Boekbespreicing: Zeeuws Bestuur boven water

Gelukkig maar, dat de mensen die Zeeland besturen boven water zijn. Net als de leeuw uit het Zeeuwse wapen, die zich moet inspannen om zich boven de watergolven te kunnen verheffen: luctor = ik worstel. Maar die het kan volhouden: emergo = ik kom boven, ik verzink niet in de zee.

Iets dergelijks zal de titel van dit boek wel bedoelen. Het besturen van een gemeente, van een provincie valt niet mee tegenwoordig, er zijn veel onvolkomenheden en verstorm,gen en ook telkens veel veranderingen. Naar deze tekortkomingen heeft men een ooderzoek ingesteld, zoals ik verder lees op het titelblad: „Een onderzoek naar meningen over verstoringen in het openbaar bestuur in Zeeland en over de regeringsvoorstellen tot opheffing van deze verstoringen".

Een paar professoren van het Interuniversitair Instituut Bedrijfskunde te Delft en van de Erasmus Universiteit te Rotterdam hebben de conclusies van dit onderzoek uitgewerkt.

Ze hadden daarbij verschillende helpers, zoals b.v. studenten. Maar ook Zeeuwen. Op 5 dec. 1978 kregen 789 personen een sinterklaascadeautje in de vorm van een vragenlijst om een zo correct en volledig beeld te verkrijgen van hun belevingen en ervaringen. Na 2 maanden waren er 401 teruggestuurd en kon de overleggroep de antwoorden uitwerken. Tal van statistieken geven de diverse meningen weer. Het begin van deze samenwerking

Het begin van deze samenwerking moeten we, zoeken op de zogenaamde „Academiedag" in Middelburg in het voorjaar van 1976. Geleerde mensen hielden er 's morgens redevoeringen, die 's middags in groepen werden besproken. Er zat ook dit achter, dat de Erasmus-universiteit meer contact wilde hebben met Zeeland, dat geen universiteit heeft. In vorige eeuwen hebben de Staten van deze provincne wed eens geprobeerd een hogeschool in hun gewest te krijgen, maar het is niet gelukt.

Op het laatst v£in dat jaar 1976 diende de ministei^ van Bionenlandse zaken een ontwerp van wet in bij de Tweede Kamer: Reorganisatie Binnenlands Bestuur. Hierdoor moesten een aantal onvolkomenheden bij de bestuurlijke organisaties worden weggenomen.

Daarover gaat nu dit boek. Het is net als wanneer er een patient naar de dokter gaat, zo'n mens functioneert niet goed. Dan gaat de dokter de oorzaak hiervan onderzoeken en als hij die gevonden heeft, schrijft hij een geneesmiddel voor.

Aan het besturen van de provincie en de gemeenten kleven onjuistheden, misverstanden. Het is nu eenmaal zo: waar gewerkt wordt, worden fouten gemaakt Nu gaan de onderzoekers deze versto- ringen opzoeken en proberen de onvolkomenheden uit de weg te ruimen. Wat staat de goede en vlotte gang van zaken in de weg? Waar ergert men zich aan? Waarover verbaast men zich?

Natuurlijk is het oordeel altijd wat subjectief, wat de een slecht vmdt kan er bij een ander nog wel mee door. Wat de een prima vindt is in de ogen van een andere onderzoeker maar middelmatig. Verschillende mensen kunnen afwijkende menmgen hebben en andersoortige conclusies trekken.

U begrijpt dat het ondoenlijk is uit een boek van ruim 150 bladzijden de diverse resultaten van dit onderzoek in een artikel weer te geven.

Ik kan echter nog wel iets schrijven over de verandermgen, die er de laatste 20 jaar op bestuursgebied hebben plaats gehad, n.1. de ssimenvoeging van verschillende gem.eenten.

De grootte van Zeeland is 2744 km^ en het had op 31 dec. 1978 344.324 inwoners, dat is 118 per km^; het heeft de geringste bevolkingsdichtheid van alle provinciën. Er waren 101 gemeenten, naar het aantal inwoners aldus verdeeld (dat is nu 30 geworden door de nieuwe indeling):

3 minder dan 3000 inwoners, n.1. Si Phüipsland 2.205, Middenschoiuwen 2.373, Westkapelle 2.568;

11 van 3000 _ 5000 inwoners; 6 van 5000 - 10.000 mwoners;

6 van 5000 - 10.000 mwoners; 6 van 10.000 - 20.000 inwoners; 1 van 20.000 - 30.000 inwoners, n.1. Goes 29.469; 3 boven 30.000 inwoners, n.1. Temeuzen 35.164, Middelburg 37.517, Vlissingen 44.871.

Deze cijfers zijn van 31 dec. 1978 en zijn op dit ogenblik weer heel anders geworden.

Velen ziJn van mening, dat een gemeente minstens 10.000 mwoners moet hebben. Door de samenvoeging tussen 1961 en 1971 heeft men dat lang met bereikt en daarom wordt weer gesproken over een nieuwe indeUng, no'g radicaler. Anderen vinden weer dat de kleine dorpskernen ook noig recht van bestaan hebben. U ziet: ,de meningen zijn verdeeld.

Hieronder de nieuwe indeUng van de Zeeuwse gemeenten:

1 jan. 1961 Schouwen Dniveland, van 18 tot 6 gemeenten 1 aug. 1966 Walcheren,

1 aug. 1966 Walcheren, van 19 tot 8 gemeenten

1 jan. 1970 Zuid-Beveland, van 14 tot 4 gemeenten 1 april 1970 Zeeuws Vlaanderen,

1 april 1970 Zeeuws Vlaanderen, van 30 tot 8 gemeenten

1 juli 1971 Tholen, van 7 tot 1 gemeente. Hierbij komen nog Noord-Beveland met 2 gemeenten en St. Phihpsland als zelfstandige gemeente.

Van de rijksbelastingen krijgen de gemeente een gedeelte in verband met de grootte aan grond en het aantal inwoners. Hun begroting moet door Gedeputeerde Staten worden goedgekeurd. Ook de salarissen van de burgemeester en andere ambtenaren worden geregeld naar het aantal inwoners. Behalve de gemeenten zijn ook de waterschappen en polders gefuseerd, van 387 tot 9.

Met de provincies zou het juist andersom gaan, eerst zouden er ongeveer 24 komen, dat nu al is afgezwakt tot 17 en misschien nog minder. Ze zouden dan kleiner zijn en wat taken van het Rijk en de gemeenten overnemen, zoals op het gebied van de waterhuishouding, ruimtelijke ordening, gezondheidszorg, milieuhygiëne, enz.

Er waren veel bezwaren tegen deze uitbreiding. Zeeland had er zo goed als niet mee te maken, het zou misschien Goeree-Overflakkee er bij krijgen. De Provinciale Staten hadden hiertegen geen bezwaar, maar ze wilden de bewoners zelf laten beslissen, het moest geen annexatie worden. Ik meen dat de meerderheid via de gemeenteraden ja heeft gezegd.

Middelburg L. v. Wallenburg

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen