,,Op z'n Flakkees gezelt ...

In Eilanden Nieuws van 15 - 2 - 1980 heit un Susiejenaer un stikje geschreve mit as titel: Geloaf joe oak an spoken? Wat in dit stikje verhaeld wordt speulde of in 1940/45. In die tied wier der niet zo méér gesproke over spoken, in laet ik ur dan mar in één aesum bie noeme, toavere. Mar zo begin van 1900 was dat wel anders, al geloafde we niet zo rechtstreeks in die buutenissigheidjes, de gedachte dat ur méér is tussen hemel in aerde dat we niet zien leefde toen, in noe nog wel. Hoewel der noe beweerd wordt dat ur géén spoken méér binne, binne ur nog zat die in het donker niet op der ééntje langs of over un bepaelde weg of plaes durven gaen. Je kan mar noait wete. Dat neemt niet weg dat je op de één of andere menier kan schrikke as ur wat gebeurt waer je géén weet van heit, zoas de Susiejenaer schreef. Ik dienk mar an iets héél geweuns. Je fietst in de donker deur de polder, in dan vliegen ur vlak bie je un paar éénden uut de sloat, dan schrik je je eige oak ongangs.

Mien moeder vertelde dat ze oak wel us voor un zogenaemd spook op de loap is gegaen. Dit speulde zowat of in 1895. Ze was toen 24 jaer, in waarkster bie Leen van den Tol. Die weunde op de boerestee op het end van de Sluusweg onder de Ouwe diek in de Plaet. Un eindje van de stee stoenge wat aarebeiershuusjes oender an de diek, in daer weunde moeder. As ik me niet vergis mos de waark

As ik me niet vergis mos de waarkster om drie uur op stee weze, dan most ze mit de meid op zóö'n dag wasse, kaerne in faroadbakke. Dat was netuurlik géén acht urege werkdag. Wasmesienus warre der toen nog niet, mar wel un stampton, kaerne deje ze daer oak nog mit de hand in déég maeke voor broad vanzelf oak.

Op un maendagoggund, het was nog aerde doenker was moeder onderweg van huus naer de stee toen ze wat hoarde dat ze niet thuus kon brienge; ze zag niks, in achter der gieng het mar klets-klets, net of je mit je hand op je bloate béén slaet. In omdat ze niet in kon dienken wat hut was, zette ze ur de gang in, in dan op un klusje. Hoe harder moeder liep, hoe drukker het kletsen wier. Toen ze an de deur van de kéét (zo noemde ze het kaemin bakhuus oak wel) ankwam, zag ze dat ut de jachthoend was die ze achternae geloape was, die kon moeder goed. Noe had die hoend un krootje jonge, in oender an der buuk hiengen nogal groate tepels, mammen zei je ze toen, in hoe harder dat béést gieng loape om moeder bie te hou^we, zoveul te méér as ur gekletst wier deur ut slaen van de tepels tegen mekaor.

Zo hek wel méér verhaelen gehoard wat bie naeder oenderzoek niks mit spoke te maeke had, mar dat ze um knepe is duudeluk. Noe gebeurde ut wel dat ur voor

Noe gebeurde ut wel dat ur voor spook gespeuld wier. Over dat voor spook speule zak noe wat vertelle dat waer gebeurd is. In de Plaet warre der net as op oare

In de Plaet warre der net as op oare durpen op Flakkee un krootje jongers. De één noemde ze belhaemers, de ander gorsbonken, omdat ze niet allied even schoon van de tochten thuus kwamme; weer andere noemde ze astrante buffels, in zo hoarde je nogal wat. Op de koai wier der un plan geopperd

Op de koai wier der un plan geopperd om voor de verandering us voor spook te gaen speule. Mar daer hei je un slachtoffer voor noadig, in nog aore medewerkers.

Noe mot tot der éér gezeid worre dat ze géén kneusje tot slachtoffer koze die al an de hael zou gaen as de grind oender der klompen knerpte, 't Mos un vent weze, in die was tur. Dur was sins kort un nieuwe knecht bie Kees Birkhof, Smidje genoemd in de Plaet. Die knecht, 20 jaer ongeveer, was daer inweunende. Het was un groate kaerel, breed in zun schoeren, aarmen as poengerboamen, in mun broer Aren zei dat tie oak onnurreme groate voeten had. Hie rolde zomar niet om van un zuchtje wind. Volgens Smidje was hie dier in de kost; daer stoeng dan tegenover dat ie in de smejerie méér mans was dan un ander. De smejerle stoeng op ut martveld vlak bie de kerktoren. Noe beurde ut dat ie un meraekelse oplewaojer op ut aembeeld gaf dat de bel in de toren begon te rienkelen van de weeromstuit. Noe hadde ze die smidsknecht uutgekoze as slachtoffer, nadat ze ur van overtuugd warre dat ie oak nog zoon beetje an spoken geloafde. Zoo'n „Jantje goedbloed" zak mar zaagge. Gelokkig voor ze was zun baes oak voor un leutje te porre, want die mos meehelpe. Ze spraake of dat Piet, zo hiette de knecht, mit un koekepan waer un nieuwe steel in gezet was bie Joos Kurvink, die weunde voor an de Ouwelandse diek mos worre gebrocht. Wanneer ut donkere maen in dan nog zoo'n verstopte locht was dan mos ut beure.

Om ut un beetje antrekkeluk te maeke was ur mit Joas kurvink ofgesproke dat ie daer un bakje zou doen m oak un borreltje. Zo tegen de aevend, toen het weer

Zo tegen de aevend, toen het weer an de gestelde eisen voldee, wier der un steel m un ouwe koekepan gezet in toen zei de baes tegen Piet: „As je gegete heit, brieng de pan nog even weg". Piet voelde ur niet veul voor, in hie zei tegen zun baes: „As hut droag bluuft zak ut doen, ander stier je je vrouw mar." Dat was tegen hut zéére béén van zun

Dat was tegen hut zéére béén van zun baes. Hie zei: „Wat wou joe noe snotneus" — noe mot je wete dat smidje wel twee kéér in Piet kon omdraoien — „as je verlamt te doen wat ik je opdraeg dan hoepel je mar op." Wat mot je dan? Dan stoeng je op straet in werkeloaze uutkééring was ur niet, dus moendje dicht in gaen.

Eindeluk was ut zo ver. Piet, van géén gevaer bewust, kuierde op zun gemak naer Kurvink. Hie gieng deur ut boagerepadje in zo langs de redoete, mar verder kwam hie niet, want daer stoenge de spoken op um te wachte. Twéé van de joengers hadde un wit laeken om der hoad gedaen in zo an der aarmen net of ze witte vleugels hadde. Toen ze Piet an zagge komme liete ze um tot vlak bie der komme, sproenge van achter de heg, gawe groate brullen, mar Piet was zo beduusd dat ie stokstief bleef staen. Toen hie van de schrik bekomme was gaf hie één van de spoken zoo'n oplewaoier mit de koekepan dat ie de steel in zun hand hieuw. Gelokkig had ie um niet op zun hoad gesloge anders had ie ut niet naeverteld. Wel had ie bie ut spook zun schoer goed gerocht. Zelluf kwam hie weer naer huus, heelemael van de kook. Hie docht dat ie ut spook doad gesloge had. Je snap wel dat die joengers noait méér voor spook gespeuld hebbe.

Laeter wil ik nog us wat schrieve over toavere. L. K.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen