IN DE VERSUKKELING . . .

„Een semi-Opecland in de versiikkeling", zo noemde minister-president van Agt in zijn toelichting op de begroting de toestand, waarin ons land verkeert. Met een variant daarop zouden we kunnen zeggen, dat we daarbij een regering hebben, die zich gedraagt als leiders zonder bezieling, precies als iemand die moe geworden is van het opsommen van zijn mislukkingen en met inspanning van zijn laatste krachten nog net weet te vertellen dat het „zo niet langer" meer gaat, aldus weer van Agt in zijn zelfde toelichting.

Er was al veel over de begroting voor het jaar 1981 uitgelekt. In tegenstelling tot voorgaande jaren deden daar zelfs ministers aan mee. Een reden voor de oud-minister van Binnenlandse Zaken prof. de Gaay Fortman om het kabinet hard op de vingers te tikken. Dit verwijt uit zijn mond moeten we ernstig nemen. Immers de Gaay Fortman weet waar hij over praat.

Bij dat verwijt bleef het echter niet. Een ander hoog college, de Raad van State, was niet minder vernietigend in haar kritiek. Het acht het begrotingsbeleid ver beneden de maat. De Raad, die over de begroting haar advies moest uitbrengen, constateert dat in de miljoenennota in hoofdzaak de gedachte ten grondslag ligt het financieringstekort te beperken. Van een integrale en structiurele benadering van de problemen is nog geen sprake. De prioriteitenafweging wordt naar 1982 verschoven, aldus de Raad van State.

Die kritiek behoort bij ons meer te wegen, dan al de omhoog gespeelde verontwaardiging van politici en vakbonden. Deze hebben immers duidelijk politieke oogmerken. Hoewel het op- merkelijk is, dat ook de regenngsparti] en zich maar nauwelijks tevreden toonden.

De kritiek van de Raad van State is fundamenteler. Dit hoogste adviescollege in ons land, dat geacht mag worden a-politiek te zijn, heeft in de eerste plaats anders dan de poUtieke partijen geen in het oog springend belang bij het al of niet voortbestaan van het huidige kabinet. Daarnaast is de samenstelling van dien aard, dat we van haar mogen verwachten, dat ze zonder aanzien des persoons, uitsluitend ter wille van de zaak haar advies geeft. Wanneer dat dan zo is, en daar mogen we niet aan twijfelen, dan betekent dit niets meer of minder, dat de huidige regering van Agt voor haar taak niet meer berekend is.

Dat klinkt misschien hard, maar het is de ernstige werkelijkheid. Om dat duidelijk te maken moeten we weer terug naar van Agt's eigen woorden. De centrale boodschap in de troonrede is het sleutelwoord inkomensmatiging. De toestand is zo ernstig, dat we daar nu niet langer aan kunnen ontkom.en. Om die boodschap tot de Staten-Ge

Om die boodschap tot de Staten-Generaal en tot de veertien miljoen Nederlanders te laten doordringen, zo zei van Agt, daarom hebben wij voor de eenvoudige vorm van de huidige troonrede gekozen. De informatie over hetgeen in ons land aan de hand is, zo ging hij verder, is in de loop der jaren weinig verhelderend geweest. De troonrede biedt ons nu de kans der kansen, aldus van Agt.

En welke kans grijpt het dan? Dan komt het niet verder dan de vaststelling, dat „wij samen het tij kunnen keren, mits het besef van saamhori heid sterker blijkt dan de gerichtheid op eigen belang, mits onverschilligheid wijkt voor verantwoordelijkeeidszin". Prachtige volzinnen, die hoewel op zichzelf juist, geen uitweg bieden. Want daarachter ligt een oorzaak, waarom „teveel mensen onverschillig zijn in dit land", aldus van Agt, en dat besef van saamhorigheid ontbreekt.

Het vertrouwen, dat we als volk op zijn best zijn, wanneer het echt moeilijk wordt, zoals de troonrede het stelt, is een rietstaf, die ons handen doorboort. Omdat ze van het volk waarover ze gesteld is een houding verwacht, die ze zelf niet kan opbrengen. We hebben nog maar weinig troonredes gehoord en gelezen, waarin zo de gerichtheid op eigen belang prevaleerde als de huidige. Een prioriteitenafweging wordt naar 1982 verschoven, heette de kritiek van de Raad van State. ledere Nederlander die een beetje nadenkt, begrijpt wat de reden daarvan is. Of hebt u niet in de gaten, dat CDA en PvdA reeds nu bezig zijn de deuren voor elkaar na de komende verkiezingen wijd open te zetten? Toch blijft het gebed voor de overheid een gebiedende eis. Daar valt niet aan te ontkomen. Hoe betreurenswaardig ook haar optreden is. Of klemt daardoor misschien de noodzaak van dit gebed destemeer?

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen