Komen tot Jezus Christus

Deze gedreven woorden die samen een persoonlijke belijdenis vormen, zijn van John Bunyan. U kent hem wel: de prediker-schrijver uit het zeventiende ccuwsc Engelse Bedford. Zijn allegoricèn zijn overbekend: de Christenreis, de Christinnereis, de Heilige Oorlog, zijn meest beroemd geworden boeken. Maar daarnaast schreef hij nog tal van boeken. Bovenstaand citaat is te vinden in het geschrift dat zijn levensverhaal weergeeft - door hem zelf te boek gesteld. Het heeft de veelzeggende titel: "Overvloedige genade voor de grootste van alle zondaren'.

Uit het weergegeven fragment blijkt welk een bijzondere betekenis de Schriftwoorden uit Johannes 6 vers 37 in het leven van Bunyan hadden. Bekend is dat hij bij diverse gelegenheden geestelijke leiding zocht te geven waar dat van hem werd gevraagd, juist vanuit diezelfde woorden van de Heere Christus. „Al wat MIJ de Vader geeft, zal tot Mij komen; en die tot Mij komt, zal ik geenszins uitwerpen."

Welnu - over deze zelfde woorden publiceerde Bunyan ook een apart geschrift, een praktische uitleg waarin hij heel uitvoerig inging op de geestelijke betekenis en de pastorale strekking van Jezus' getuigenis. Op het oorspronkelijke titelblad lezen we dat het hier gaat om "een eenvoudige en nuttige verhandeling waarin wordt aangetoond waarom en hoe een zondaar tot Jezus Christus komt en wat dat komen inhoudt. Bovendien wordt hier beschreven hoe hartelijk hij ontvangen en onthaald wordt'. Dat het boek direkt na de eerste verschijning zo'n brede lezerskring ontving, zal samenhangen met de heldere en pastorale inhoud ervan.

Onder de titel 'Komen tot Jezus Christus' verscheen enkele maanden geleden een nieuwe vertaling en bewerking van dit boek. Ze is van de hand van ds. A. Baars, christelijk gereformeerd predikant te Middelharnis. Van hem is ook de lezenswaardige inleiding die het één en ander meedeelt over Bunvans weg en werk. In een eerdere aankondiging gaf ik ai een korte typering van deze uitgave. In dit artikel volsta ik met iets weer te geven uit de inhoud. Dat zal overigens maar fragmentarisch zijn. Wellicht genoeg om u over te halen het boek zelf ter hand te nemen en het met aandacht te lezen.

Ter toetsin

Bunyans verhandeling is gegroeid uit een preek over dezelfde tekst. Dat is nog te merken aan de indeling van het boek. Het begint met een uitvoerige uitleg van de tekst (hoofdstukken 1 t/m 8), daarna volgen praktische lessen (h. 9 l/m 11). Het boek besluit met een toepassing van het geheel (h. 12). Toch is dit onderscheid maar betrekkelijk. Er is een vloeiende overgang tussen de praktische lessen en de toepassing; ook de uitleg bevat tal van geestelijke leringen. Een voorbeeld van dit laatste is de inhoud van hoofdstukje 2. Daar gaat hij nader in op het komen tot Christus. Wat betekent dat nu'? Twee dingen, volgens Bunyan. Allereerst laat hij zien dat het komen tot Chntsus bestaat in een uitgaan van onze geest tot Hem. Ten tweede dat dit uitgaan ontstaat uit een diep besef van de volstgrekte behoefte om door Hem behouden te worden. Deze twee elementen worden elk afzonderlijk uitgewerkt.

Zo tekent Bunyan dit besef van zulke zondaren als volgt. Allereerst zullen zij komen met geween; met smekingen zal de Hht-RF hen voeren. Dit is het gevolg van een oprecht gevoel van de behoefte aan genade. Ten tweede is het vluchten tot Hem het vlieden van de toekomende toom. Dat wordt ten derde duidelijk door de woorden die zij uitroepen' „Heere, behoud mij, ik verga!"; of „Wat moeten we doen om zalig te worden?". Vervolgens wordt van hen gezegd dat ze verslagen zijn in het hart. Ze zijn getroffen door het vonnis van de wet. Het komen tot Christus gaat ten vijfde gepaard met een oprecht verlangen om voor Hem alles te verlaten. Na dit alles uitgewerkt te hebben, wijst Bunyan erop dat we ons aan deze beschrijving moeten toetsen, wil het blijken dat we met behoren tot hen die slechts vóórwenden dat ze tot Christus komen. „Let daar goed op, u die uzelfd vleit met uw bedriegerijen! Woorden hebben geen waarde bij Jezus Christus. Komen is kómen en niets anders kan bij Hem voor komen doorgaan!".

Maar na deze uiteenzetting is Bunyan nog met klaar met dit thema. Hij voert nu anderen in die al sprekende allerlei "tegenwerpingen' maken - tegenwerpingen waarin bclenimcnngen voor het komen tot Christus worden opgeworpen. En hij gaat met hen in gesprek, op een uitermate pastorale wij/c. Het voert te ver om ook van dn onderdeel een sanicnvalting te geven, laat ik in plaats daarvan u een klein tragmcnt bieden mt de tweede tegenwerping en het antwoord daarop. Hier IS iemand aan het woord dic klaagt dat hij alleen zichzelf zoekt en dat hij vreest met Gods eer op het oog te heben in zijn zalig worden door Chntsus. Daardoor kom ik niet op de juiste wijze, zo luidt de klacht. Bunyan antwoordt. „Waar eist Christus Jezus een dergelijke voorwaarde van hen die tot Hem komen om het leven te verkrijgen'? Kom toch om het leven te zoeken en kwel uw geest niet met zulke tegenwerpingen tegen u/clf. Laat het aan (iod en Christus over om /ich/clf te verheerlijken in de behoudenis van een worm als u bent. (....) Hij heeft uw bedoelingen niet nodig, al hebt u de Zijne wel nodig. (Jod wil genadig en barmhartig zijn aan onwaardige ellendigen die dat allerminst verdienen. Kom dan maar als zo iemand en leg geen struikelblokken op de weg naar Hem, maar kom tot Hem om het leven te verkrijgen en lééf."

Duidelijk blijkt hier, ja door het hele boeke heen, dat Bunyan uit eigen hart de bedenkingen tegen de vrije genade kende. Hij wist van het verzet tegen soc-vereine, eenzijdige genade. Hij wist ook van de listen en valstrikken van de vijand, de duivel die blijft proberen Gods gekendcn te verleiden. Maar Bunyan had ook iets anders geleerd. Dit: de kracht die er in Gods toezegging ligt. Dit is de garantie om te zorgen dat degenen die getrokken worden ook zeker zullen komen. De absolute belofte ligt in Christus vast: die belofte geeft een mens een zaligmakende, geestelijke zegen. En dat zonder dat er van diens kant ook maar een voorwaarde geldt. „Christus zal ervoor zorgen dat deze mensen zich vanuit de macht van satan bekeren tot (Jod. Maar hoe dan? Zal dat alleen gebeuren als zij zichzelf bekeren, of als ze iets doen waardoor ze verdienen dat Hij hen tot bekering brengt? Neen, Hij zal het uit vrije genade doen, naar Zijn welbehagen!". De Hl hki- zal er voor zorgen dat ze tot Hem komen. En dat met alleen. Hij zal zulke komenden ook niet verwerpen maar Hij zal ze genadig aannemen. Hici spreekt alles van ontferming. Om Christus' wil.

Ernst en ruimte Op twee dingen zou ik tenslotte nog wil

Op twee dingen zou ik tenslotte nog willen wijzen. Het eerste is dat Bunyan eerlijk met zijn lezers omgaat. Dal blijkt op diverse plaatsen in dit boek. Eerlijk - waar het gaat over de plaats waar de Hi-1-Rb de Zijnen vindt en waar Hij ze opZ(x;kt. In de dood en in de nood. Nooit uit zichzelf gaan zondaren tot Christus uit; slechts als de nood hen hccndnjfi om huns levens wil. Eerlijk ook - waar het gaat over de weg waarin de Hl-i-RK de Zijnen leidt. Ik schreef daarover ai. Bunyan is vooral ook eerlijk en ernstig als hij schrijft over het lot van hen die met komen tot Christus. Zij zullen worden uitgeworpen.

Het viel mij op dat Bunyan even uitv(x;- rig en even indringend over dn onderwerp spreekt als over alle andere. Het is bij hem geen pro-memoriepost die slechts voor de vonn aan de orde moet komen omdat hij er niet onderuit kan. Nee, wetende de schrift des HihKi .N, beseffend hoezeer de Hi KRI- als een heilige God te vrezen valt, roept hij met des te meer klem zijn lezers terug van het verderf en vemiaant hij hen om te vlieden van de onstuitbaar komende toorn. Een aangrijpend gedeelte!

'Christus' welkom is welgemeend', zo luidt het opschrift van het voorlaatste hoofdstuk. Een thema dat op die plaats overigens met voor het eerst aan de orde komt. Ook dat behoort bij de accenten van Bunyans boodschap: de hartelijke bereidwilligheid van Christus om Zijn verdiensten ten goede te laten komen aan de grootste zondaar, als hij maar tot Hem komt. De Hi-i-Rt- wil met, aldus Bunyan, dat ZIJ die oprecht tot Hem de toevlucht nemen, ooit zullen denken dat Hij hen /al uitwerpen. Ja, het is ten diepste die gedachte die hen verhindert om daadwerkelijk te komen en de zaligheid te ontvangen. „Want de gedachte van het ongeloof die de oorsprong van al deze gedachten is, houdt een zondaar die tot Christus komt, gemakkelijker tegen dan zijn goddeloze wegen. Maar nujezus Christus u gebiedt om deze gedachten te verlaten, zeg ze dan ook vaarwel, zondaar die tot Hem komt! (....) Zo is er voldoende grond voor iedere zondaar die tot Christus komt, ermee te bemoedigen dat Hij even bereidwillig als machtig is om hem aan te nemen. (....) V.n die tot Hem komt. zal Hij geenszins uitwerpen".

N.a.v.. John Bunyan, Komen tot Jezus Christus. Hoc zondaren tot Hem komen en waarom ze bi Hem welkom zijn. Uitgeverij J. J. Groen en Zn. te Leiden.

Vertaling en bewerking door ds. A. Baars. Met inleiding en Icvcnsbeschrijvins van Bunyan.

Gebonden. 208 pag. Prijs ƒ 29,95

Middelhamis J. M. J. Kieviet

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen