Zeeuwse Wandelingen Augustinus v��r zijn bekering

Iedereen die een beetje op de hoogte is van de geschiedenis der kerk hc-eft wel eens gehoord van de kerkvader Augustinus. Hij leefde van 354 tot 430. Het is dus dit jaar juist 1550 jaar geleden dat hij stierf en daarom wil ik een paar artikelen over hem schrijven. In zijn tijd was er nog maar één Christelijke kerk, waarin echter al veel dwalingen waren binnengeslopen.

Ik wil alleen maar de namen noemen van Arianen, Manicheërs, Pelagianen. Tijdens zijn jonge leven was Augustinus hiervan niet helemaal vrij, maar later heeft hij deze secten fel bestreden.

Er zijn wel boeken verschenen over zijn leven en werken, het mooiste vind ik dat van dr. A. Sizoo (300 bladz.). Een bibliotheek in Rome bezit 900 werken, die over hem geschreven zijn. U begrijpt wel, dat ik ze niet allemaal gelezen heb!

Zqn jeugd.

Op 13 november 354 werd Aurelius Augustinus te Thagaste geboren. Dat was een klein marktstadje in de Romeinse provincie Africa. Een uithoek van het grote wereldrijk, maar toch een geestelijk middelpunt, hier is de Bijbel voor het eerst in 't Latijn vertaald. Te midden van de heidenen woonden

Te midden van de heidenen woonden veel Christenen, er waren wel 500 bisschoppen, waarvan die van Carthago de voornaamste was.

De meer ontwikkelden spraken Latijn, het eenvoudige volk (Berbers) spraken Punisch onder elkaar.

Vader Patricius was een helden, een genieter van het leven, lichtzinnig en driftig. Door de invloed van zijn vrouw is hij kort vóór zijn dood (in 371) gedoopt. Moeder Monica was een vrome Chris

Moeder Monica was een vrome Christin. Evenals haar man was ze eerzuchtig, ze leefde voor haar zoon Augustinus, van wie ze hoopte dat hij een geleerd en beroemd man zou worden. Dat is uitgekomen ook. Vermoedelijk was ze nog maar 22 jaar, toen hij geboren werd.

De kleine Augustinvis was op de lagere school maar traag in het leren. Men was er niet zachtzinnig en de roede moest er nog al eens aan te pas komen. Op de middelbare school ging het beter: hij leerde graag Latijn, liever dan Grieks.

Hij is 16 jaar en dan is hij hier klaar. Wil graag verder studeren, maar er is geen geld om aan de hogeschool te Carthago te gaan studeren, dat is 256 km. van zijn geboorteplaats. Een kennis van zijn vader geeft geldelijke steun en zo wordt hij student in Carthago.

Student.

Carthago is een zedeloze stad, er staan nog veel heidense tempels. Augustinus bezoekt er graag de schouwburg. Hij neemt aan de hogeschool les in de rhetorica (welsprekendheid), dat in die tijd gold als de koningin der wetenschappen.

Als hij 18 jaar is, gaat hij samenwonen met een bijzit, een concubine, waarschijnlijk een Christenmeisje.

Dat vond men in die tijd heel gewoon. Zijn moeder had er weinig bezwaren tegen, ook zij vond het niet oneerbaar. Misschien wel goed, zodoende werd haar zoon voor verdere uitspattingen bezwaard, hij had vroeger ook wel eens liefdesavonturen gehad. Zf' had nog gelijk ook, de jongelui zijn 13 jaar bij elkaar gebleven. Al vlug werd een zoon geboren, die ze Adeadatus noemden, dat betekent door God geschonken. Later, na zijn bekering noemt hij het: kind mijner zonde.

Augustinus ging ook wel eens naar de kerk, maar hij vond er geen bevrediging. Evenmin als in het bij bellezen. Hij had een afkeer van de veelwijverij en het doen van mensen en dieren in het Oude Testament. Hij wilde niet geloven op gezag, al

Hij wilde niet geloven op gezag, alleen wat hem logisch voorkwam en bewezen kon worden.

Toen zocht hij het bij de secte der Manicheërs. Dat was een vermenging van heidense godsdiensten en Chris-tendom. Ze hielden het huwelijk tegen, baden zon en maan aan, geloofden aan zielsverhuizing en meenden dat ook planten en bomen pijn hadden als ze gekneusd werden. Christus had volgens hen hier op aarde een schijnlichaam en de boeken van het Nieuwe Testament waren vervalst, ze geloofden er van wat in hun kraam te pas kwam.

Zijn moeder vindt dit zo erg, dat hi niet meer thuis mag komen. Later vond Augustinus ook hier geen bevrediging en heeft hij deze secte fel bestreden.

Professor.

Als hij 20 jaar is, wordt hij aan dezelfde hogeschool te Carthago benoemd tot professor in de welsprekendheid. Inmiddels studeert hij ook wijsbegeerte. Een paar jaar later behaalt de jonge professor de eerste prijs bij een wedstrijd in de welsprekendheid en krijgt hij een lauwerkrans op het hoofd.

In 382 vertrekt hij naar Rome, eerzuchtig als hij is hoopt hij daar op meer aanzien en een groter inkomen Hij is er maar 2 jaar gebleven, het beviel hem er niet. Zijn leerlingen vergaten dikwijls hun lesgeld te betalen, ze beschouwden hem als een vreemdeling uit een achterlijk land en gooiden hem met vuU en stenen.

Dat was nu de hogere achting waarop hij had gerekend. Nog steeds zoekt hij de waarheid, die hij ook bij de Manicheërs niet kan vinden.

Hij vertrekt naar Milaan, waar de beroemde bisschop Ambrosius de kerk bestuurt. Een man, bekend om zijn welsprekendheid en daarom bezoelct Augustinus ook de kerk als de bisschop preekt. Hij geeft er les en bereikt voetje voor voetje de waarheid.

Na een stormachtige zeereis voegt zijn moeder zich hier bij hem, die nog altijd samenwoont met zijn vriendin en hun zoon. Zijn moeder vindt het beter dat hij een wettig huwelijk sluit, maar... niet met deze bijzit. Wat ze in haar ogen misschien te arm, te eenvoudig voor een professor? Haar eerzucht komt hier weer om de hoek kijken.

Ze weet een ander meisje voor hem, maar dat is volgens de wet nog te jong om te trouwen, hij zal een paar jaar moeten wachten. Inmiddels verstoot hij zijn bijzit, die hij oprecht liefheeft en met wie hij 13 jaar heeft samengewoond. Waarom verzet hij zich niet legen de plannen van zijn moeder ? We weten het niet, ze heeft wel een grote invloed op hem. De zoon Adeodatus, nu 13 jaar oud, blijft bij hem.

Moeder Monica heeft ook grote in-vloed op hem wat betreft zijn geestelijk leven. Ze lezen veel in de Bijbel en zo leert Augustinus Jezus kennen als de enige Zaligmaker. De vele gebeden van zijn moeder zijn verhoord, haar tranen zijn in Gods fles terecht gekomen. Zoals eens een bisschop gezegd had: en zoon van zulke tranen en gebeden kan niet verloren gaan.

We zouden dit de bekering van Augustinus kunnen noemen (386). Ze gaan Milaan verlaten en 4 maanden op een landgoed wonen ten noorden van de stad, waarheen ook enkele leerlingen meegaan. Hier wordt hij 32 jaar. Hij geeft de nieuwe huwelijksplannen op en besluit ongetrouwd te blijven. Hier in deze stUle omgeving bereidt hij zich voor op de doop, die op 25 april in de nacht van zaterdag op zondag voor Pasen plaats heeft. Ook zijn zoont.ie wordt gedoopt. Bisschop Ambrosius verricht de doopsbedientng.

Middelburg L. van Wallenburg

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen