De Menheerse molens

Op de oude zeedijk (Oudelandsedijk) stond eens ter hoogte van het Prikgat een korenmolen, die in 1578 werd gesticht. Dit is voor zover bekend de oudste en dus eerste molen van Middelharnis. In oude kronieken lezen we over deze molen het volgende: „In den Jaare 1631 is op den 7 July in de namiddag omtrent 2 uure, over deeze Plaats zoo een zwaar onweer geweest, dat men daar van in de Registers ter gedagtenis vmd aangetekent, dat eenige Boomgaarden zyn omgeworpen wierden, de Kooren Moolen omgeslaagen, ende al het Houtwerk verbryzeld, den Moolenaar onder den voet geraakt, de Kap en de Spanning van het Moolen Huis weg geslaagen, zoo dat dien nergens te vinden was geweest, ende men vast stelden dat dezelve over de Gorzen heen tot in het Diep was gevloogen, dat verder de wonderen van dat Onweer zoo groot waaren, dat de aanteekeningen van dien zoo veel zouden zyn dat die voor de Naakoomelingen ongelooflyk zouden weezen." De naam Molenweg is de laatste herinnering aan deze molen, die in het eerste kwart van de vorige eeuw is afgebroken. Van de molen zijn geen afbeeldingen

Van de molen zijn geen afbeeldingen voorhanden; alleen op een 'ovaaltje' van Anna C. Brouwer uit 1796 staat de molen schetsmatig weergegeven (zie afbeelding).

De tweede molen van Middelharnis stond op het eind van de Westdij k ter hoogte van de tegenwoordige juwelier Kern. De molen werd gesticht in 1718 en was eigendom van de ambachtsheren en -vrouwen van de Heerlijkheid Middelharnis. De molen lag tot in tweede kwart van de vorige eeuw aan de rand van het dorp. Tegenover de molen (thans Ariese) bevond.zich het molenaarshuis. In juli 1898 werd deze molen op een

In juli 1898 werd deze molen op een publieke veihng verkocht aan de plaatselijke molenbouwers, de gebroeders Beversluis. Reeds een maand later werd deze 18e eeuwse molen afgebroken en de vrij komende onderdelen werden verkocht om in andere molens te worden geplaatst. Wie weet zijn er nog molens in den lande, die onderdelen bevatten van deze gesloopte molen op de Westdijk? Het had nu ongetwijfeld één van de

Het had nu ongetwijfeld één van de meest beeldbepalende panden van Middelharnis geweest. Hij zou in ieder geval wel opvallen tussen de moderne kleurige winkelpuien. Als men hem evenwel in 1898 niet had afgebroken, dan had de molen naar alle waarschijnlijkheid de Tweede Wereldoorlog niet overleefd, daar in 1940 een bominslag de direkte omgeving verwoestte. Het molenaarshuis, vermoedelijk gelijk met de molen gebouwd, bleef nog enkele jaren na 1898 behouden, maar moest in de jaren dertig van deze eeuw wijken voor nieuwbouw.

Als we de meest recente kadasterkaart van Middelharnis bekijken, dan zien we de contouren van de molen op de Westdijk nog staan afgebeeld Bij de renovatie van het Winkelcentrum 'D"n Diek'. enige jaren geleden, was het wellicht aardig geweest de omtrek van de molen in het straatwerk aan te brengen, zodat het winkelend publiek toch nog regelmatig gekonfronteerd zou worden met de standplaats van de verdwenen molen. Een andere suggestie zou zijn om het nabij gelegen slopje 'Het Molenslop' te noemen. De andere Menheerse molens worden toch ook herdacht in de namen Molenweg en Molenstraat?

De derde en laatste molen van Middelharnis was gelegen aan de Langeweg nabij de Molenstraat. Deze korenmolen droeg de naam 'De Dankbaarheid" en werd in de volksmond ook wel 'de meuten van Dambruin" genoemd, daar de laatste molenaar uit een oude molenaarsfamilie stamde en reeds de derde telg uit deze familie was, die de molen draaiende hield. De Dankbaarheid dateerde blijkens de baard uit 1849 en stond tijdens de bouw nog midden in de polder. Eerst in de jaren twintigen dertig van deze eeuw kwam de molen tussen de bebouwing van het Tuindorp te staan. De steilingmolen was gemetseld van gele handvorm ijsselsteentjes en had drie koppels maalstenen. Het laatste belangrijke herstel vond plaats in 1935/1936.

In 1955 werd de molen verkocht aan de Fa. Campfens t.b.v. de nodige bedrijfsuitbreiding ter plaatse. De Rijksdienst voor de Monumentenzorg had verzuimd om de molen op de voorlopige monumentenlijst te plaatsen en zo was het mogelijk dat reeds in 1957 aan de Fa. Campfens door de Provincie een sloopvergunning werd verleend. Het. verzet tegen de sloop was, mede omdat de molen op geen markant punt binnen de gemeente stond, vrijwel nihil, maar de sloop ging nochtans niet door. Dit uitstel was echter maar van korte duur. Doordat de molen niet meer in gebruik was ging de toestand snel achteruit. Ook werden enkele vitale onderdelen verkocht. De molen was op een gegeven moment een gevaar voor de omgeving en niemand zag er meer brood in om de molen te restaureren. In 1964 verleende de Provincie wederom een sloopvergunning, waarna de molen in 1965 werd afgebroken. Hiermee kwam er een einde aan de molencultuur te Middelharnis en had het dorp een belangrijk dorpsbepalend element verloren. Tegenwoordig gaat men gelukkig zorg

Tegenwoordig gaat men gelukkig zorgvuldiger met deze fraaie monumenten om. De meesten staan dan ook als grootmonument op de Rijksmonumentenlijst. Er is nu bovendien een zeer aktieve Molenstichting op Goeree-Overflakkee, die van de Provincie, maar zeker ook van de plaatselijke gemeentebesturen, op een brede (financiële) steun kan rekenen. Laatstgenoemde stichting knapt de oude molens op en houdt de flakkeese molens draaiende. Het molenarsenaal wordt de laatste tijd

Het molenarsenaal wordt de laatste tijd zelfs aangevuld met hypermoderne windmolens. Na de uitvinding van de stoommachine en later de verbrandingsmotor en de elektriciteit was windenergie lange tijd niet meer in de mode. De herontdekking van deze goedkope milieuvriendelijke vorm van energie heeft ertoe geleid, dat er vaak futuristische ontwerpen en proefmodellen van windmolens worden ontwikkeld. De meningen over het gebruik en met name de vormgeving van deze molens lopen vaak uiteen, maar zal dat vroeger met de korenmolens anders zijn geweest?

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen