Goedereede (2e serie, ne. 13)

Razzia december 1944

In Goedereede keek de bevolking wel erg op toen die avond de uit die gemeente afkomstige jongens en mannen terugkeerden.

In genoemde gemeente was eind oktober bij Neeltje den Eerzamen typhus geconstateerd en enkele weken daarna bleek ook Cornelia Breen aan deze ziekte te lijden. Na 5 december werden dagelijks nieuwe patiënten ontdekt en dit ging door tot de kerstdagen, waarna de epidemie min of meer was bedwongen. Een aantal lijders aan deze gevreesde ziekte werd ondergebracht in afzonderlijke barakken, die waren ingericht in de openbare lagere school.

De Duitsers waren zeer bang voor deze ziekte en zij vreesden dan ook, dat er een grote epidemie zou uitbreken. Dr. G Stoel, de Dirkslandse chirurg, wees hen op het grote gevaar van besmetting en bepleitte vrijstelling voor alle mannen van het gehele eiland, maar daar gingen de Duitsers niet op in. Zij besloten wel de mannen, die uit Goedereede kwamen niet te transporteren. Deze gemeente werd onder typhus­quarantaine geplaatst. Zij werd tot in het begin van januari 1945 hermetisch van de buitenwereld afgesloten.

Het Goereese Hoat in en na de oorlog

F. den Eerzamen vertqlt: Veel vissers werden te werk gesteld bij de bunkerbouw in de Goereese duinen en omdat zij goed bekend waren met de mogelijkheden en moeilijkheden van strand, banken, geulen en getijden, waren zij de aangewezen deskundigen voor het inspuiten van mijnstoelen en puntpalen langs de laagwaterlijn.

Men kan zich voorstellen, wat dat betekend heeft voor de vrijheidslievende mannen der zee. Hun schip weg. hun broodwinning weg, hun vrijheid weg en dan nog gedwongen te worden tot arbeid, die belemmeringen moest opbouwen tegen hen, die ze eens als hun bevrijders hoopten te begroeten.

Altijd waren hun gedachten bij hu weggevoerde schepen. Waar waren die? De kleinste waren heel ver het binnenland ingebracht, om nooit diensten te kunnen verlenen aan invasietroepen, die mogelijk op onze kust zouden landen. De grote vissersschuiten werden door de Duitse marine verbouwd tot patrouille vaartuigen, die dienst deden langs de hele Noordzeekust. Steeds trachtte men te weten te komen, waar de schepen waren en wat er mee gebeurd was.

Behalve de ramp van de wegvoering der schepen trof de buurtschap een andere tegenslag De Duitsers versterkten de hele Nederlandse kust en dus ook het Goereese Hoofd. Zolang de bunkers nog in aanbouw waren, werden de soldaten ingekwartierd in allerlei openbare gebouwen. In september 1940 was de school al gevorderd. De kinderen werden toen ondergebracht in het z.g.n. zondagsschoolgebouwtje, een evangelisatiepost van de Gereformeerde Kerk te Stellendam. Twee jaar lang hebben de leerlingen daar halve dagen per klas les gekregen. In 1942 waren de bunkers klaar en kon het eigen schoolgebouw weer betrokken worden, maar helaas slechts voor korte duur. Toen kwam het bericht; Het hele Havenhoofd moet op last van de Weermacht ontruimd en afgebroken worden. Ieder moest maar zien, dat hij een onderkomen vond in "t dorp Goedereede of elders.

Ongeveer 70 gezinnen met + 350 zielen werden zo van huis en hof verdreven en hun huizen werden achter hen tot de grond toe afgebroken. De school, de boerderij van de melkboer, de bakkerij en 3 kruidenierswinkeltjes vielen onder de slopershamers. Men kan zich het leed en de haat van al de geëvacueerden voorstellen. Een groot deel hunner vond een meer of minder geschikt onderdak in het dorp, bij familie of kennissen of in de hun aangewezen huizen, anderen kregen woonruimte in de naburige dorpen. De heer Snijder moest met zijn kinderen telkens verhuizen van de ene korenzolder naar d eandere. ook naar een achterkamer in een der herenhuizen aan de haven en de zondagsschool waar afwisselend aan de helft der leerlingen onderwijs gegeven werd. Eerst na de bevrijding in 1945. toen het bezette schoolgebouw van de gemeente vrij kwam, kreeg hij daarin ook twee lokalen en kon er weer geregeld onderwijs gegeven worden.

Hij zegt ook: „Ik denk, dat sommige Goereeërs zich niet erg prettig zullen voelen, als ze er nog aan denken, hoe dapperen bereidwillig ze al deze woningen hebben helpen vernielen".

Verder schreef hij: „De wederopbouw gebeurde in 3 etappes. Een bijzondere regeling voor de terugkeer der bewoners werd er niet getroffen. Woning voor woning werd betrokken, zo als er een klaar was. Thans staan er 73 huizen en het aantal inwoners der buurtschap bedraagt 286. Het getal bewoners per huis ligt dus nu lager dan voor de oorlog, een verschijnsel, dat zich ook landelijk openbaart.

Er werden 2 winkelpanden gebouwd: de bakkerswinkel met zijn enorme branches­omvang en een speciale kruidenierswinkel. Ook zijn er weer twee 'stores' voor visserijbenodigdheden. Een melkboer uit Goeree voorziet de inwoners van zuivelprodukten. Eerst in oktober 1950 kon de nieuwe school in gebruik genomen worden en kon het schoolhoofd weer z'n woning betrekken na bijna 8 jaar van ballingschap.

Nu, na 13 jaar is alle bouwgrond volgebouwd en moest de gemeente een uitbreidingsplan maken om te kunnen voldoen aan de vraag naar bouwrijpe grond. Ter herinnering aan de wederopbouw is er een gevelsteen ingemetseld in de middenstandswoning van de heer I van Koppen".

Toen de eerste steen van de wederopbouw werd gelegd door de 87­jarige Wijn Reedert, die ruim 60 jaren van zijn leven op het Havenhoofd gesleten had, zei deze o.m.:

„Het Havenhoofd is afgebroken om onze zonden wil. en de opbouw is een voorrecht van God. dat we nooit moeten vergelen". (wordt vervolgd) J. L. Struik

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen