Naam

Het zelfstandig naamwoord 'naam' komt in de Bijbel dikwijls voor in verbinding met God. Job 1: „De Heere heeft gegeven, de Heere heeft genomen, de Naam des Heeren zij geloofd". In het gebed 'Onze Vader': „Uw Naam worde geheiligd". En in de doopformule: „Ik doop u in de Naam van de Vader, de Zoon en de Heilige Geest". Zo had de uitdrukking 'in Godsnaam'

Zo had de uitdrukking 'in Godsnaam' oorspronkelijk de werkelijke betekenis van: op Gods bevel. Terug te vinden in de zeemansbegrafenis bij het overboord zetten van een gestorven zeeman: 'één, twee, drie, in Godsnaam'. Later werd de uitdrukking helaas gebezigd als bastaardvloek. „Ik heb het in Godsnaam gekocht, ook al was het veel te duur". In later taalgebruik wat afgezwakt door het 'in vredesnaam'. Naam komt voor in tal van zegswijzen,

Naam komt voor in tal van zegswijzen, zoals het bekende 'het kind moet een naam hebben'. Hoe dan ook een zaak moet worden aangeduid. Eveneens in 'het kind bij de naam noemen', onbevreesd en onbewimpeld ergens voor uit komen. Zeggen hoe men over iets denkt, zonder er doekjes om te winden. Een eigenschap die door anderen, die in een grote veelheid van woorden de eigenlijke toedracht verbloemen, lang niet altijd in dank wordt afgenomen. Daartegenover staat 'geen namen noe

Daartegenover staat 'geen namen noemen' voor niet persoonlijk worden. Deze uitdrukking kreeg extra bekendheid door de oudejaars-conferènce in de jaren zeventig van de cabaretier Wim Kan: „Neen, we noemen geen namen".

Vergelijk: het mag geen naam hebben. Het heeft weinig of niets te betekenen. We vervolgen met de nog steeds vaak gebruikte uitdrukking 'te goeder naam en faam bekend staan'.

Naam komt dikwijls voor in de betekenis van op gezag van, zoals in naam des konings of in naam van Oranje. Bekend geworden door het lied ter herinnering aan de inneming van Brielle: 'in naam van Oranje, doe open de poort, de watergeus ligt voor Den Briel'. Eveneens in de formule bij een arrestatie 'in naam der wet'.

Het woord namens in de zin van 'in naam van' behoort strikt genomen door een naam te worden gevolgd. Als hedendaags voorbeeld: 'met name minister Kok was voor handhaving van de koopkracht'.

Tegenwoordig is met name een veel gebruikt stopwoord van radio- en televisiesprekers, zonder dat er een naam wordt genoemd. Meestal is het volkomen overbodig en kan het gevoeglijk worden weggelaten. Goede vervangende woorden zijn: zoals, vooral, te weten, hoofdzakelijk en voornamelijk. „Alles wordt duurder, met name brood, vlees en melk" (zoals, te weten, hoofdzakelijk). Het dorp zag er vervallen uit, met name de kleine huisjes (vooral). Van de samenstellingen noemen we

Van de samenstellingen noemen we slechts naamkaartje, geboortekaartje, doopnaam - de naam die een kind bij de doop ontvangt - en naamloos, zoals in N.V., naamloze vennootschap. Verder veel woorden in de spraakkunst. Eerste, tweede, derde en vierde naamval, naamwoord - een woord dat iets naders aanduidt van de hoedanigheid. Het zelfstandig naamwoord, altijd voorafgegaan door het lidwoord de, het of een. Bijvoeglijke naamwoorden vertellen in de bijvoeging iets naders van het zelfstandig naamwoord. Verder persoonlijke voornaamwoorden (ik, wij, zij) en bezittelijke voornaamwoorden (mijn, ons, zijn). Tenslotten eigennamen (Jansen, Pietersen, Jan, Piet en Klaas). Soortnamen (oom, zuster, dominee) en stofnamen (glas, papier, steen). We besluiten met een uitspraak van een

We besluiten met een uitspraak van een Duits geïllustreerd weekblad: Een beroemde naam lijkt op een jas die voor de vader is gemaakt, maar de zoon te groot is.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen