Het leven tijdens Floris V

De meeste mensen weten van graaf Floris V niet veel meer dan dat. hij in 1296 door de edelen is vermoord. Die edellieden Van Amstel, van Velzen en van Woerden hadden daartoe ook wel enige aanleiding. In die tijd leefde de dichter-geschiedschrijver Melis Stoke en volgens geschiedenisvorsers die het kunnen weten was hij aardig betrouwbaar. Floris V had deze edelen hun land ontnomen en dan konden ze het weer in leen, als leenman, terug te krijgen. Ook in Zeeland waren er edellieden, die zich te kort gedaan voelden in hun rechten en privilegiën. MeUs Stoke zegt dan van Floris: „Hi ne woude heren noch knechten

„Hi ne woude heren noch knechten boven hem niet laten here", met andere woorden: hij wilde zelf de baas spelen.

Over de verongelijkte edelen sdirijft hij:

„Den heren van Zeelant doe dochte, bede den ouden ende den jonghen, dat si te sere waren bedwongen".

En dat gold ook van de edelen die hem ter dood gebracht hadden, ze waren te erg „bedwonghen", onder de macht van de graaf gebracht.

In Zeeland waren het vooral de heren van Borselen en van Renesse:

„De van Borsele ende van Renisse dat was den grave ene zwaemisse". Floris V noemde zich ook graaf van

Floris V noemde zich ook graaf van Zeeland, maar genoemde Zeeuwse edelen hielpen hem niet. Integendeel, ze gaven hun steun aan graaf Guy van Vlaanderen. Deze was de grote tegenstander van Floris, hoewel deze met zijn dochter Beatrijs getrouwd was. Floris heeft dus gevochten tegen zijn schoonvader!

Het ging vooral om Zeeland bewester Schelde, dat zijn de eilanden Walcheren, Noord- en Zuid-Beveland. Behoorden die tot Vlaanderen of tot Holland? Beide landen maakten er aanspraak op. Bijna een halve eeuw later (1323) is deze kwestie opgelost: ze kwamen bij Zeeland. Maar in de tijdl van Floris V wordt

Maar in de tijdl van Floris V wordt er hard om gevochten. In 1290 deed graaf Grey van Vlaanderen een inval op Walcheren en veroverde Middelburg In Biervliet zal men samenkomen om over de vrede te praten (deze plaats lag in Vlaanderen). Floris V krijgt een vrijgeliede, maar wordt toch door zijn schoonvader gevangen gezet met de bedoeUng betere vredesvoorwaarden te verkrijgen. Als Floris weer vrij is, houdt hij zich niet aan de bepalingen, ze waren heni als gevangene afgedwongen.

Een paar jaar later wordt het leger van Vlaanderen op het eiland Baarland verslagen. We zien, dat ons gewest Zeeland nogal eens voorkomt in de geschiedenis van Floris V.

Leven in de Middeleeuwen

We laten de oorlog even rusten om te zien hoe de mensen in deze tijd leefden. Kon Floris V lezen? Ja zeker, hij heeft het van zijn tante Aleid een zuster van zijn vader geleerd. Volgens Melis Stoke:

„Doe dede sine (= tante Aleid) ter scolen gaen,

Welsoh ende dietsch leren wel".

Vanaf zijn twaalfde jaar was deze tante voogdes over hem, nadat zijn oom die voogd was, Floris de Voogd, gestorven was. Hij leerde dus Frans en diets, dat zal wel het Nederlands uit de Middeleeuwen in wording zijn met veel overeenkomst van het Westvlaams. Ongeveer dezelfde taal, die Melis Stoke schreef. Ik heb in dit artikel al een paar regels van hem aangehaald en het is aardig goed te begrijpen.

Had Floris niet kunnen lezen, dan was het nog niet zo erg geweest. Zijn klerken of zijn hofkapelaan en een minstreel (vd>ordrager) hadden hem wel op de hoogte gehouden van wat hij behoorde te weten. We moeten maar rekenen, dat de meeste mensen in die tijd analphabeet waren. De voeding verschilde niet zoveel van

De voeding verschilde niet zoveel van Wat we tegenwoordig eten. Vlees van runderen, schapen en varkens, wild en gevogelte. Men gebruikte veel spece-rijen, die waren erg duur, het gebruik ervan was eigenlijk een status-symbool. Er wordt wel beweerd dat men in die tijd het vlees met opzet liet bederven en het dan met sterke specerijen kruidde en opat. Misschien kwam dat wel voor, maar we lezen ook dikwijls van vers vlees dat gebruikt werd. Op vrijdag at men vis, in de vastentijd mocht men geen vlees, zuivelprodukten en eieren eten. Men gebruikte weinig groente en fruit, maar met kruidige sausjes werd het eten smakeUjk gemaakt. Men dronk wijn en bier.

In de tijd van Floris V was er maar één kerk. Het verval in de kerk was niet groot, men leefde orthodox. Toneelspelen, danseressen en gemaskerde vertoningen waren in de kerk en op het kerkhof verboden. Op de christelijke feesten stelde men deze echter in de kerk aanschouwelijk voor, zoals men tegenwoordig bij roomse mensen nog een kerststalletje in huis haalt. Op Driekoningen werd er een ster langs het gewelf van de kerk getrokken, die aan de koningen de weg moest wijzen. Op palmzondag werd een Christusbeeld op een palmezel rondgeleid en op Hemelvaartsdag werd het omhoog geheven. Op Goede Vrijdag legde men een kruis in een graf vóór het altaar, dat er met Pasen onder klokgelui uitgehaald werd. Vrouwen en engelen stonden erbij. Vooral de' gilden zorgden voor ont

Vooral de' gilden zorgden voor ontspanning met schieten en vendelzwaaien. Verder kwamen er steeds meer zogenaamde heiligen bij, die op hun naamdag feestelijk werden herdacht. Een feestviering door middel van bloemen schijnt men toen niet gekend te hebben of het moet met veldbloemen zijn. Wel waren er tuinen met geneeskrachtige kruiden.

Strijd

Nog even willen we Floris V zien als vechtersbaas. Zijn vader Willem II had geprobeerd de West-Friezen te onderwerpen, maar het was niet gelukt. In 1256 sneuvelde hij bij Hoogwoud, waar hij ook begraven werd zonder dat men zijn graf wist.

„Doe quam Florens in sinen moede dat hi woude wreken sinen vader".

Dat was in 1272, maar het mislukte. Tien jaar later wist hij ze te onder- Werpen. Hij ging van de regel uit: Met harde hand onderwerpen en vervolgens genadig behandelen. Hij heeft er kastelen gebouwd en dijken aangelegd en het land rust gegeven. Toen werd ook het graf van zijn vader

Toen werd ook het graf van zijn vader ontdekt onder een haardplaat.

„Ende dancte Gode ende onser Vrouwen dat ie so vele dus mach scouwen van den vader de mi ghewon". Vader Willem had veel gedaan tot

Vader Willem had veel gedaan tot verfraaiing en uitbreiding van de Abdij te Middelburg, daarom werd zijn lijk hierheen gebracht. Na velerlei omzwerving is het tenslotte in de Koorkerk aldaar begraven.

Middelburg L. V. Wallenburg

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen