,,Op z'n Flakkees gezeit..."

't Kaeswienkeltje van Teun is van Dongen

Dat wienkeltje was her in dér bekend, dur binne héél wat maansen geweest die zun kaeze geprove ha. Mar 't is noe al jaeren weg. Dun Diek is tun diek nie méér van vroeger. Toen de neringdoende nog us pasjes op zun stoel, uut 'ïon blaeze. In de zeumer, voor zun wienkel, op 't geel geschuurde straetje. In de wintere in zun riete zurregstoel neffen de angekléde juffrouw. (de kachel met aan drie kanten een deurtje, de ommanteling met lofwerk). Den wienkelier kon dan nog us pasjes zun voeten waarme, want ter was mar ééne kachel in 't héle huus, daer de kachel brangdende. Dat is noe wat aores, luxe wienkels' mit CV.

Mar of te wienkeliers nog net zuvvel tied voor dur klangten ha... Na... dat betwiefel 'k tan wel. Ze wistte toen van 't héle huusouwen van der klangten. Van der wel in wee, of te kinders ziek wazze, of te juun niks waerd was (dat kon Teunis in zun boek van de pofklangten zieje), de schoanmaek begonne was. In zoe gae Je mar deur. Dat is ter noe niet bij. Je kan je booschappen in een karretje laeje, ofrekene bie de kassa in foetsie... wie volgt? Toch méén ik wel dat ter maansen binne die daer nog wat van wete. Want ik wist het oak héél toevallig weer in dur binne nog zat maansen van mien leeftied, as 'k zoe us hoare. In zoe was het oak mit un mevr. Jongejan. Want tie brocht mien op te gedachten! Dat zat zoe: Vléé jaere, in 't voorjaer

Dat zat zoe: Vléé jaere, in 't voorjaer schreef ik us een stikje over de M.D. 7, of te wel... de sloepe „De Toekomst". Musschien hawe jule het oak geleze. Die sloepe was overvaere, daer mostte een paer maansen het leven bie laete. Zoe as het bie aolles gaet... Dat verhaeltje wier wel deur den éénen in aoren geleze, mar daer bleef het bie. Mar zoe as ik naederhangd hoarende:

Mar zoe as ik naederhangd hoarende: Het sprak ten éénen méér an as ten aoren. Want te hierboven genoemde mevrouw las het turdege mit andacht! In hoe kwam dat noe? Dur opa was ter bie omgekomme. Dat was Lauw van Geldere. Jae in nog een paer maansen, die wazze gebleve, zoe wier der dan gezeid. In dur wier nog wat over gesproke, van: Jae hie is taer begraeve in zun vrouwe heit ter nog un purtretje van gehad, mar 't leven gieng deur. In 't gieng weer in 't vergeetboek bie de rpééste. Mar as het in je deurtje kwam, dan frat het dieper in 't wier opgehaeld in telkes weer ongdervongde. De kinders in kleinkinders hawe het zoe dichte gehoard... dat ze zongder de man mit ter eige oagen gezieje hadde het toch was, of ze het hadde mee beleefd. Zoe zag ik het oak van mevr. Jongejan. Ze deed verschillende diengene uut

Ze deed verschillende diengene uut te doeken. Ik was ter blieje mee, want 'k docht... 't wier toch mit andacht geleze.

't Was mar een kort briefje mar het gegeven van méér as driekwart ééuw gelee, brocht heur aolles weer voor den géést. Het sprak voor mien, boekdéle. Toch had ze één gegeven niet zoe goed begrepe. Dat v/as over Toontje. Ze zei onder méér... Het was Gien Toontje, mar het was Teunis. Teunis van Donge, die naederhangd op tun Diek een kaeswienkeltje had. Ik docht .. Jae, das waer, dat wien

Ik docht .. Jae, das waer, dat wienkeltje. Mar dat in 't verhaeltje besproke Toontje was Teunis niet oor !

Toontje was een zeuntje van Teunis, Die wou visler worre, zoe is tat mit te mééste kinders van de zéélui gieng. Mar vaoder Teunis wis van wangten... dus die zei: Noe mot je us goed luustere mun jongen. Joe wil gae vaere, net as je héle fumielje, dat is te begriepen, mar het is een zwaer leven. Dus ak joe was, dan zou ik éérst mar us een snoepreisje mee doewe. Dat was dan méér un soort speulevaeren, as je begriept wat ik bedoele. Dat déé Toontje. Mar hie was vast

Dat déé Toontje. Mar hie was vast gien op aevuntuur belust jongetje. Hie heit tun „Vierdoap" overleefd, mar wier gien vister. Hie hadt het gaauw bekeke in wier varever. Een ladder dicht een zeker, is wel een beetje wangkei... mar toch niet zoe dun as tat het waeter is. Goed bekeke, zei vaoder! Mar deur héél dien obellegaosje van genoemden brief, kreeg tat muusje een staeretje in kwam ik op de gedachte: Daer zit een verhaeltje in. Dat wienkeltje op tun Diek, daer mot 'k over schrieve: 't Spreekwoord gae weer op: ledere vister, vist op zun tieje!

As 'k mun gedachten laete gae, dan zie ik ze nog vo mun: Teunis in zun vrouwe, Neeltje Put, zeije ze dan. 'k Zieje ze nog levendig vo mun. Mit ter kraekhelder, gesteve gehackte muste op. Een schorte met een hartje da tan tegen der fiek (een daar onder gedragen jak) gespeld was. Jae ze was zoe kraekhelder, mar daer

Jae ze was zoe kraekhelder, mar daer strakj es méér over, ze droeg aoltied muien, dat was makkeliek, want as ze de wienkel of te kelder op mos dweile dan kon je gaauw je klompen anschiete. Jae, zoe gieng dat vroeger!

In dan de kaesboer zellef. Jae... koapman was een 't was zoe bleek noe toch een echte negosiangt. Hie kon al gaauw zun pappenheimers. In as een dat niet had gekanne, dan had een dat wel geleerd... noe joe?

De man had, net zoe as een aore, een zwaer leven gehad. Hie mos hard waareke om an de kost te kommen. Mar zun humor heit tun bie dat aolles zeker niet verlore. Jae, hie kon oak nog zoe vertale van zun vistersleven. Dat verlei un niet. In as 'k daer dan mun gedachten over laete gae, dan zie ik de man weer vo mun. Mit zun visters pette op, daer van dat grijze haer uutkwam. Hie zei zelf, as je zei: Wat wor je oak al gries, Teunis. Ilcke, wel maans dat is achteruutgang. Wangt vroeger was ik goud in noe bin 'k zuilever. Dan bedoelde de kaesboer, dat tun vroeger road haer had. Jae, hie hieuw van een kwienkslag. Zun gezicht was omringd van net zoe'n ziilver ringbaerdje as dat zun haer was. In zun oaren de gouwe riengetjes. Een van blaauw sujjet gebreide vrok of oak •wel visterstrui, droeg een ongder een gries wienkeljasje. Teminsten as het wintere was, want in de zeumere had een zoe'n blaauw mit wit gestriept kursjak an. In aolles was eve schaon in netjes. Zoe was het wienkeltje oak. Klein mar rein, zou noe de slogan kanne weze.

Neeltje hieuw aolles goed bie, gloaf tat mar. De raemen blonke as een schallebieter, je kon je keuvel der w^el in opzette. In do kaeze wier gesnee op een helder wit geschuurd plankje, dat op 't wienkelbankje lag. Dat groate mes, mit an weerskangte een hansfat, was niet van roestvrie stael, mar je zag ter gien roest plekje op. Nee, dat wier w^el mit scherp zangd geschuurd, een paer kéér in een weke. De ouwe laetaefel (Ze zouwe dur noe "k weet nie wat voor geve, dee dienst as, hoe mot 'k het noeme. As kaesschap, zoe'n boord daer de kaezen oplagge, ongder een witte theedoek. Eén diengene was net as teenworig: de héle wienkel was etulage. Dat woord gebrukende ze nog wel niet, mar dat hadt je an dun overkangte, op te Hoagstraete in Rotterdam. In weet ik nog hoe aol die straeten hietende. Mar daer was je vroeger burger oor. Al mos je mar een nieuwen hoed ha, je gieng mit te boat mee.

In dat dee de kaesboer oak, elleke weke op Diensdag gieng een inkoapen doewe. Hie gieng om kaeze in op te Vismart, die had je vooran op te Blaak. Mar die most het load je lage, mit het bomberdement. Hie zal wel opgebouwd weze, mar waerzo dat weet 'k niet oor!

Mar om weer bie den Diek te bluven, dat wienkeltje stong daer zoe'n beetje middenin. Het hoarde bie den Diek as te zeilen bie de mast van een sloepe. Het staet oak nog in het boekje mit foto's van Middelhamis in oude ansichten. Daer mag ik zoe graeg in kieke. Mar dur staet te helft van het huusje op. Eéne raem in de deure. Mar an de aore kangte was nog een raem. Dat hoarende bie de wienkel, mar dat was de luzze. Dur stong ommers een schot tussen. Daerom was het oak zoa vol, mar dat gaf niet, het hadt toch antrekkingskracht. Waerom?? Wel dat weet 'k niet. 't Was musschien der de kwaliteit, of te pries. Mar dat dienk ik niet, want recht over de deure weunde Albert Heijn in ik dienke niet, dat Teunis van Dongee daer tegen congcurrere kon. Daer zou een niet ééns an beginne oak, zoen klein zaekje begint niks tegen

zoe'n groaten. Mar wat de soorten anglen: dan had Teunis oak van aolles. Hie verkocht vette kaeze, mar dat was niet één soort, bij je zot.

Ouwe, jonge, belege. In kummiende. Oak in die eige volgorde. In dan had je nog Edammer, van die mooie gepoeste bolletjes. Wat je dan oak bie zun vinde kon in dat was een doorn in Neeltje dur oagen. Die stienkende schaepckaeze. He jokkes, 't liekent wel rotte vis, zoe stienkt tie. Je houdt ze mar goed verpakt oor. Wangt oares is ten huzen der strakjes van vergeve. As ter dan een vreemden in de wienkel komt, dan zalle ze wel zage: Wat een vule taddeken binne dat, het stinkt ter as ten 'k weet niet wat. Rus je hoad mar wuufje, zei Teunis.

Rus je hoad mar wuufje, zei Teunis. Wat geeft het, as 't mar caanten opbriengt. Je mot je klangten noe éénmal goed bediene in zurrege dat je van aolles heit. Mar hie hieuw het wel bie, kaeze in vis. Zoe'n groet assortement as teenworig, nee dat hadt je nog niet. Zoe as Rambol, van die neutekaeze is tat ommers in cammembert. In dan hei je ook nog die soort, daer die Frangse boeren op de tilleviesje zoe lekker van zitte te eten. Hoe hiet ze oak aweer... o jae, patourian. Aol die soorten die wazze dur musschien wel, mar in Menheerse atte ze die nog niet, bie mien weten. Mar voor Teunis gaf tat niks, want hie hadt toch wel een goed belege stikje broad.

Mar vis, zoe as ik ternet al gezeid ha, jae dat verkocht tun aok. 't Was wel niet van dien vorsen vis, zoe as tat een vroeger in zéé vieng, mar stokvis, scharretjes in gedroagde bolkjes. Oak wel haerieng. In den tied as zu vors gevange wier in gelieke verkocht, dan had een groenen haerink, bokkum in haerink in 't zuur. Dur wier wat verkocht, dat zag je al was je een butenstaender, toch oak wel. Den vroegeren stierman hieuw het roer van zun negoosje net zoe stevig in handen, as vroeger dat van de sloepe. Hie hadt niet voor niks 52 jaer gevaere, zoe as een dan soms vertellende. Hie wist van wangten, zeije ze dan. Mar daer zal ik het noe mar bie laete. Kommende weke ga 'k mar voarder, hoe of te zaek reilde in zeilde.

Wordt vervolgd

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen