Digibron cookies

Voor optimale prestaties van de website gebruiken wij cookies. Overeenstemmig met de EU GDPR kunt u kiezen welke cookies u wilt toestaan.

Noodzakelijke en wettelijk toegestane cookies

Noodzakelijke en wettelijk toegestane cookies zijn verplicht om de basisfunctionaliteit van Digibron te kunnen gebruiken.

Optionele cookies

Onderstaande cookies zijn optioneel, maar verbeteren uw ervaring van Digibron.

Bekijk het origineel

De nachtwacht

Bekijk het origineel

+ Meer informatie

De nachtwacht

4 minuten leestijd

In het Rijksmuseum te Amsterdam hangt het overbekende schilderij 'De Nachtwacht' van Rembrandt van Rijn. Het behelst hier wèl een echte Rembrandt, maar geen echte nachtwacht. Het schilderij stelt namelijk het uitrukken van de compagnie van kapitein Frans Banning Cocq voor. De benaming 'Nachtwacht' berust op de donkere indruk die het schilderij maakte vóór de restauratie van 1947; de scène speelt zich echter af op klaarlichte dag. In Middelharnis had men in het verleden wèl een echte nachtwacht. We lezen 1818.

„Schout en gemeenteraad van Middelharnis, in overweging genomen hebbende de onderscheiden straatschenderijen en diefstallen, welke zedert kort geleden des nachts zijn gepleegd, als de aannadering van den wintertijd; hebben beslooten dat zoo lang zulks door schout en gemeenteraad voornoemd nodig zal geoordeeld, gehouden zal worden, evenals in de laatstvorige wintertijd eene nachtwagt zoo ter beveiliging der eigendommen voor brand, dieverijen, als anders en zulks door of voor rekening van alle inwoners van dezen dorpe, geen daarvan uitgezonderd van 18 jaren en daarboven tot 55 jaren. Er zijn daaromtrend weder gemaakt de volgende bepalingen:

Artikel 1

Deze wagt zal alle nachten bestaan uit tien man, en genomen worden volgens de nummers der huizen, benevens twee wagtmeesters, daartoe door schout en gemeenteraad te benoemen.

Artikel 2

Die geenen, welken de wagt zullen moeten belrekken zullen daartoe des morgen vroegtijdig door den bode worden geciteerd met kennisgeving van het uur op welke zij ter wagt moeten zijn overeenkomstig het volgend artikel.

Artikel 3

De alzoo geciteerde persoonen zullen moeten verschijnen in de wagt onder het dorpshuis en wel op de volgende uren, namelijk: Vijf man of de eerste wagt des avonds precies ten negen uren; de overige vijf man, of de tweede wagt des morgens precies één ure.

Artikel 4 Niemand, de opgegeven jaren bereikt

Niemand, de opgegeven jaren bereikt hebbende zal van het houden dezer wagten bevrijd zijn, en zal dientengevolge gehouden zijn in persoon te verschijnen op de boete van 8 stuivers, terwijl den genoegzaam vermogende bejaarden, weduen en dergelijken, op derzelver beurten gelijke 8 stuivers zullen betalen, om daarvoor een geschikt persoon ter wagt te bezorgen; een en ander aan den bode op eerste aanmaning te voldoen.

Artikel 5

Alleen zal ingeval van ziekte uitzonde­ ring worden gemaakt zullende in dat geval zijne beurt door een ander, door den bode geciteerde persoon worden waargenomen, en zal hij gehouden zijn de aldan voor hem waargenomen beurten in het vervolg weder in te halen.

Artikel 6

De alzoo zamengekomen persoonen zullen staan onder het commando van hunnen wagtmeester, en op zijne orders moeten ronden door het geheele dorp en vooral langs de agterwegen en zullen zij nauwkeurig moeten agt geven op brand, vuur, straatschending, baldadigheden en dergelijke; bij het ontdekken van brand zullen zij gehouden zijn daarin dadelijk voorziening te doen en tevens onverwijld den wagtmeester daarvan kennis moeten geven, om naar vereisch der omstandigheden te kunnen handelen, ook zullen zij alle verdagte persoonen moeten aanhouden, dezelve in de wagt brengen, en daar in houden, tot zoo lange den wagtmeester daar over zal geoordeeld hebben, of het nodig zij dezelve los te laten, of voor den schout te brengen.

Artikel 7

Niemand zal de wagt mogen verlaten voordat de wagtmeester de wagt zal hebben doen afgaan, op de boete van 8 stuivers.

Artikel 8

De wagt hebbende persoonen zullen zich in alles ordentelijk moeten gedragen, en niet met klompen ter wagt mogen verschijnen dan bij volstrekt gebrek aan schoenen 't welk zal staan ter decive van den wagtmeester.

Artikel 9

De rondgaande persoonen zullen worden voorzien ieder van een sabel en zullen op verzoek van den veldwagteren op order van den wagtmeester in zaken van politie dezelve moeten ondersteunen.

Daar voorts schout en gemeenteraad van den goedwilligheid en belangstelling van een ieder meenen te mogen verwagten. dat zij, als boven geciteert wordende geensints zich zullen onttrekken, maar gaarne tot het bovengemelde heilzaam oogmerk zich pligtmatig kwijten."

Tot hoe lang deze nachtwacht heeft voortbestaan is niet exakt bekend. Het zal zeker wel een preventieve werkmg hebben gehad, waardoor menige dief ergens anders zijn slag probeerde te slaan, maar of iedereen nu zo blij was om 's nachts door het dorp te surveilleren, waag ik te betwijfelen.

Middelharnis Jan Both

Dit artikel werd u aangeboden door: Eilanden-Nieuws

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Bekijk de hele uitgave van vrijdag 10 september 1993

Eilanden-Nieuws | 14 Pagina's

De nachtwacht

Bekijk de hele uitgave van vrijdag 10 september 1993

Eilanden-Nieuws | 14 Pagina's