Kastelentocht door Zeeland (4) Zeeuws - Vlaanderen

Van de tot nu too besproken delen van Zeeland ziin a van de genoemde kastelen ook vt.°l foto's en tekeningen te vinden. Een paar eeuwen geleden fotografeerde n\en nog niet, toen werden er tekenlngcii gemaakt. In oude boeken, zoals b.v. in de bekende kroniek van Smallegange (verschenen in 1696), djn er heel wet te vinden. Of ze allemaal de toestand jult-t weergeven en of er niet een beetje fantasie van de tekenaar bij is, valt n-oeilijk te controleren.

Maar vvri de kastelen uit Zeeaws Vlaanderer. zijn zo goed als °een afbeeldingen te vmden. Misschien i<5 dit wel enigszins te verklaren: deze streek is pas na oe v&l van Napoleon bij Zeeland gekouien In de Middeleeuwen behoorde hel. ijij het graafschap Vlaanderen. Het had cok veel te lijden van de rooftochten dor Noormannen.

Graaf Eoudewijn van Vlaanderen, een van d': eerste graven, bouwde hier burchten cm btt land te beschermen tegen deze zfci-'i overs. In het jaar 864 wist hij de Noormannen voor goed uit zijn graalschap te verwijderen. Vanv/ege zijn dapperlieJD kreeg hij de bijnaam: „Boudewijn met de ijzeren arm".

De burel'.trn met de nederzettingen er bij gvöcirien uit tot steden. Hier werden ook kloosters gesticht. De monniken hebben zich dikwijls bezig gehouden niet het inpolderen van land.

Oost Zes'.i'.vs Vlaanderen behoorde tot het burggraal'.chap Gent. De voornaamste delon v.7aren de Vier Ambachten, n.1. Hulst, Axel, Assenede en Boekhoute, benevens de heerlijkheid Saaftinge.

_{WestZc2uwsVlaanderenbehoorde} tot het amb-jcht van Brugge.

Tijdens de 80 jarige oorlog was dit gebied nu eens ir ons bezit, dan weer Spaans. Toen in 1648 de vrede gesloten werd, kwamen zo onder het regelrecht bestuur van de Staten Generaal, ze werden Generaliteitslanden genoemd. Hadden dus weinig zelfstandigheid. Nadat ze een deel van Zeeland ge

Nadat ze een deel van Zeeland geworden zijn ondel koning Willeml zijn ze toch altijd trouw gebleven aan Zeeland. Wilden geen deel meer worden van het oude VJ£,anderen, dat met andere provincies in het zuiden de naam Belgiè kreeg. Vnt blijkt b.v. in ICJO en 1831, toen Zuid Nederland, onder koning WUieni I verenigd met het Noorden, zich afscneicde.

De Belrpu deden er een inval, maar de Zeeuws Vlamingen bleven „hun vaderland got!, ouwe" en dat was N^ord Nederland. H=t bleek ook in 1919 toen België dit gebied wilde annexeren en de Wester.'^cJ-'eldi, als grensrivier wilde. Ze bleven trouw aan het Noorden, al komen go\vocr>ten en taal veel overeen met Vlaanderen in België.

Het oostelijk deel.

Oude Tnensen noemen dit nog wol eens het oe district, het westen het 4e district. Voor de rechtspraak en het bestuur van de provincies deelde kening •Willem I dcze gewesten in districten in. Voor Zeeiar.d vaaren dat er 5: Schou»ven Duiveland het Ie district, de Bevelanden het 2e, Walcheren het 3e en Zeeuws Vlaanderen het 4e en 5e district.

Zoals Ik al gezegd heb is hier mets meer ovei van vroegere kastelen. We moeten hel dus doen met wat verdv^enen is en aaa^-om weten we ook niet zo er? veel. Oorlogen en overstromingen nebbe.i veel herinneringen weggevaaga. We moeten ook niet vergeten dat de InwMiers van Gent hier soms vreselijk huisgehouden hebben. Deze kwamen ook nogal eens in opstand tegen hun graui en dan moesten de trou-we aanhangers van deze landsheer uit deze streek het ontgelden.

Nu Is er dan op de grens met België nog het natuurgebied „Verdronken land van Saaftinge", een landschap met schorren en kreken. In 1279 liet gravin Margaretha van Vlaanderen hier het kasteel van Saaftinge bouwen. Het itond vlak tege". de dijk van de Honte, die later Westcischclde werd genoemd. Nogal fcevaailijk. Een eeuw later

Nogal fcevaailijk. Een eeuw later moesi een hceveelheid stro, .looi en paardenvo^r zeUs gebruikt worden om de dijk te versterken, die dreigde door te bleken.

Maar vlak bij het water was gemakkelijk om toi te kunnen innen van schepen die voorbij voeren' over de Honte. NP hel verval van dit eerste kasteel Is hier in 1484 een nieuw kasteel gebouwd. Ook was er .iet dorp Saaf-tinge een belangrijk stsiuipunt voor de vloot. Nu is alles weg.

Het kasteel van Hulst werd bewoond door de hsren van Waalstede uit ?uld Beveland (Kapelle). Het stond buiten de wallen en is vermoedelijk door overstroming vergi.an.

Verder waren hier voorheen kastelen van St. Ju.stfrcn, Ossenisse, Zaamslag, Axel. Bij een groot feest in 1295 brandde deze laaLste plaats geheel af, ook het kasteel. Men had zeker te onvoorzithtlg met vuur omgegaan. Een oud versje zegt ervan:

„In 't ja&r 1200 ende vlventnegc-itlch rtifde, Doe verberiide Axele, die goede _stede, Kerckp cluse ende ooc hospitale. Gastele melen al te male".

Het kasteel van Zulddorpe heeft eens als kasteelheer gehad Joos van GhlsteUe (1446 - ISit'j. Plij Is bekend doordat iiij een reis van 4 jaar maakte naar Jeruzalem en t'er7)é Op de terugreis biacht hy wat boel;we:tzaad mee, dat het goed deed ep da lichte gronden bij zijn kasteel. De bloem van de boekweit is nog te vinden i- iiel wapen van Zulddorpe. Deze wereldreiziger werd groot-baljuw van Gent en kamerheer van de graven Maximlliann en Filips de Schone. Na zijn dood werd het kasteel omgebouwd tot een rrannenklooster, nu is alles verdwenen.

Het westeljgk deel.

In de oude vissersplaats BieivHet stond vroSjTer ook een kasteel. Onze graaf Flwis V heeft het van binnen goed bekeken, maar dat was niet '.nor zijn plezier. Door zijn schoonvader Guij van Vla&.ndiren was hij hier gevangen gezet. De oijT7ar,k was de altijd durende strijd tussen de graven van Holland en van Vlaar deren óm het bezit va.a Zeeland lusse:. de twee Scheldearmen.

Dit 0UÜ6 Biervliet met het Kasteel, waar ook de uitvinder van het harmgkaken, Willem Beukelszoon, gewoond heeft Is doer overstromingen verdv.'enen. Tenslotte had Sluis nog een kasteel,

Tenslotte had Sluis nog een kasteel, het was meer een fort of citadel dan een mooie won:ng voor edelen. Het stond asin het Zwin, eens een di-uk bevaren water nt^ar de stad Brugge. Vanuit het ka.sisel werden de tolgelden van de voorbijzci'ence schepen opgeëist. In 1429 verwelkomde hier in de haven

In 1429 verwelkomde hier in de haven van Sluis Filips de Goede zijn bruid Isabella van Fortugai en in 1468 kwam hier Margaretha -.an York, de zuster vfin de Engelse konir.g, aan als bruid van Karel de Stoute

Over de .-ïtrijd cm Sluis in de 80 jarige oorlog zou nog heel wat te schrijven zijn. Ik f/ii alleen nog vertellen, dat het kasteel in 1820 voor afbraak verkocht is. De wallen van de eens zo sterke vesting zijn er nog.

Middelburg L. van Wallonburg

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen