't Verhael van Be'ie in Jaop

Jaop was die weeke vuuvensesteg ewoore in dus gieng'n mit Bè'ie saeme van z'n welverdiejnde ruste geniejte. Hie hao mêêr dan fuufteg jaer voor 'n aor ewèrrekt, in hie vong 't noe wel welle'les zöö.

"Bè'ie", zei'n, "vanof vandaege gêên slag mêêr voor 'n aor. A'je dat mar weet! D'r liet genoeg wèrrek rond de deure. Buuten-omheene mot alles evèrrefd woore, 'k mot 'n niejw heekie tummere voore an de wegt, in weet ik wat 'r niejt allemaele nog mêêr mot beure."

't Was zaeterdagmiddeg, dus dee ze niks... hie mit Bè'ie. Noejä, niks. Ze gienge d'r eige, net as altied, êêrest wasse in verschöone, in toe dat achter de rik was, d'r eige ne'ies anklêê.

Ze blonke as 'n schallebieter, alletwêê. "Zü'm'n dan mar góo, Bè'ie?" zei Jaop. In Bè'ie zei: "Wè'jaot, Jaop, 't is kitteg weer, dus lae'm'n dat mar doewe."

Z65 steppende ze saeme op de fiets voor d'r vaste rojn'ie: vanuut d'n Oósdiek - want dêêr weunende ze - langs de Kruusse, deur Jilleswegt op de Zuuddiek an, in dan onger d'n diek deur nae d'n Hoek van Kao'ie Teunes.

Dêêr gienge ze 'n passies booven op d'n diek in 't gors uutruste. Dan korme ze nae twêê kanten van d'r of kieke. 't Was net lêêg waeter.

Ze dee alletwêê graeg nae veugels kieke. In die zatte d'r genoeg. Jaop kennende d'r 'n bèrreg: Uewiejten, daeken, kiewiejten, burreganden, waeterhoewnties, mêêrkooten, aUe soorten mêêwen, in noem mar op.

Vooral liewiejten vong'n z66 mööj! Die hao van die prachtege róöje pöoten in snaevels. In die koime soms zöö lekker gek doewe. 'tEêne aogenblik zatte ze doodstille op 't slik, in dan zatte ze inêêns achter mekaore an. Dat Jaop gek was op veugels, wiste ze allemaele in d'n Oósdiek. A'je d'r langs kwam, bie Jaop in Bè'ie, Uejpe soms de fezanten in petriezen bie z'n rond de deure. Dat komt, die dee'n altied voere in de wintere. In dat weete die veugels, dat trekt ze an, mö'je mar reekene. Z'n hoofie gieng ommers zöö oover in de kliengen. In dêêr zitte d'r altied bèrregen... fezanten in petriezen. Knienen in haezen aok, netuurlek. Mar dêêr hao 'n 't niejt z6o op. Die vratte z'n poepekóóle op... die kringen. Dus zettende Jaop zóó noe in dan wel 's 'n strikke of 'n klemme. Dan kwam d'r dus wel 's 'n gebrae knien of

Dan kwam d'r dus wel 's 'n gebrae knien of haeze bie z'n op d'n taefel. "'t Spiet m'n, ouwste", zei 'n dan. "Niks an

"'t Spiet m'n, ouwste", zei 'n dan. "Niks an te doewene. dan hao je mar van m'n poepekóóle of motte bluuve!" Toe ze dêêr an d'n diek 'n stui'ie ezeete hao,

Toe ze dêêr an d'n diek 'n stui'ie ezeete hao, steppende ze wêêr op, in gienge ze oover de

Plasdiek op huus an. 't Was mar 'n smal pae'ie, oover de Plasdiek, dus moste ze achter mekaore fietse. Jaop ree net as altied voorop.

"Ka'je 't biehouwe Bè'ie?" riejp 'n bezurregd, want Bè'ie was nogal an de zwaere kant, mö'je reekene.

"Rieje mar, öór Jaop!" riejp Bè'ie vromme. "Niks in de weege!"

Zóö gienge ze dus op d'r gemakkie, oover d'n Middeldiek, langs Neele van 't Kruusie d'n Oósdiek wêêr in.

't Bleef móój weer diejn dag, dus gienge ze nae d'n eeten nog 'n passies op d'n bank voor 't raem zitte om te kiekene nae de mensen die verbie kwamme.

"Móój weertie, hee? Wat 'n zeumere hè m'n toch mar wêêr van 't jaere", riejpe ze tee'n deezen in geenen die verbie kwam. "Da' m'n 't zóó nog mar 'n stui'ie magge houwe!" of iejtewat van diejn aerd, riejpe de mensen dan vromme.

Tee'n duuster gienge ze nae biimen. Jaop dee de veinsters dichte, in Bè'ie gieng koffie zette. Toe die klaer was, dee ze nog gezeUeg saeme 'n bakkie. Jaop gieng nog eeven de krante zitte leeze, in Bè'ie nam d'r breisel. "GezeUeg, hee Jaop", zei Bè'ie. In Jaop: "Oo, meisie, wat hè m'n toch

In Jaop: "Oo, meisie, wat hè m'n toch goewd mi' mekaore". Dan was 't wêêr even'ies stille in huus. Je

Dan was 't wêêr even'ies stille in huus. Je kon Bè'ie d'r breinaelden hóóre tikke. "Jaop", zei Bè'ie inêêns.

Jaop keek oover z'n krante in z'n bril heene nae Bè'ie. Hie hoerende an d'r stemme dat ze wat op d'r leevere hao... iejtewat wêêr ze niejt zóó makkelek mit voor d'n dag dust te komme.

"Wat is 't, Bè'ie?" vroog 'n. "Jaop, noe mö'je niejt kwaed op m'n woore, óór, mar d'r is toch echt wat mis mit die taon van joe".

"Mi' m'n taon?" zei Jaop. "Wat zou dêêr mis mit weeze? Hoe kom je dêêr noe toch zöö inêêns wêêr bie?" "Ik vinde dat ze zóó bruun woore, Jaop. 't Is net ofda'je ze nóójt mêêr poest. Je mot ze 's nachs altied in 'n komme waeter legge. Dat wee'ie toch? Dat vergee'ie d'n helt van d'n tied. In al dat pruumene doewt'r netuurlek aok gêên goewd an".

Jaop zei d'r niejt veel op. Hie knikkende mar 's mit z'n hóód, in zei toen 'n bee'ie schuldbewust: "Je heit geUek, Bè'ie. Je ziejt 't, a'je ouwer woort, woor je makkelek in vergeetachteg. 'k Zal d'r dus wat an motte doewe, meissie".

"Dat mö'je net, Jaop", zei Bè'ie, in ze knikkende mit dat hóód van d'r ofdat ze zè woe: "Dat hè'k dêêr toch mar wêêr nè'ies voor mekaore ekreege mit d'n ouwen. A'je mar weet, hoe je 'n an mot pakke.

"Wee'ie wa'je mot doewe, Jaop? Je mot dat gebit van joe mar 's 'n kêêrtie u9utkooke in 'n bee'ie sooda of zóö. Wêêr hè'k dat noe toch pas elee nog eleeze? Was dat niejt in 't EUanden-Nieuws of zóó? 'n HaUef uurtie mar. Da's genoeg. Dan is 't ^êêr wit as haegél". "Wit as haegel", bronmiende Jaop, "dat hoeft noe aok wêêr niejt. 'k Hoeve toch zeeker niejt mêêr achter de jonge meiden an. Wat zü'm'n noe beleeve!" Bè'ie most om z'n lache. Hie kon toch soms zóö raek uut d'n hoek komme... Jaop. Mar 't beurende wel.

"Dat moste m'n dan vanaevend geUeke mar *'s doewe", zei Bè'ie. "In dan doewe m'n dat van mien d'r mar geheke bie. Dat góót in êênen moejte deur".

'n Hortie voordat ze nae bedde gienge, dee ze de vier gebitten dus in 'n steelpannet'ie mit waeter in sooda, in zettende dat op 't gas... 'n bee'ie op 'n lêêg pit'ie, want 't most netuurlek niejt al te harde góó. Voordat ze nae booven gieng, zei Bè'ie nog tee'n Jaop: "A'joe aok nae bedde komt, Jaop, dienkt d'r dan om da'je 't gas uutdraojt onger dat pannet'ie. Dan heit 't wel lange genoeg op estóó. Za'je 't niejt vergeete, ouwste? Dienkt'r om, öór... want ik kenne je zóó langsaemerhand wel 'n beet'ie!" Jaop brommende mar wêêr wat in z'n eige. Hie dee lederen aevend voordat 'n nae bedde gieng altied êêrst nog 'n rojn'ie rond 't huus om te kiekene of alles nog in orde was, of 't hoewnderkot wel dichte zat, of de gelte nog wel hóój in de plokke hao, in zóó mêêr. Dan keek 'n nog 's eeven nae d elocht om te ziejene watvoor weer 't mèrrege gieng woore, in nae de boamen om te kiekene in wat voor 'n hoek de wind zat. Dat dee'n noe dus aok wêêr, in dêêrop gieng

Dat dee'n noe dus aok wêêr, in dêêrop gieng 'n nae bedde.

Hie klêênde z'n eige uut in d'n huuzen, in kroop 't trappie op nae de zolder. Bè'ie lag al op êên óóre. Die sUejp altied zóó, as ze 'n ende was weeze fietse. Jaop kroop verzichteg naest d'r op bedde, in

Jaop kroop verzichteg naest d'r op bedde, in was aok in 'n ommeziejene onger zeil.

D'n aoren ochend, zondagochtend dus, om acht uure, üejp de wekker of. Jaop schoot ooverende in kraowende nog 'n bee'ie slaepereg achter z'n öóren in deur z'n diime haer, voordat 'n d'r uut gieng. Hie bleef nog eeven'ies op de rand van 't leedekant zitte om wat bie te kommene. Toe dee 'n op z'n gemak z'n kousen an. Bè'ie bleef net as altied nog 'n stui'ie ligge. HaUef dronkeg liejp 'n deur 't slaepkamert'ie heene in dee verzichteg 't deurt'ie oope.

"Hêêkeners nog an toe, wat ruuk 'k noe toch?" docht 'n.

D'r kwam 'n raor lochie nae booven. Hie kon 't niejt tuus brienge.

Toe schoot 't inêêns deur z'n heene: "Mieters nog an toe... de taon! Da's foute boe'1, möje mar reekene!"

Hie dee gaow 't slaepkaemerdeurtie wêêr achter zich dichte. "Nog mar niks tee'n Bè'ie", docht'n. "Kwae tieje komt altied nog vroeg genoeg".

Op 'n hoUe'ie gieng 'n d'n trap of. Vanuut de keiScen kwam d'r 'n geluud op z'n of, ofdat ze erten an 't poffene waere op 't deksel van de kachel.

Hie wist niejt hoe gaow ofdat 'n bie 't steelpannetie most komme. In jaa óór. Dêêr lagge d'r gezaemeleke zesenvuufteg zwartgeblaekerde taon in kiejzen net zóó op in neer te dansene in d'r paimetie as die gepofte erten op 'n kacheldeksel. Van 't plestiek was zóó goewd as niks mêêr oover... vier zwarte döt'ies kruumels... Dat was alles. Jaop draojende as de weergae 't gas uut. Mar

d'r vie'1 netuurlek niks mêêr te reddene. Hie stieng d'r verslaege bie te kiekene. "Wat mos 'n d'r an doewe?" Hie kon 't boe'ltie moe'lek iejvers verloore steeke. Dat kwam netuurlek gelieke uut. 't Eerste wat Bè'ie 's ochens altied dee, was d'r taon in d'r mond doewe. "Zonger die taon viel' je je gêên hallef mènse", zei ze altied.

D'r zat dus niks aors op dan Bè'ie d'r bie te haelene.

Hie riejp mar gaow nae booven: "Bè'ie, Bè'ie, kom noe toch 's gaow kieke... uuze taon... uuze taon bin esmolte!"

OimiiddeUek hóórende 'n 't bedde boove kraeke in kwam Bè'ie d'n trap of zakke. "Hêênekers, hêênekers, Jaop, wat hei je noe toch edae? Da's toch èrreg! Vergeete dat gas uut te doewene netuurlek. Vaoje joon! In dat hao'k noe nog zóó tee'n je ezeid: "Jaop, doewt dat gas uut voor je nae bedde komt. Mar nêê óór! Niejt doewe!"

"Stille noe mar, Bè'ie. Uut je hóód zette. Ebeurd is ebeurd!" perbeerende Jaop d'r te sussene.

"Mar we zitte zonger taon, Jaop! Besef joe dat niejt? Hoe mö'm'n noe nae kèrreke? Zonger taon in uus mond zeeker! Gêên dienkene an dä'k zóó de wegt op göó! 'k Zieje de mensen al kieke! Wat komt dêêr voor 'n oud stelle'ie an? Wie bin dat eigelek?"

Jaop pakkende veraltereerd 't steelpannetie van 't gas of, liepj d'rmit nae buuten in kwakkende 't zoo'ie mit pannetie in al in de vuulnemmer. "Ziejzóó", docht'n bie z'n eige: "dat hè m'n

"Ziejzóó", docht'n bie z'n eige: "dat hè m'n aok wêêr ehaod. Dêêr góót voor 'n duuzend gulden, mö'je mar reekene.

Dêêr zatte ze dan! Zondagochend! Tuus! Niejt nae kèrreke!

"Dat gaf toch mar 'n raor gevoe'1", vonge ze d'n hêêlen ochend... "Net ofdat ze niejt hêêlemaele vrieuut gienge, tüejt nae de kèrreke, omda je je taon heit laete verbrande...! Gieng dat noe eigelek wel?"

"D'r is toch niks bie joele an de hand, da'je vanochend niejt in kèrreke was? D'r is toch gêên mènse ziejk of zöö?" vroeg Jekmien, de buurvrouwe, 's middes oover de hegge, "'k Hè je d'n hêêlen dag nog lüejt ehöörd of ezieje".

"Dan mö'je mar 's eeven ankomme, Jekmien. Dan za'k je 's verteile wat die Jaop van mien m'n efükt heit", riejp Bè'ie vromme. Jekmien stieng in 'n ommezie'ene voor de deure. Die was toch zóó nieuwsgiereg uut'evalle... Jekmien.

Bè'ie dee verslag... 't hêêle verhael... in geuren in kleuren.

"Mènseiüiejve", zei Jekmien, "da's toch 'n strop. Wat mö'je dêêr noe toch an doewe? Die taon bi'je kwiet. Voorgoewd!" "Ja, zei Bè'ie, "niejwe taon netuurlek. Da's 't êênege wat 'r op zit". "Zóó is 't mar net!" zei Jekmien. "In hoe lange loap je d'r zóó wel niejt bie!" zei Bè'ie", ... zonger taon in je mond! Wat mö'm'n dêêr noe an doewe?" "Je bint toch wel verzeekerd?" vroog Jekmien.

"Niejt tee'n d'n tandarts", zei Bè'ie. "Mar dat wachtene da's nog 't èrregste. Je loapt geweun verspot! Of niejt soms?"

Jekmien keek nae die twêê mummelmojn'ies van Bè'ie in Jaop, in toe schoot ze inêêns hardop in de lache.

"Gêên gezicht! Gêên gezicht", was 't êênege wat ze uut kon brienge.

Pas toe ze 'n bee'ie toet bedaeme ekomme was, zei ze: "Wat' m'n zulle doewe?" Bè'ie in Jaop keeke niewsgiereg nae Jekmien. Jekmien was altied 'n behulpzaem iej

mend. A'je iejvers mit zat, kö'je altied bie d'r ankloppe. Ze stieng altied voo'je gerêêd. "In wat doewe m'n d'r dan an, Jekmien?" vroog Bè'ie.

"Ik hè tiUefoon", zei Jekmien, "In ik góó mèrregochend sebiet nae Dalstra voo' je belle om te vraegene ofdat 'n je d'r niejt eevejn'ies tussendeur kan hellepe. Dat doewt'n best wel... Dalstra". "A'je dat zou wille doewe, zei Jaop, "dan zii'm'n je uus leevenlank dankbaer bluuve, want aors mö'm'n ik weet niejt hoelange pap eete. An brööd hoef k niejt te beginnene. Dat krieg'k niejt deur m'n keele, ä'k 't êêrst niejt fesoewnlek kan knaowe. Mar hoe mö'm'n dat óójt bekostege? Twêê niejwe gebitten! Da's gêên kleinegheid!" Dêêr passe m'n wel 'n mouwe an, Jaop", zei Bè'ie. "Je weet 't, ik góó hier in huus oover de senten!"

Dêêr lei Jaop z'n eige dus mar bie neer. "Komt tied, komt raed", was per slot altied z'n leefreegel eweest. D'n aoren ochend kwam dat mit d'n tandarts

D'n aoren ochend kwam dat mit d'n tandarts in ieder geval terechte. Dalstra hao alle begrip voor de sietewaosie.

Dalstra hao alle begrip voor de sietewaosie. Hie beloovende dat 'n bie die mensen d'r wel eevejn'ies tussendeur zou hellepe. "Nood breekt wet", hao'n tee'n Jekmien ezeid.

Jaop mit Bè'ie moste d'r diejnsdaeksochens om neegen uure weeze. Dus steppende ze 's aordaeks om acht uure op d'n bus nae M'nheerse.

Dêêr, bie d'n tandarts, gieng Bet'ie 't hêêle verhael nog 's wêêr uutvoereg op zitte haele. Dalstra zat z'n eige kepot te lachene. In Jaop liejt 't allemaele mar rusteg oover z'n eige heene komme. "Jäjä", zei'n tee'n Dalstta, mit dat ondeu

"Jäjä", zei'n tee'n Dalstta, mit dat ondeugende lachie van z'n op z'n gezicht: "Joe heit makkelek praetene. Joe striekt strakkies uuze zuurverdiejnde sen'ies op! In wiele zitte op 'n houtie te bietene!"

Toe moste ze alletwêê happe voor Dalstra. "Zoo", zei'n, "maandag klaar, als alles naar wens gaat?"

"'n Maendag, dokter?" zei Jaop. "Dêêr schrik'k toch 'n bee'ie van. Kan dat gêê zaeterdag woore. Aors kunne m'n zondag wêêr niejt nae kèrreke!"

Dalsü-a keek 's eeven bedienkelek in z'n boek in zei toe: "Nou, vooruit. Zaterdagmorgen dan maar. Neegen uur presies". "In dan hè'k nog wat, dokter, as 't mag", zei Jaop. "En wat zal dat dan wel zijn. Jaap?" vroeg

Dalstra.

"'k Woe aok nog graeg va'je weete dokter, wat dat grappie uus góót koste". "Ja, wat gaat dat grapje jullie kosten?" Ik schat 't op zoo'n goeje duizend gulden, al kan ik het niet op de cent af zeggen. Reeken maar op duziend gulden. Al wat 't minder wordt, is dan 'n meevallertje".

"Wat hè'k je ezeid, Bè'ie!" riejp Jaop, "minstens duuzend gulden! Weer haele m'n dat vandaen! Dêêr góót uus hêêle spaerpot'ie mit nae de maene. 't Is toch wat!" Bè'ie zei mar niks.

Ze knipaogende nae Dalstta in zei: "Maek je eige dêêr noe mar gêên zurregen over, Jaopie. Wiele hè nog wel iejvers 'n achterdeurtie. Houwt 't dêier noe mar op".

Dalstta most 'r om lache in zei: "Net wat ik al dacht. Daar op de Kop van 't eiland, daar hebben ze altijd nog wel een achterdeurtje. Daar staan ze om bekend".

Biime 'n hallef uure stienge ze alwêêr buute. "Gelokkeg dat gêên mens uus hier kent", zei Bè'ie.

's Aevens, op bedde, most Jaop toch nog 's nae dat 'achterdeurtie' van Bè'ie infermeere. Hie was toch wel niewsgiereg nae wat ze dêêr noe mit bedoeld hao, dêêr bie Dalstra. "Wêêr sloog dat noe eigelek op, Bè'ie", vroog'n, "toe je 't dêêr bie Dalstta oover 'n achterdeurtie hao?" "Jaopie", zei Bè'ie, "dat weet joe lekker nog

"Jaopie", zei Bè'ie, "dat weet joe lekker nog niejt. Dat hè'k voor je stiUe ehouwe, mar we hè ongerlessend omme in de bie duuzend gulden vromme ekreege van de belasteng. Ze hao uus 'n paer jaer per ongelok te haoge an'eslooge. In dat hè m'n vromme ekreege. Dat hè'k stiekem op 't postkentoor weeze haele, in bi de bank ebrocht voor as d'r 's zóó iejtewat zou beure as noe mit die taon. In noe ziej je mar!"

"Bè'ie", zei Jaop, 'n bee'ie an'edae, "je bint in êên woord 'n moordwuuffie va'm'n. 'k Zou je nog voor gêên meljoewn wille misse". "In ikke joe niejt", zei Bè'ie. Toe ze dêêr nog 'n pasjes oover nae leije te

Toe ze dêêr nog 'n pasjes oover nae leije te dienkene, zei Bè'ie inêêns tee'n Jaop: "Mar Jaop, hei je d'r noe wel an edocht om de deure goewd op de griengel te doewene?"

Hoezóó?" vroeg Jaop. "Dat vergeet 'k toch nóójt. Of wel soms?

"Nêê", zei Bè'ie, "mar ik docht zóö bie m'n eige: "Hier liet toch maar eeven voor twêê meljoewn onger de deekens".

Toe hè ze mit z'n twêêtjies nog 'n stui'e ligge lache, voordat ze onger zeil gienge... Bè'ie mit Jaop.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen