Brief uit Zuid-Afrika

KAAPSTAD 9-3-1981

Nu volgt dan het 3de stukje over Zuid Afrika gezien door Flakkeese ogen, voorlopig het laatste, want bij het verschijnen van het EN waarin dit geplaatst zal worden, hopen we weer in Middelharnis terug te zijn, na een fijne rondreis door dit mooie land en een gezellig verblijf bij onze familie in Kaapstad.

We hebben veel aantekeningen gemaakt van hetgeen wij gezien en gehoord hebben, misschien dat we de moed kunnen opbrengen, nog enige stukjes hieruit op te stellen. In de vorige stulïken iets geschreven

In de vorige stulïken iets geschreven over de voor ons zo moeilijk te begrijpen verhoudingen en rechtspositie van de kleurlingen dat er wel degeUjk iets aan gedaan wordt, is deze week weer bewezen voor de gekleurde werknemers van de spoorwegen, per 1 april worden ook zij staatsambtenaar, met pensioen enz. en een loonsverhoging van 12V2°/o, zodat de loonsverhoudingen hier vernauwd worden en komt er meer evenwicht bij hel personeel van de spoorwegen, al weer een kleine verbetering voor de gekleurde werknemer.

Dan nog een kleine uiteenzetting over de verhoudingen hier zoals wij die realiseren, die verhoudingen zijn niet van de laatste tijd maar gegroeid van die tijd af, toen de Engelsen, Fransen, Hollanders enz. veel ergere onrechtmatige diskriminerende machtposities uitoefenden in hun heerschappij over hun kolonie's en protykraten, de Zuid Afrikaanse verhoudingen zijn een product van een historisch verleden.

De ons inziens scheve opvatting die er heerst in de wereld en niet in het minst in Nederland, is dat het blanke deel van de bevolking, zijn eigen belangen en voordelen zelfzuchtig tegenover de andere bevolkingsgroepen bevordert,z ij worden voorgesteld als een monalistiesche nationale groep met een bovennatuurlijk fanatisme ten nadele van alle andere volksgroepen in Zuid Afrika.

Ons inziens doet de regering wel terdege iets voor die andere groepen (zie o.a. treinpersoneel) het reizen is voor hen goedkoop, goedkoop geld beschikbaar stellen voor het kopen van woningen tegen lage prijzen, medische hulp bijna al geheel gratis: een voorbeeld, een bevalling in een hospitaal kost voor een blanke zo tot 300 rand, voor hun 1 tot 20 rand na hun draagkracht, zo is het bij alle gevallen waar hulp van een ziekenhuis nodig is, en kunnen ze niets missen dan gaat het gratis.

De blanke bevolking zelf organiseert over het gehele land festivals, bazars, sportwedstrijden enz. waarvan de baten geheel ten behoeve van de gekleurde bevolking aangewend wordt, en dan zijn de opbrengsten meestal hoog.

Toch bij ons rondtrekken, hebben we gezien dat de w^elgestelde blanken zich verschansen in rijkemansbuurten, uitsluitend een woonwijk voor hen, en zien we dan naar de zelfbewuster wordende kleurlingen, anti blanken rassisten, dan worden wij wel eens bang, dan schijnt die afstand tussen die groepen onoverbrugbaar, wij benijden de regering van Zuid Afrika dan ook niet want zij moeten trachten vreedzaam een weg te vinden om die afgronden tussen alle groepen te overbruggen, bij de pogingen daartoe moeten zij rekening houden met hun eigen groep (kiezers) en ze hebben bijna de gehele wereldopinie tegen, ze worden geminacht door die groepen van de bevolking die verandering wenst, voor hen gaan zij niet ver genoeg, zij hebben het moeilijk in eigen gelederen, bij een groot gedeelte gaan zij veel te ver, hun maatregelen tot verbetering van het lot voor de gekleurde groep moeten ze verdedigen en rechtvaardigen in hun eigen partij. De andere groepen van de bevolking

De andere groepen van de bevolking hebben het makkehjker, zij stellen hun eisen, tot verandering, zonder dat zij dikwijls de gevolgen daarvan (als het doorging) voldoende berekend hebben, enkel eisen stellen is voor hen al voldoende. Om politieke, chrononische sociale

Om politieke, chrononische sociale verandering aan te brengen zal er eerst tussen alle groepen een evenwichtigheid en een goede harmonie moeten ontstaan, en gezien de veelheid van rassen in dit land en ook de grote onderlinge verschillen bij de kleurlingen, zien we dat nog niet zitten, toch zullen de blanken een gedeelte van hun politieke macht en zekere sociale kansen moeten afstaan, tot voordeel van de andere groepen, dit zal niet meevallen, want dat raakt zijn voorrechten en privileges, toch zal de regering moeten doorzetten, maar voor deze opgave heeft zij tijd nodig, krijgt ze die niet en worden er overhaaste stappen gedaan door de andere bevolkingsgroepen, dan vrezen wij dat een vreedzame oplossing niet mogelijk zal zijn, maar nog eens, we geloven dat de regering op de goede weg is en we hopen dat zij de tijd krijgt om dat te volbrengen, zodat dit land voor een chaos bewaard zal bhjven, maar wij vrezen dat ze de tijd niet gegund zal worden.

Gisteren, dat was 6 maart, relletjes in Kaapstad en Johannesburg. In Kaapstad voor het gerechtsgebouw waar de rechtzaak diende tegen de gekleurden uit de beruchte voorstad, wegens moord en verbranding van een blanke familie in hun auto op de rijksweg die langs die voorstad loopt, honderden zwarte betogers demonstreerden voor het gerechtsgebouw, en uitwassen zijn er zo — in Johannesburg staakten de zwarte taxichauffeurs omdat zij een proef moesten ondergaan, een test naar hun rijvaardigheid, toen zij op het punt kwamen weigerden zij hun auto's te starten en werden spoedig bijgestaan door de buschauffeurs, betogingen en een kogelregen van kleisteen op passerende blanken in hun wagens, met het gevolg, veel ge-wonden, we zijn blij dit land bezocht te hebben, maar er altijd wonen, neen een blanke zijn bestaan is hachelijk, zeker in de grote steden.

We hebben verschillende familie's ontmoet die van 15 tot 30 jaar in Zuid Afrika wonen, toch hebben ze hun nationaliteit niet ingeruild voor een Zuid Afrikaans, met het doel bij het verslechteren van de onderlinge verhoudingen hier, uit te wijken naar hun geboorteland, wij hebben er maar één gesproken van Joodse afkomst, die nooit meer naar Holland terug wil maar die zijn familie is in de laatste oorlog geheel uitgeroeid.

Ook de sociale voorzieningen zijn in ditl and slecht, AOW en verdere sociale voorzieningen zijn er niet, na ontslag meestal nog een jaar salaris en dan moet je maar zien aan de kost te komen, pensioenen vaak zeer laag, of in het geheel niet, ziektewet enz. nihil, een verschil met ons land, dus het is zaak om zelf voor de oude dag te zorgen als dit mogelijk is, daarom zijn alle emigranten hier jaloers op de voorzieningen in hun oude vaderland.

En een heimwee naar je geboortegrond blijft er altijd, in ruil daarvoor, wonen zij hier veel vrijer, hebben pracht huizen en een lekker klimaat. (De angst voor de gekleurden daar gelaten). Bij een familie enkele dagen gelo

Bij een familie enkele dagen gelogeerd, de man ziek van verlangen naar Holland, zijn vrouw daarentegen geeft em iet om, of komt ze er nooit meer, hij ging aan het opsommen hoe arm Zuid Afrika aan cultuur is, historisch hebben ze ook niet veel aan te bieden, hij sprak van Leiden, Amsterdam, Delft, Middelburg en nog veel meer plaatsen met historische museums en gebouwen en buiten de grenzen, Brussel, Parijs, Rome, dat alles mist hij hier, en ik geloof dat wij hem spoedig in Holland zullen ontmoeten voor een kort of langer verblijf, voor hem niet zo moeilijk omdat hij financieel zich wel kan ontdoen.

We hebben ook een brief uit Holland ontvangen, met het verzoek iets over het kerkehjk gebied te schrijven, daarvoor zitten we hier bij Kaapstad niet zo gunstig, in onze omgeving zijn enkel Engelse diensten, en die taal zijn wij jammer genoeg niet machtig, wij behelpen ons meestal met de kerkdiensten in het Afrikaans uitgezonden 2x per zondag voor de radio, met afwisselend goede predikaties en niets zeggende, een dienst in Kaapstad meegemaakt 1ste Kerstdag, die dominee sprak goed en had een goede schriftverklaring, maar per trein zijn we er meer dan een uur aan kwijt, en de familie steeds lastig vallen om te rijden v/illen we ook niet, hier missen we onze auto. dan nog een dienst bijgewoond een half uur rijden per auto in Constantia, ach betrekelijk er niet veel aan gehad, een demonstratie van lampen en pijl met bogen naar aanleiding van Pug eerste gedeelte, de dominee daar heeft een slechte ochtend gehad om al die attributen mee te brengen op zijn kansel, morgen, 8 maart, misschien een dienst in een zwarte kerk alsi we re heen gebracht worden in Wijnberg, die gemeente heeft een blanke dominee, maar is uitsluitend bestemd voor de zwarten. Wij waren 1ste Kerstdag getroffen

Wij waren 1ste Kerstdag getroffen door de ernst van de predikatie van drs. A. J. G. de Reijer in de Nederduits Herv. Kerk te Kaapstad maar diezelfde kerk heeft een artikel in zijn verordeningen die een zwarte uitsluit om het gebouw te betreden, dat kunnen wij niet wisselen, is er dan een aparte God voor de blanken en een zwart gekleurde voor de kleurling? Wij hopen dat ook dit veranderen zal, stemmen uit die kerk gaan er wel op, om dit te bewerkstelligen, maar wanneer?

Ook heeft deze kerk een richthjn uitgegeven tot personeelswerving, om de werkeloosheid te bestrijden, in principe voor alle rassen, in de praktijk meestal huishoudeUjke bedienden, tuinders en ongeschoolde arbeiders, dus gekleurden. Volgens dit blad bestaat het nog dat

Volgens dit blad bestaat het nog dat er voor een fooi gewerkt wordt van ± 30 Rand = 90 gulden per maand, zij adviseren hun leden dit op te trekken tot 75 Rand per maand voor een inwonende bediende en 80 Rand + reiskosten voor een niet inwonende bediend, een werkster 8 Rand per dag te betalen of 5 X voor een halve dag + reiskosten. Zij wijzen er hun leden op dat er nog altijd werkgeefsters zijn die een voltijdse bediende vragen voor 30 Rand per maand, en dat moet dan een volwassen, verantwoordelijk iemand zijn (wij vinden 70 tot 80 Rand per maand al onderbetaald, zie vorige stuk.

Tevens waarschuwen ze hun leden, dat zij veelal wel de bedienden verantwoordelijkheid geven, maar ze amper beschouwen als mensen, de grootste klacht die zij te berde brengen is onderbetaald en veelal onbetaald overwerk, de bedienden weten wel hoe laat zij moeten beginnen maar bijna nooit wanneer ze klaar zijn, de meeste •werkgeefsters interesseert het niet, of de bedienden kinderen hebben en wie daar voor zorgt.

Een bond voor de rechten van de werkende gekleurde vrouw zou wel op zijn plaats zijn, en die vrouwen welke hun arbeidskrachten uitbuiten moesten zich diep schamen.

Ook hebben we een bezoek gebracht aan Mitchell's Plain een zeer groot, enkel uit gekleurden bestaande woonwijk, prachtige moderne huizen en diverse scholen, allemaal eigen huizen, gebouwd en beschikbaar gesteld door de regering, aan dat deel van de bevolking, tegen zeer lage aankoopprijzen en het benodigde geld tegen een zeer lage rente, een prachtwijk kort bij zee en duinlandschap met zo op het oog tevreden mensen, maar ook hier worden zij zelfbewuster, gezien het volgende, de Suid Africaanse Lugdienst wil daar een kantoor openen met het doel de mensen die daar wonen van dienst te zijn (zoals b.v. een postkantoor), neen zei de inwonersvereniging (toch een begin van gezamelijk optreden) eerst moet de SAL zijn beleid veranderen en gekleurde lugwaardinnen en bruine vlieëniers opleiden (tot op heden zijn er enkel grondwaardinnen in dienst, dus ook hier een streven om in alles gelijk te komen met de blanken, daar is niets op tegen als het maar op vreedzame wijze gaat.

Hier in Afrika doet het goed, dat de nieuwe president van Amerika gesproken heeft over de verhoudingen tussen beide landen, met de indruk dat hij nauwer wil samen werken wat gelet op de strategische ligging en de grondrijkdom zeer begrijpelijk is en dat die beide ontontbeerlijk zijn voor de Westerse wereld, is hier al op geerageerd in Nederland is er al een vingertje naar boveng egaan, ter afkeuring?

Want velen zal het daar ook wel niet mee eens zijn in hun oog is rascisme slechts het optreden van de blanken tegen de niet blanken en nooit omgekeerd.

Nog iets wat ik hier gelezen heb in de krant, waarschijnlijk heeft dit de Nederlandse pers ook wel gehaald, de rechtbank heeft een doodvonnis uitgesproken over een kleurling, jong (20 j.) die op beestachtige wijze een blanke verpleegster heeft verkracht, mishandeld en geprobeerd haar te wurgen, uit wraak dat hij ind ie familie ontslagen was, wegens herhaald stelen van kleding, over het vooraf tegen de doodstraf wil ik het niet hebben, maar de nodige critiek zal Zuid Afrika en zijn regering weer wel krijgen. Wel zijn we jaloers op het optreden

Wel zijn we jaloers op het optreden van de politie hier, of bij ons, want of het blank of gekleurd is, bij onregelmatigheden treden zij doelbewust op en hebben vrij snel alles onder controle, zien vfe dan bij ons, wat daar eens gebeuren moet eer de politie mag optreden, dan zou ik wensen dat ze iets van hier overnamen. (Dit is ook iets, waarmee ze het niet eens zijn).

We gaan eindigen, we willen nog even iets mededelen over 2 buurlanden van Zuid Afrika ten eerste Zimbabwe, een uitgebreide delegatie van Cubanen zijn daar aangekomen, met het advieseren (hulp?) en de nodige hetze tegen Zuid Afrika, dat land is nu 1 jaar onafhankelijk, gehoord van een blanke die dat land heeft verlaten (veel blanken, vooral jonge gezinnen vertrekken daar) dat het land overstroomd wordt door bedelaars, die je het leven moeilijk maken, zij versperren de doorgang van de straten, komen in hotels, cafe's enz., en tegelijk is er het probleem van de zwarte prostitutie, tot in de hotels komen de vrouwen hun klandizie zoeken.

Dit herinnert ons aan een voorval in Umtata — Transkei, waar ook de Zuid Afrikaanse wetten niet meer gelden toen we 's avonds nog even naar buiten wilden (zeer warm w^eer) w^aren we nog maar enkele meters van de ingang van het hotel verwijderd, toen een zo op het oog net negermeisje (of jonge vrouw) aangeklampt werden en hoewel we het niet geheel konden volgen, was het spoedig duidelijk, ze bood haar diensten op een zeer verleideUjke manier aan, toen het haar duidelijk was dat •wij er niet van gediend waren droop ze af, maar nog geen 10 meter verder, waren we omringd door een 4 tal van het zelfde soort, •we zijn maar gauw achter de bescliuttende deur naar binnen gestapt.

Dit zou ook in Zuid Afrika gebeuren, als de wetten hier toegepast niet meer van kracht zouden zijn, nu wordt zo wel blank als bruin bij overtreding gestraft met gelijke straffen.

Dan nog even een kort berichtje over Mozambique, ook zo'n rode heilstaat, een nieuwe rantsoenering voor voedsel en weefstoffen is daar van kracht geworden. IV2 kg suiker, 3 kg graankor, 500 gram olie, 500 gram schoonmaakmiddelen per maand per persoon (altijd te krijgen?) dat is dan de vooruitgang, die de verschillende actie commité's Zuid Afrika toebedacht hebben, want zo naïef zijn ze toch ook niet, dat ze denken dat in Zuid Afrika de gekleurden het beter zouden doen.

We eindigen, veel zouden wij nog kunnen vertellen, het voornaamste, zo als wij dat beleefd hebben, is medegedeeld, we hopen van niet eenzijdig, we hebben zo^wel kritiek op blank als bruin gehad, één ding hopen we dat Zuid Afrika bewaard -wordt voor de chaos die zo veel Afrikaanse landen ten deel zijn geworden na hun afhankehjkheid.

Wij danken de redactie van het Eilanden Nieu^ws voor het plaatsen van onze stukjes.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen