Wie schrijft er mee van en over Flakkee?

Na een uitgebreid verhaal over de duiven, heeft onze Stoffel een heel verhaal ingezonden over wat met de boer, het boerenland etc. te maken heeft. Veel gaat dan inderdaad weer herleven, wat al in ons onderbewustzijn was verdwenen. Uitdrukkingen, als hit-op, haar-om, die hoor je inderdaad nooit meer. Vroeger als je ergens heen fietste (brommen was er toen nog niet bij), kon het gebeuren dat er een aan het ploegen was op het land, en dan hoorde je dat en het viel niet eens op, dat was je gewend, dat hoorde bij het boerenwerk. Stoffel weer bedankt, je ziet maar waar het lezen van een oude Boerderij toe kan leiden.

Redactie E.N.

Uren lag hij wakker Starend naar 't plafond Zijn gedachten dwaalden Ja doolden in het rond. Als hij dacht aan vroeger Dan hoorden hij de wagens over de hobbelige keien. Rook de verse koeiepoep Op moeders pas geschuurde stoep.

Voor me ligt een oude krant uit 1934 'De Boerderij'. Toen ik deze weer eens inkeek dacht ik, ja daar kunnen we wel eens wat aandacht aan besteden in de rubriek op z'n Flakkees gezeit... over en van Goeree-Overflakkee.

HOBBELIGE KEIEN

Ieder durp had wel un Meulendiek of un Voorstraete mit van die kinderkopjes... op zun Flakkees hobbelugge keien. Mit ur langs un 'fien straetje' om op te laopen bestaende uut gele steentjes.

Die had je zo as ik al zei overal op, un achterweg, un kaije, un heule ofwel un groate wurft voor un hêêrenhuus. As je an zoo'n straete wennende dan kon hut gebeure dat de kommen stoenge te rammelen op taefel, as ur un boereknecht mit un 'bloewdgang' verbie kwam mit zun leege waegen van de kaoje vandaen. De hoefiesders van de paeren kletterende op die keien... Soms vlooge de voenken der van oender. Marrr, as je äärg ziek was, in je had aarige piene in je hoad, dan dreunende dat geweun in je hoad. Dat was niet lekker... doch as 't hêêl aarg was, dan was het meeleven groat, dan kwam ur un bord STAPVOETS RIJDEN (is ter aargens nog zoo'n boord te vinden?) dan gienge de boerewaegens zachtjes verbie. Soms is hut voorgekomme dat ur stroai op de weg wier geleid, dan maekende hut nog minder leven, in schokkende het oak minder in had de zieke ur gêên last van. Weetje wat ur oak lastig was in dien tied... toen had je daer niet zoo'n aarg in... dat was de koeiestroend op die keieni, oak wel op 't fiene straetje. Want je had van die (mêêst) kleuterboertjes mit un koeie of achte tot vuuftien, in die liepe dan an de dieken, net buuten de durpen, mit un koeijewachter... in dan kwamme ze naer de schüre om gemolke te worren. Ze moste dan as zoo'n klein boerderietje op 't durp stieng zoas in Sommursdiek in op Haarken... over de straeten in 't durp komme. Luuren hadde zu niet om dus as de noat er was gieng de wortel naer boven in jae. daer gieng dun handel de straete op al loapende, dus un hêéle sliert plakken achter de koeie an. Ik hao wel us gezieje bie un stoepje dat vlak bie un diekraempje lag dat de spetters an 't glas zatte.

Mos je noe us meekomme, dan had je moe zoo achter je an... in wat dienk je van oenze durpsgenoot van vroeger de pliesje (milieu), Joast Kiewiet. Joenge joenge, die was ter zoo bie (Toch un fijne joengen, die heit ut vaare gebrocht, zu'n vaoder in moeder ha'k goed gekenne, in noe nog, ze hao neffen oengs geweund op d'n Meulendiek op Haarken). As die plakken wat opgedraogd ware dan kon je makkelukker opruume. De karreman die dee de rest, die liep mit un groate karre mit twêê wielen in twêê priemen over 't durp om de zaek bie te houwen. Un zwaer waark was dat.

Noe had je niet allêên rommel van de beesten, mar oak van de wielen van de waegens. Niet van de tilburrie, de kros of de veerwaegen, nee die kwamme niet in de dreve, daer gieng den baes mit moe mee naer de mart of zelf naer de beurs of op veziete. Mar van de geweune boerewaegens in de wieleslee of dun drieling, de kipkarre of groninger. Die brochte slik mee uut 't land... De wieleslee of weiekarre, dat was un lêêge waegen of karre, zoo je 't noeme wil. Daer stienge vier wielen oenger (hie was zowat 70 cm haog). Daer wiere meest de eije. de sleper in soms un klein rolblok op meegenomen naer 't land. Deur dat un zoo laeg was kon je un makkeluk losse as je alleen was as knecht...

Er könne twee paeren voor. Soms liep er nog een derde paerd achter an de halster, as er mit drie paeren wier gewaarkt. As ze niet klaer kwamme in 't land, dan gieng de sleper of de eije niet mee naer stee, die bleef in 't land. Dan gieng de knecht mit de getuugde paeren sogtensvroeg naer 't land in bleef oak de wielkarre op stee. Hie zat dan sieliengs op het handpaerd. De wielkarre wier oak wel gebruukt om beeten te haelen voor de koeien, dan wiere der kratjes op gezet, in zat de knecht op un zak mit stroai of kaf ter bovenop. De drieling was un kleiner soort boerewaegen, geschikt voor een paerd. Meestal was dat un deurdroaier mit un burrie (geen baom) in op hut paerd un lichter waer de burries in gienge in mit un buukrieme oengder het paerd deur vast. Het was wel hut geweune model mit un vloerplanke, un overlaop in geweune ladders mit un tuite.

As in 't voorjaer hut land klaergemaekt was in 't most geblokt worre, dan had je weer van die levenmaekers, want zo'n rolblok die maekende nog al wat lawaoi. De knecht zat dan of op den bok, op un soort iesder zael of op 't paerd zelf Je had un handpaerd in un roepaerd (in as ze mit drie paeren ploegende nog un biepaerd?). Hut handpaerd had de leiding, die was de baes. Waer die heen gieng ging hut roepaerd mee... ze mennende mit 1 liene, in handlientje. In as un rechts mos 'hit', dan gaf de knecht un klein snokje an de liene in dan wist dat paerd het al. Voor 'haar', dan gaf un geen snokje mar dan trok un geweun even an de liene. Meestal praetende ze der bie zoo: van HIT, HIT, HIT of HAAROM, HAAROM. Hut roepaerd mocht niet te vaare vooruut gaen laope in daerom had die un loeje an, dat was un liene van 't paerd naer de loeijehaek an 't waegentouwe in zat mit un LOEJEKNAOPE vast.

Zoo zie je mar weer us dat knechtwaark oak vakwaark was of niet soms. Un zwêêpe had de knecht in 't land niet bie sun, wel voor de tilburrie of de kros of de veerwaegen, as den boer mit de klipper op pad gieng. As de paeren vooruut mosse, dan zeiejen EJ EJ. In as un op most houwe hoow, as ze vlugger moste psssft, zoo tussen de tanden. (wordt vervolgd)

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen