Taalpraatje

Dit keer een Taaipraatje over land. Daarbij kan men denken aan een staat of rijk, maar ook in beperkter betekenis aan een stuk grond. Sommige landen kregen in de geschie

Sommige landen kregen in de geschiedenis een bijzondere naam. Vooral bekend is in dit verband Palestina, het Heilige Land, ook wel het land van belofte genaamd, beter nog 'der belofte', het land Kanaan, dat God aan Abraham beloofde (Genesis 17 vers 8) en dat '(over)vloeide van melk en honing'. Vandaar de uitdrukking luilekkerland, waar men lui leven en lekker eten en drinken kan en de gebraden duiven iemand in de mond vliegen. Uit het land van Kokanje. 'De vorst van Kokanje, hield veel van zijn volk, maar meer van champagne'. Petrus Augustus de Genestet, predikant

Petrus Augustus de Genestet, predikantdichter, geboren in 1829 in Amsterdam, overleden in 1861 in Rozendaal bij Arnhem. Het meest bekend zijn de gedichten Fantasio, Sint Nicolaasavond en vooral Het Haantje van de Toren.

Zo spreekt men ook van de Lage Landen, Nederiand en België, of het land van Rembrandt en Rubens. In Groningen Stad en Lande (Ommelanden). In ons land nog het land van Altena, van Maas en Waal en het verdronken land van Saaftinge en Zuid-Beveland.

In Vlaanderen geldt nog steeds de zegswijze 'steek uw vinger in de aarde en ruik in welk land gij zijt', in de betekenis van let op met welk soort mensen je te doen hebt. Vandaar 'het is een slecht land, waar het niemand goed gaat' en 'de kaart van het land kennen' voor weten wat er in de wereld te koop is. Vaak wordt land in één adem genoemd

Vaak wordt land in één adem genoemd met lieden (luiden). Bekend uit het tweede couplet van het Wilhelmus: 'In Godes vrees te leven, heb ick altijt betracht, daerom ben ick verdreven, om land en luyd gebracht'. Vergelijk van huis en haard verdreven zijn.

De zegswijze "s lands wijs, 's lands eer' heeft betrekking op de manier hoe men in het bedoelde land leeft. Vergelijk het Vlaamse 'ieder lant heeft zijn trant'. Grappig is de benaming voor een gat, een uithoek 'land waar geen land achter is'.

Het land (in) hebben is een uitdrukking, afkomstig van het zeemansleven. Gezegd van een zeeman, die op het land niet kan aarden. Dan is er men hem geen land te bezeilen. Figuurlijk erg verdrietig zijn, de pest in hebben, slecht gehumeurd zijn. Ook: hij heeft het land als een stier. Vandaar iemand het land opjagen, uit

Vandaar iemand het land opjagen, uit zijn humeur brengen, op stang jagen. 'Hij gaat of hij 't land zou uitlopen' voor zeer gejaagd zijn. Zeer bekend is het spreekwoord 'in het

Zeer bekend is het spreekwoord 'in het land der blinden is éénoog koning'. Als iedereen dom is, geldt degene die althans nog iets weet voor een zeer bijzonder man. Dit spreekwoord kwam al voor bij de Grieken en Romeinen. Andere vaste uitdrukkingen zijn: het

Andere vaste uitdrukkingen zijn: het land der levenden en een stille in den lande. Een oud rijmpje luidde 'wie in zijn land geen koren zaait, is zeker dat hij distels maait'. Wie niet werkt wordt arm. Ook: wie zijn kinderen geen goede opvoeding geeft, zal ondervinden dat ze slecht opgroeien.

Enkele zegswijzen hebben betrekking op de gesteldheid van de grond. Zo zeggen de mensen van de kleigrond 'licht land, loos volk' De mensen van de zandgrond nemen het volgens hen niet zo nauw en hebben loze praatjes. Het antwoord hierop was 'zware klei, zware ossen', in de betekenis van boeren van de klein zijn lomp.

Zo kende Guido Gezelle de rijmspreuk 'in alle landen bijten de honden en lasteren de monden'. Dat wil zeggen overal in de wereld staat men bloot aan vijandschap en laster.

Van de vele samenstellingen noemen we slechts landdag. De reden daarvoor is de uitdrukking 'het lijkt hier wel een Poolse landdag'. De landdagen in het voormalige koninkrijk Polen waren berucht om hun twistende vergaderingen. We besluiten met een uitspraak van

We besluiten met een uitspraak van Mark Twain 'niets fleurt een landschap zo op als gebakken eieren met ham'.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen