".

Dit is het enige dat we van de schrijver weten. Volgens het dichtwerk was het „Willem die Madock maecte".

Het boek Madock is onbekend en verder weten we van de schrijver Willem niets. Het kan Willem Utenhove geweest zijn, maar ook een andere Willem. In diezelfde tijd woonde er te Huls terioo een zekere Wilhelmus Clericus, die ook wel als de dichter genoemd wordt. Verscheidene jaren zijn er in Hulst

Verscheidene jaren zijn er in Hulst Reinaertoptochten gehouden, waarin de voornaamste dieren en gebeurtenissen uit het verhaal werden voorgesteld. Voor het eerst was dat in september 1956.

De laatste jaren is er geen belangstelling meer voor.

De slimme vos. „Het was in eenen Sinxendaghe", dat koning Nobel hofdag' hield. Nobel de leeuw is de koning der dieren en een hofdag is een grote bijeenkomst, waarin ook recht gesproken wordt. Alle dieren waren uitgenodigd en ze waren ook allemaal gekomen. Behalve de vos Reinaert, „den feilen

Behalve de vos Reinaert, „den feilen met den roden baerde". Hij durfde niet, hy had te veel op zijn kerfstok.

Hoor maar hoe de dieren over hem klagen. Van Courtois de hond heeft hij een worst gestolen. Als monnik verkleed had hij een haas te pakken gekregen en wilde het beest worgen, als Paneer de bever niet tussenbeide gekomen was.

Isingrijn de wolf beschuldigt de vos ervan dat deze zijn vrouw verleid heeft en zijn kinderen blind gemaakt.

Zo gooit de hele bende dieren met vuil en modder naar die gemene vos.

AUeen Grimbeert de das verdedigt hem. Hij is een neef van de vos en vertelt dat Reindert bezig is zijn leven te beteren. Hij leeft nu als een kluizenaar in zijn burcht Malpertuus en eet geen vlees en wild meer. Dan stuurt koning Nobel een afgezant

Dan stuurt koning Nobel een afgezant naar huize Malpertuus om Reinaert te verzoeken voor het hof te verschijnen.

Bruin de beer zal de boodschap overbrengen.

Maar de vos kan niet komen, hij heeft te veel honing gegeten en vreselijke buikpijn. Honing, daar is de beer ook gek op.

Honing, daar is de beer ook gek op.

Reinaert heeft nog genoeg, het is te vinden tussen de twee helften van een gespleten boom, die met een wig van elkaar gehouden worden. De beer steekt zijn kop erin, de vos trekt de wig eruit en ons beertje zit klem.

Op zijn gekerm komen de dorpelingen aanlopen met stokken en vlegels en messen. Bruin de beer krijgt er van langs, maar weet zich tenslotte los te rukken.

Gewond en bebloed komt hij aan het hof terug, maar schaamt er zich voor om te zeggen wat er gebeurd is.

Nieuw bevel.

Voor de tweede keer wordt er een bode naar Malpertuus gezonden, het is Tibert de kater. Reinaert vertelt hem dat er in de schuur van de koster zoveel muizen zitten. Maar hij zegt er niet bij, dat er ook een val gezet is voor hemzelf.

De kater gaat op de muizenvangst en raakt bekneld in de val. „Hoe vind je de muizen, Tibert?" roept de vos hem spottend toe. De kater krijgt een pak slaag van de koster, diens zoon gooit hem een oog uit, maar hij weet zich los te rukken en komt bij koning Nobel de leeuw zonder vos.

Volgens oud Germaans recht moet een aangeklaagde drie maal worden uitgedaagd. Als derde gaat Grimbeert de das om zijn oom te verzoeken bij de koning te komen.

Nu gaat Reinaert mee. Onderweg biecht hij bij de das zijn misdaden. „Ik misdeed aan alle dieren die in leven zijn", moet hij bekennen. Zijn berouw is maar kort. Op weg

Zijn berouw is maar kort. Op weg naar de hofdag kijkt hy met een begerig oog naar de kippen van een klooster en springt boven op de haan, zodat de pluimen in het rond vUegen. Dat bezorgt hem een flinke uitbrander van neef Grimbeert de das.

Als een boeteling verschijnt hij voor koning Nobel de leeuw. Met vleiende woorden wü hij de ko

Met vleiende woorden wü hij de koning gunstig stemmen. Het gelukt hem niet, al weet hij nog zo mooi te praten over de goedertierenheid en de welwillende genade van de koning. Hij wordt veroordeeld tot de galg. Nog een laatste poging zal hij wagen

Nog een laatste poging zal hij wagen om zijn leven te redden. Hij liegt er weer op los en vertelt dat Bruin en Isingrijn een samenzwering tegen het leven van de koning hebben gesmeed om hem te doden. Dan zullen ze Bruin koning maken.

Dan zullen ze Bruin koning maken. Maar Reintje wil dat verhinderen.

Maar Reintje wil dat verhinderen.

Hij heeft een hoop goud gestolen om daarmee een leger op de been te brengen om de koning te helpen.

Koning Nobel vliegt erin. Hij heeft wel zin in dat goud en laat de samenzweerders beer en wolf ter dood brengen.

Die goudschat bevindt zich in Hulserloo bij Kriekeput. Cuwaert de haas en Belijn de ram gaan met Reinaert mee om de schat te halen. Hij lokt de haas binnen in zijn huis, bijt hem de kop af, steekt die in • een tas, die de ram naar de koning moet brengen. „Er zitten brieven in".

Maar als koning Nobel de tas openmaakt, haalt hij er geen brieven, maar de kop van de haas uit.

De koning is woedend en brult vreselijk: „het vreselijkste geluid dat ooit van dieren gehoord is, alle dieren stonden verslagen".

Reinaert begrijpt nu wel, dat hij het voor altijd bij de koning verbruid heeft. Met zijn vrouw Hermeline en zijn kinderen vlucht hij de wUdemis in. Hij offert voor zijn vrijheid en veUigheid zijn huis Malpertuus en zijn goede jacht gebied op.

Dit is in het kort de inhoud van de dierenfabel „Van den vos Reinaert" uit de Middeleeuwen.

Het verhaal is in vele talen vertaald, ook overgezet in tegenwoordig Nederlands. Er zijn ook kinderuitgaven van verschenen.

We zien hier de vos In zijn sluwheid en onbarmhartigheid, uitgaande van de spreuk: Het doel heiligt de middelen.

Hij speculeert op de gulzigheid, de hebzucht en de ijdelheid van de andere dieren.

Hierbij worden we vaak herinnerd aan dezelfde soort menselijke zwakheden en tekortkomingen onder de mensen.

Bij de Gentse poort van Hulst staat een bronzen beeld van de vos als pelgrim voor een zandstenen beeldengroep, waarop de bekendste figuren uit het dichtwerk zijn afgebeeld.

Middelburg L. van Wallenburg

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen