De lighallen in Middelharnis

In 1928 richtte deze vereniging een verzoek aan beide gemeenten om voor dit doel een stuk grond af te staan. In een bijgevoegde memorie van toelichting werd de huidige situatie als volgt omschreven:

.. WIJ behoeven Uw college niets te vertellen van de treurige toestanden, waarin vele zieken en langzaam herstellenden verpleegd moeten worden. ledere wijkzuster kan verhalen doen van kleine overbevolkte benauwdwarme kamertjes met zware etensdampen en de wasch op lijnen dwars door de kamer van wand tot wand En wanneer de wijkzuster of de dokter binnenkomt en naar de zieke vraagt wordt hij naar een bedstee in een hoek van het vertrekje gebracht, waarde patiënt achter zorgvuldig dichtgeschoven gordijnen onder de dekens ligt Een gevaarlijke vijand voor de volksgezondheid is de primitieve behuizing, maar voor menschen, die eenmaal ziek zijn, of voor zwakken, of voor menschen, die juist een zware ziekte achter den rug hebben en nu langzaam herstellende zijn, voor zulke menschen is de ongelukkige woningtoestand dubbel gevaarhjk."

De gemeente Sommelsdijk had geen geschikte grond beschikbaar, maar men was wel genegen een bepaald deel, naar verhuiding van het inwonertal, van de jaarlijkse erfpachtlasten aan de gemeente Middelhamis te vergoeden. Voor het plaatsen van een dergelijke hghal achtte men een perceelsgrootte van ca. 2.500 m­ noodzakelijk, dit mede gezien op de aan te planten hout­ en heesteraanleg rond de hal ter meerdere vrijheid van de liggende patiënten en om het inkijken van voorbijgangers te beletten. De lighal zou dus moeten komen in een

De lighal zou dus moeten komen in een klem parkje of een grote tuin. De gemeente Middelhamis stelde in 1929 overeenkomst het verzoek een perceel ter grootte van 2.500 m^, gelegen aan de Juliana van Stolberglaan, gratis ter beschikking aan de vereniging teneinde aldaar een lighal te realiseren. Als voorwaarde werd hieraan toegevoegd, dat de lighal binnen een jaar gebouwd moest zijn. De kosten van de bouw en inrichting van de lighal bedroegen zo'n / 3.300,­ terwijl de tuinaanleg ƒ 421,75 kostte.

In het jaarverslag over het eerste exploitatiejaar (1930) lezen we het volgende: „Na heel veel stille tegenwerking kon dan eindelijk op 2 juni de uitnoodigingen aan vele vooraanstaanden in onze beide Gemeenten verzonden worden, om de officieele opening op 5 juni te willen bijwonen. Ongeveer half vier hadden velen zich in den tuin van de lighal vereemgd, waar de Voorzitter, de heer Jansen, de wording der 'lighal uiteenzette. In 't bijzonder drukte de Voorzitter er zijn genoegen over uit, dat de vereeniging het groote geluk had gehad, voor een kleine vergoeding iemand van beproefde bekwaamheid te hebben kunnen vinden, die de leiding in de lighal op zich kon nemen. Dat het bestuur zich niet vergist heeft, is voldoende gebleken. Zuster van Rossum heeft met de grootste

Zuster van Rossum heeft met de grootste toewijding en ijver de patiënten verzorgd en juist daardoor medegewerkt de lighal bij de menschen ingang te doen vinden, ja populair te maken. Ook de conciërge, de heer Hoek, heeft met voorbeeldigen ijver zijn plicht gedaan, tegen een belooning, die als zoodanig haast niet genoemd mag worden. Ook hem is 't bestuur dan ook zeer veel dank verschuldigd. Wat het bestuur zeer aangenaam was, dat van verschillende zijden bewijzen van sympathie werd gegeven. In de allereerste plaats van de verlo

In de allereerste plaats van de verlotingscommissie te Sommelsdijk. die een gedeelte van haar winst, groot ƒ 488,93, voor de lighal bestemde. Dat dit dankbaar aanvaard werd, behoeft geen betoog. En dan de commissie van bijstand. Toen eenige ingezetenen vrijwillig onge

Toen eenige ingezetenen vrijwillig ongeveer ƒ 30,- per maand bijeen brachten om aan de patiënten melk en eieren te verschaffen, heeft zich op iniatief van de heer Baart te Middelhamis een Commissie gevormd uit de burgerij der beide gemeenten, om voor voeding en vervoer der patiënten gelden te verzamelen en tot onze groote blijdschap kan u worden medegedeeld, dat op de lijsten van jaarlijksche bijdrage voor ƒ 351,75 is geteekend. Een prachtig resultaat dus, in aanmerking genomen de tijdsomstandigheden en... de stille tegenwerking. Zoowel aan de commissie van bijstand

Zoowel aan de commissie van bijstand als aan de dames, die er zich zooveel moeite voor hebben getroost, past hier een woord van oprechten dank." en: „Velen schonken vruchten, soep, eieren, enz. Hef zou te lastig zijn om alle namen der milde gevers te noemen, maar één naam dient hier zeker te worden genoemd. n.1. die van de heer K Doornbos, daar hij gedurende den geheelen zomer de melk 2 cent per liter beneden den verkoopprijs aan de lighal leverde en dus stellig een der grootste donateurs der Vereeniging mag worden genoemd. En nu de verpleging zelf

Vanaf 5 juli tot 7 oktober, de dag van sluiting, zijn 24 patiënten ter verpleging opgenomen en wel 13 uit Middelhamis en 11 uit Sommelsdijk. Hieronder waren 6 mannelijke en 18 vrouwelijke patiënten. Tien patiënten waren beneden den leeftijd van 10 jaar. 4 van 10 tot 20, 5 van 20 tot 30,1 van 30 tot 40,1 van 40 tot 50 en 4 van 50 tot 70 jaar. Zeven patiënten zijn meer dan 100 dagen verpleegd. Voor de overigen varieerde dit aantal dagen nogal, zoodat dit moeilijk te groepeeren valt. Gemiddeld bedroeg het aantal verpleegdagen voor iedere patiënt 53 dagen."

Naast vorenstaande giften werd de vereniging tevens gesubsidieerd door de gemeenten. Op initiatief van de heer Baart werd er door vele ingezetenen een luidspreker aan de lighal geschonken, die gratis werd aangesloten op de centrale.

Vijf è zes maanden per jaar brachten ongeveer 30 personen er de dag door. De meeste mensen waren tbc-patiënten, een ziekte die tegenwoordig gelukkig een eind is teruggedrongen. Vroeger werden mensen met longtuberculose teringlijders genoemd, toen was het een normale uitdrukking, maar tegenwoordig wordt het door menigeen als scheldwoord gebezigd.

De eerste jaren van de lighal waren zeer succesvol, edoch door de oorlogsomstandigheden werd de exploitatie vrijwel onmogelijk gemaakt. Ook na de oorlog kampte de Vereniging 'Lighallen Middelharnis-Sommelsdijk' met diverse moeilijkheden. Van gemeentewege werd er op aangedrongen de lighal te ontruimen, teneinde de grond te herkrijgen om die als bouwgrond uit te geven. Als alternatief bood de gemeente de gemeentetuin en het voormalige weeshuis aan de Voorstraat aan. maar men ging hier om financië redenen niet op in. De tegenwoordige omstandigheden lieten zulks dan ook niet toe. Daarenboven was de in gebruik zijnde lighal hoog nodig aan reparatie toe. Ondanks nog enkele pogingen om een nieuwe lighal te verwezenlijken kwam in 1948 een definitief einde aan de lighallen.

^/flf^dt•Iha rnis Jan Both

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen