Een witte villa

Aan de Hoflaan, naast de Christelijk Gereformeerde Kerk, staat een dubbel woningcomplex geheel gebouwd in de trand van 'De Stijl'. De Stijl was een tijdschrift en een kunstperiode van een groepering kunstenaars en architekten met als beginsel: de volstrekte abstraktie, de beperking der middelen tot de elementaire gegevens. Hierbij ging men uit van de rechte lijn en de rechte hoek, alsmede de drie primaire kleuren (rood, geel en blauw) en de drie primaire niet-kleuren (zwart, grijs en wit). Bekende kunstschilders uit De Stijl waren o.a. Piet Mondriaan en Theo van Doesburg. De bekendste architekt (en meubelmaker) was Gerrit Thomas Rietveld. Het door hem ontworpen Rietveld-Schröderhuis in Utrecht (1924) staat als het enige Nederlandse bouwwerk op de lijst van 's werelds 100 belangrijkste monumenten. Deze witte villa wordt door sommigen dan ook beschouwd als het absolute hoogtepunt van de Nederlandse bouwkunst. Deze architekt onder de architekten bekwaamde zich op latere leeftijd in de bouwkunst. Eén van zijn leermeesters was de Utrechtse architekt P. Houtzagers. Laatstgenoemde maakte nota-bene het ontwerp voor de monumentale lagere school met onderwijzerswoningen aan het Beneden Zandpad te Middelharnis.

De witte villa te Middelharnis is helaas geen ontwerp van Rietveld, maar is een creatie van de Rotterdamse architekt Ir. Alphons Siebers en dateert uit 1929. Het is ook minder revolutionair dan het Rietveld-Schróderhuis met zijn bijzondere indeling. Toch heeft de Middelharnisse witte villa veel kenmerken, die zo typerend zijn voor deze vernieuwende woonhuizen. De gevels van de villa werden afgepleisterd in zogenaamde 'edelputz', hierdoor kreeg de villa zijn witte uiterlijk. Het dubbele woonhuis werd tevens voorzien van een plat dak afgedekt met mastiek en een laag grint. Het geheel met de blokvormige bouwvolumes en de grote vensterstroken heeft een bijzondere ruimtelijke werking en past uitstekend in de omgeving (Het Tuindorp), die uit dezelfde bouwtijd dateert. Daarenboven is de villa, op een hoek en met het front aan de statige Hoflaan, buitengewoon gunstig gelegen. Bij dit soort woningen werd er ook geëxperimenteerd met prefabbouw, in hout of staal met betonplaten. De villa heeft dan ook stalen kozijnen, hetgeen voor die tijd voor woningbouw zeer opmerkelijk en vooruitstrevend was. Het hoogste doel van de architekten van het Nieuwe Bouwen was echter de verbetering van de woning. Dit trachtte men te bereiken door de woningen 'open' te maken, zodat licht en lucht makkelijk konden toetreden. Het aanbrengen van versieringen of ornamenten was uit den boze, men ging uit van de schoonheid van het gebouw op zich. Met de primaire kleuren accentueerde men konstruktieve details. Deze baanbrekende vernieuwing in de bouw- en schilderkunst maakt een belangrijk deel uit van de kunsthistorie. Ook nu nog worden de toen opgedane inzichten en werkwijzen veelvuldig toegepast. Het is mijn persoonlijke mening, maar na De Stijl is er eigenlijk geen echte radikaal vernieuwende kunststroming op gang gekomen. Men teert tegenwoordig te veel voort op het verleden, een t^^iidciis die zii_li ook voordeed in de voiige eeuw met de vele neo-stijlen en waar De Stijl zo'n resoluut einde aan heeft gemaakt. Middelharnis Jan Both

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen