De Sommelsdijk in brand

Men kijkt tegenwoordig vol melancholie terug naar de romantische vooroorlogse jaren. De namen der schepen, zoals de Statendam, de Rotterdam en natuurlijk de Nieuw-Amsterdam liggen bij vele mensen voor altijd in het geheugen gegrift. Naast namen die eindigen op 'dam' waren er ook een aantal schepen wier naam eindigde op 'dijk', zoals de Soestdijk, de Sloterdijk en natuurlijk de Sommelsdijk.

De Sommelsdijk I is misschien wel het bekendst. Dit stoomschip (S.S.) werd in 1907 op stapel gezet bij de Northumberland Shipping Compagny Ltd. te New Castle en mat 6.316 bruto register ton. Het schip had een lengte van ca. 120 meter en was 16 meter breed. In 1909 werd het met vijf andere schepen door de Holland-Amerika Lijn overgenomen van de Neptunes Line (Furness Withy & Company). Oorspronkelijk omgedoopt tot de 'Sommelsdijk'. Lang is dit vrachtschip niet in de vaart geweest. In 1910 werd het schip namelijk totaal door brand verwoest.

Het was donderdagavond 21 april 1910, omstreeks 17.15 uur, toen men op het dek van het voorschip van de 'Sommelsdijk', dat sedert enige dagen in de Rotterdamse Maashaven in lading lag, bezig was met het verrichten van kleine reparaties. Daartoe stond op het voorschip een smidse om klinknagels gloeiend te maken. Door een in de nabijheid zijnde luchtkoker werden de gloeiende nagels overgereikt aan een jongen, die op het tussendek stond en ze met een tang aanpakte. Eén van die gloeiende klinknagels viel en kwam terecht tussen balen teerzout, waarvan er 3300 in het voorruim geladen waren. Reeds vijf minuten later sloegen de vlammen uit. Tevergeefs trachtte men met het blusmateriaal van het schip het vuur te doven. Alle pogen was ijdel, hand over hand nam de brand toe.

De brandweer uit Rotterdam en omstreken rukte met al het bruikbare materieel uit. Sleepboten werden gebruikt om het vuur te blussen, maar al snel bleek dat de brand niet te stuiten was. Het dek werd roodgloeiend en als water stroomde het gloeiende ijzer van het dek in de haven. Tegen 19.00 uur gelaste de heer Van Helden, Inspekteur van de Holland-Amerika Lijn, dat een ieder het schip moest verlaten. Er waren toen nog enkele werklieden aan boord, die probeerden te redden wat er nog te redden viel. Kort daarop ontstond er een enor-me rookontwikkeling. Scherp stak deze geweldige rookkolom tegen de heldere blauwe lucht af

Tussen de zwarte rook lekten rode en lichtgele vlammen, nu en dan opslaande tot boven de schoorsteen van het schip. Een merkwaardig schouwspel nu en dan afgewisseld door hevige explosies. Om 23.00 uur was het een vuurzee vanaf het voorschip tot aan de achtermast. Van de commandobrug en de hutten

Van de commandobrug en de hutten was toen al niets meer over dan een aantal in allerlei bochten verwrongen ijzeren staven. Uit het inwendige van het schip spoot het vuur door de luchtkokers opwaarts, het dek was door de hitte opengebarsten. De brandweer concentreerde zich alleen nog op het nat houden van het voor- en achterschip, dit om te trachten de stalen trossen, waarmee het schip gemeerd was, te behouden. Toen de brand uitbrak lag het schip ongeveer 200 meter uit de wal. Schepen in de onmiddellijke nabijheid werden verhaald om erger te voorkomen. Omstreeks 0.30 uur stond het schip van voor tot achter in lichterlaaie. De brand was zó hevig, dat het zaterdag, vanwege de hitte, nog niet mogelijk was het schip leeg te pompen.

De ruimen rookten toen overigens nog volop. Door de enorme rookontwikkeling en de ontstane konsternatie kwamen duizenden belangstellenden van heinde en verre een kijkje nemen. De plaatselijke veerdienst beleefde hierdoor gouden tijden. De brand aan boord van de S.S. Sommelsdijk wordt beschouwd als één van de grootste vooroorlogse branden in Rotterdam. Het schip zou zaterdags vertrekken naar Boston en Philadelphia, maar deze reis werd vanzelfsprekend geannuleerd. Van het schip was na de brand niet veel

Van het schip was na de brand niet veel meer over dan een grillige gloeiende ijzermassa, toch kon men nog een aantal zaken van het brandende schip in veiligheid stellen. Zo zijn er in het Streekmuseum aan de Kerkstraat te Sommelsdijk nog een tweetal eikehouten valreepborden van de S.S. Sommelsdijk I te zien. Deze borden werden indertijd aan de gemeente Sommelsdijk afgestaan. De brand was ook voor de Sommersdie

De brand was ook voor de Sommersdiekers een bittere pil. Men was maar al te trots, dat een schip van de bekende Holland-Amerika Lijn de naam van hun dorp droeg. Deze teleurstelling was slechts van korte duur, daar er in 1912 een soortgelijk vrachtschip onder dezelfde naam in de vaart werd genomen. Dit schip, de Sommelsdijk II, had men gekocht van de Empire Transport Company en werd in 1930 weer doorverkocht. In 1939 liet de Holland-Amerika Lijn bij de Odense Staalkibvaerft te Kopenhagen een dubbelschroef motorschip bouwen. Dit schip kreeg de naam Sommelsdijk III en was met haar 9.227 bruto register ton aanmerkelijk groter dan haar twee voorgangers. Dit vracht/ passagiersschip bleef tot 1965 in de vaart. Hierna werd het stil rond de naam 'Sommelsdijk'. De maritime geschiedenis van Sommelsdijk is daarmee tevens aan een eind gekomen en zal waarschijnlijk langzaam verwateren.

Middelhamis Jan Both

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen