Verteile van vroeger

„Wat is dat?" „Wat was dat, mo je zage, want mit dy combines van tegenwoordig binne der noe gean klampemeaten mear noadig. Dat was een stik land waer het gemaoide koren naer toe gebrocht wier om gedorse te worren. Daer styng het dorsmesyn weken an mekaore te dorsen. Het koren dat van het land kwam, dat wie rop klampen gezet, opgestaepeld zou je kenne zage. Daervandaen wier het naer het dorsmesyn gebrocht in ingestoke. In het stroa, dat dan overbleef, dat wier weer op klampen gezet." „Hebt u daar ook gewerkt. Opa?"

„Hebt u daar ook gewerkt. Opa?" „Nee, ik haa gewaarkt op de klampemeat an de Steaneweg, tegenover de schüre van den dokter. Mar dat is aok aolemaele al weg. Trouwens, an de aore kante van de Steaneweg is der aok nog een klampemeat geweest vaorderop, in de buurt van de Stoofkreke. Ik was nog een joon, toen 'k daer an het graeven was. Waerom dat most, dat weet ik nyt mear; omdat het slecht ofwaeterende, dynk ik. Mar daer haa 'k toen een stik fundering gevoende van roaie steantjes. Op dy plekke mot de meastove gestaen haa dy je nog ken zieë op 't Laantje van Hobbema."

„Een meestoof, wat is dat nou weer?" „Een meastove? Je zou kenne zage, dat was een klein febrykje; daer wiere de wortels van de meakrap verwaarkt. Daer kreeg je roaie kleurstof uut. Jae, der is in de laop van de jaeren nogal wat veranderd in Meneerse. Mar in dezen tyd verandert der wel heal veul. Kyk, op deze foto ke je de dworsstraetjes van de Rynk nog zieé. Dy haa der längsten tyd gehad. In op den dyen zie je hier lynks de ambachtsschole in in het midden het dek van de groate schole. Dat ondudelijke gryze daertussenin, dat binne de Weistraetjes, waer jule nog gespeuld haa. Dy lage noe tegen de vlakte. Ze wazze zoa'n negentig jaer oud." „Hebt u die foto's gemaakt. Opa?" „Jae, dy haa 'k aok gemaekt, aok mit dat

„Jae, dy haa 'k aok gemaekt, aok mit dat ouwe boxje van men, in aok al lange geleeë. Ik had zelf nyt gedocht, dat dat nog zoa aerdig zou lukke. Het filmpje dat ik daervoor gebruukt haa, was oorlogsspul, het was pepierfilm, in ik docht: 'Het zal wel nyt zukke goeie kwaliteit weze, dus zal ik der mar gean maansen | mee op de foto zette.' In toen ik toch weer es een kear naer den toren most, haa 'k men fototoestel mar es meegenome in ik haa 't derop gewaegd." „Waarom moest u naar de toren. Opa?" „Om de remtrommels by te stellen." „Remtrommels? Van de toren?"

„Ik zei toch al, dat dat een hort gelee is. De Duutsers hadde de klokken gevorderd, den groaten in den kleinen. Jae, gevorderd, zoa noemende ze dat. Geweune maansen zouwe zage: geraofd. Dy klokken wazze dus weg in je kon nyt mear hoarehoelaeteofdathetwas.Nae verlaop van tyd - dat mot wel drek nae den oorlog geweest haa, dynk ik - toen kwam de chef van gemeantewaarken in de gerage vraege of dat den baes der wat op wist. Toen haa 'k dry remtrommels van een vrachtwaegen op mekaore gelast in dy haa men in den toren gehange op de plekke van de groate klokke. Mar dat spul was netuurlijk veul luchter as dy klokke, in den haemer dy der by 't slaen op viel, dy was in verhouding veuls te zwaer voor dy remtrommels. Dys by 't slaen verschove dy op den duur in dan most ik ze weer by gae stelle. Daerom hadde wyle een slotel van den toren. Dadde men der drek naer toe könne as het noadig was. Je kon an het slaen hoare, dat der weer wat an most beure.

Op de plekke van de kleine klokke hadde men een zuurstofflesse gehange. Dy hadde men beter vast kenne kryge in daer viel aok nyt zoa'n zwaeren haemer op, dus daer hoevende men vorders niks an te doewen.

Jae, toen men dy dyngers derin gehange hadde, toen zeit der by het naer de kaarke gaen eantje van de Westdyk tegen men: 'Veul bezoenders is het aok nyt, ee. De ouwe klokke kon ik by myn in huus hoare slae.'

'Joe wou het surregaat beter haa as 't echte', zei ik tegen zen.

Men haa 't der een jaer of wat mee motte doewe. De kleine klokke is nae den oorlog nog terechtgekomme in dy haa ze vromgekrege. Je mot rekene, der wazze toch heimelijk wat maansen dy geperbeerd haa, om de Duutsers dwors te zitten. Ik weet nyt zeker of dat de Meneerse klokke daerby was, mar der heit bevoorbeeld een schip vol klokken tot nae den oorlog in de Val van Urk op den boom van het IJsselmeer gelege. Dy schipper, eanen Van Dijk uut Dordt, had zen schip daer laete zynke.

Mar de groate klokke, daer is in Duusland oorlogstuug van gemaekt, dus daer haa ze een nieuwen voor motte laete giete. Ik dynke, dat het om in naeby vuuf jaer nae den oorlog was, eardat den groaten weer hyng. Toen könne ze aok aolebeie weer luje. Dat had mit dat surregaat netuurlijk nyt gekanne. Van de kleine klokke was trouwens de klepel weg, dus dy haa ze aok nieuw motte haa. Nou, dy wier derin gehange. Mar daer gynge ze dermee luje in nae een paer slaegen hoarende je niks mear. De klokkelujer styng zen eige uut de naed te sjouwen, mar het hielp gean steek. Dy klepel was te lucht. Mar de chef van gemeantewaarken wou der earst nyt van hoare om dat dyng te verzwaeren. Dat was aolemaele percys berekend in as dy klepel zwaerder gemaekt wier, dan zou de belle kepot gae.

'Nou, dan zal dy klokke wel noait mear luje', zei ik. Toen haa ze nog geperbeerd om de klepel mit een touwtje vast te zetten.

Mar dat was by de earste klap al ris of.

Men hadde wat ouwe loaie pupen in de gerage lage, in daer haa men de klepel net zoa lange zwaerder mee gemaekt totdat de klokke goed lujende. Toen de klepel mit load in aol deruut gehaeld in het heale zwikje naer Mosselman in Vis gebrocht. Daer haa ze een klepel van het goeie gewicht gemaekt. De groate klokke heit ome Jan naer boven gehese. 'Mag ik het doewe. Pa?' vroeg en. Hy was nog kleiner as jule noe. 'k Dynke dat en in de dorde klasse zat. Hy kon amper by de pedaolen. Mar dat ke je zelf an zen vraege, want daer komt en net an." „Dag oom Jan, weet u nog, dat u de klok in de toren gehesen hebt?" „Jae nou, men reeë de kraenwaegen zoa de groate zandbak van de bewaerschole in, neffen het catekesaosjelokaol." „Kon dat zomaar?" „Men hadden vorwielandryving." „Jae, dy waegen kon aerdig wat haa. Dy kwam uut de legerdump. Men wazze en in Deelen weze haele. Der zat een goeie lier op, dy op de motor draoiende. Van den annemer wazze ze mit een lier een hort mit ellebogestoom doende geweest, mar het was nyt gelukt om de klokke naer binnen te krygen. Ze hadde en weer motte laete zakke. 'Misschien wil meneer Knóps hem er

'Misschien wil meneer Knóps hem er wel inhijsen', zei de chef van gemeantewaarken.

Den annemer was van gedachten, dadde wyle nyt genog draed op de lier zouwe haa, want den toren is dryendaortig meter haog, dus tot de galmgaeten is dat wel ruum vuufentwintig meter, in je had netuurlijk an draedlyngte het dubbele noadig. Mar het viel mee; men hadde nog genog over.

Men haa earst flynk wat tegels op de kraenwaegen gelaeie; dat en zen eige nyt omhaog zou draoie, want dy klokke woog zoawat twaolfhoenderd kilo. Nog mar goed in wel wazze men mit het hijsen begönne, toen de boodschap kwam, dat der een auto in de sloat lei. Het was op een zaeterdagochend, ik weet het nog goed. Dus opschiete. In een kwetier was de klokke boven, mar ze hadde daer nyt gedae wat ik gezeid had, in toen bleef en haeke achter de steane kraege oender het galmgat. De man dy uut het galmgat mit een roaie zakdoek zou zwaoie as net nyt goed gyng, dy gaf een schreauw. Het kraekende daer boven zoa, dat en der nyt dorst te bluven. 't Leken wel of dat en van den toren gespróénge was, zoa gaauw was en omleage. 'Mar een beetje viere'. zei ik tegen Jan. Toen haa ze de klokke mit een kelderwin ofgehouwe in effen laeter styng en in het klokkehuus. De man van de klokkegieterye in den annemer vloge mekaore geweun om der hals toen en binnen was."

„Dus u heb met de kraanwagen meer gedaan, dan auto's uit de sloot halen?" „Nou, dat was wel het geweune waark vanzelf Mar jae, zoa'n karweitje as by den toren dee men dus aok, in men haa aok wel buizen geleid voor dukers oender de dammen waeroverheen je op het land komt. In toen ze an de Sasdyk in de Sommerdykse haevene bezig wazze, toen moste men stikken fundering lichte van de sluus dy daer lange gelee geweest is. Daer mot nog wel een foto van weze. In men binne aok nogal es op pad geweest om een paerd uut de sloat te haelen. Mar auto's uut de sloat haele, daer was en voor. Jae, noe zaa 'k wel 'was en', mar men haa netuurlijk verschillende waegens as kraenwaegen gehad. Al voor den oorlog hadde men der ean. Het was dichte overwaark, 's aevens in 's nachts, in nyt te vergeten op haogdaegen. Dan gyng aoles wat een auto had, op pad in dy könne nyt aolemaele even goed riee. Zoa schoot der voor myn nogal es een vry uurtje by in. Mar 't wier betaeld."

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen