Multidisciplinaire oefening op Hernesseroordterrein bevat veel leermomenten

Alarmering

Die kwam op gang nadat op het Hernesseroordten'ein een vrouw totaal overstuur 112 belde. In alle rust duwde zij da;u- iemand in een rolstoel voort, maar toen naast gebouw 'de Meeipaal' een vrachtwagentje aan kwam rijden, kwam vanaf de andere kant een personenauto veel te hard door de bocht. De vrachtwagenchauffeur probeerde de personenauto te ontwijken, maar klapte daarbij tegen de muur 'de Meerpaal'. En in een verwoede poging om nog tot stilstand te komen sloeg de personenauto over de kop. waarbij de twee inzittenden bekneld kwamen te zitten. Ongelukkigerwijs werd bij dit ongeval ook de rolstoel geschept, met voor de inzittende een dodelijke afloop. Nadat de rolstoelbegeleidster haar paniekmelding bij de politiemeldkamer had gespuid (ze rook ook nog een sterke chloorlucht...). ging ze er in paniek vandoor. Binnenin "de Meerpaal' was iemand van de Technische Dienst van Hernesseroord aan het werk. Ook hij werd opgeschrikt door de klap tegen de muur. maar wist niet wat dit te betekenen had. Natuurlijk wilde hij er het zijne van weten en ging op onderzoek uit. Al gauw stuitte hij op de puinhoop buiten en drukte als eerste reactie een handbrandmelder in 'de Meerpaal' in. Daardoor kwam bij de alarmcentrale, naast de melding door de rolstoelbegeleidster, voor Hernesseroord óók nog eens een automatische brandmelding binnen.

Complex incident

In de vrachtwagen werden behalve balen zout óók gevaarlijke stoffen vervoerd: zwavelzuur en vlokrriiddel. Die moesten bij het zwembad in "de Meerpaal' worden afgeleverd. En als die stoffen met elkaar in aanraking komen, ontstaat een chemische reactie waarbij chloor wordt gevormd. Vanzelfsprekend gebeurde dat bij dit ongeval ook. En daar bleef het niet bij. want door de klap waarmee de vrachtwagen de gevel stuk reed, vloog ook de motor van de vrachtwagen in brand. Via het gat in de muur sloeg de brand door naar één van de gangen in "de Meerpaal", waarna het vuur razendsnel om zich heen greep en zich via het plafond verder verspreidde naar het zwembad en de sporthal, die op dat moment intensief in gebruik waren. Uiteindelijk werd de brand uitslaand, toen de vlammen door het dak heen sloegen.

Grootschalige hulpverlening

Logisch dat zó'n incident, waarbij zeker 50 slachtoffers betrokken waren, werd uitgeroepen tot GRIP-situatie, waarbij een macht aan hulpverleners en hulpverleningsmateriaal op de been wordt gebracht. De blusploegen van Middelharnis (twee voertuigen), Sommelsdijk. Nieuwe Tonge, Stad aan 't Haringvliet en Dirksland werden gealarmeerd om onder leiding van een Eerste en een Tweede Officier van Dienst de vele slachtoffers te redden en om de brand, én het ongeval met gevaarlijke stoffen én het ongeval met beknelling te bestrijden. (Om toch een zo groot mogelijke veiligheid te waarborgen voor als zich binnen de gemeente Middelharnis werkelijk brand of een ongeval zou voordoen, stond de blusploeg van Oohgensplaat deze avond stand-by in de kazerne van Middelharnis.) Van de GHOR waren zes ambulances en twee Geneeskundige combinaties ter plaatse, één uit de regio Rijnmond en één uit Zeeland. En de politie zorgde ervoor - met het oog op de vrijkomende chloordampen in de directe omgeving - dat toeschouwers op veilige afstand bleven en dat de hulpverleningsvoertuigen een vrije doorgang hadden. In het geheel ontbrak zelfs een commandobak niet. Dat is een commandopost waarin de commandanten van elke hulpverlenende dienst de bestrijding van een calamiteit op hoofdlijnen aanstuurt. Daartoe staan ze voortdurend in verbinding met de commandanten die 'in het veld' hun manschappen meer gedetailleerd aansturen. Ook gaan ze zelf regelmatig het veld in voor een goede beeldvomiing van het geheel, aan de hand waarvan het beleid kan worden aangepast. Tenslotte mag ook de inzet van de Bedrijfshulpverlening van Hernesseroord niet onvermeld blijven, die zo"n 25 lichtgewonde slachtoffers niet alleen heeft opgevangen, maar hen ook eerste hulp heeft verleend. In totaal zijn zo'n 125 hulpverleners in touw geweest. En zonder medewerking van de Lotuskring zou 'n oefenavond als deze ook lang niet zo aansprekend zijn geweest.

Geen overbodige luxe

•"Ze hebben met z'n allen hard gesjouwd" zegt de nieuwe commandant van brandweer Middelharnis. Henk Koppelaar, als hij terugziet op deze enorme oefening. '"Alleen al het feit dat de afzonderlijke hulpdiensten gemeenschappelijk zó grootschalig hebben samengewerkt, doet zo'n oefening geslaagd zijn. Met zulke ernstige gebeurtenissen zoals dinsdagavond in scène werd gezet, hebben we op het eiland gelukkig (nog) niet veel te maken. Maar als het zich voordoet, wordt wél - en terecht - van ons verwacht dat we tegen zoiets opgewassen zijn. Daarom kun je de nodige ervaring hiervoor alleen opdoen via oefeningen als deze. 'n Jaarlijkse herhaling is dan ook geen overbodige lu.\e". aldus Koppelaar. En de Drrkslandse brandweercommandant Dirk-Jan Bestman vult aan: ""hoe vreemd het misschien ook klinkt, op een avond als deze "mag" nog het nodige misgaan. Hoe meer er mis zóu gaan. des te meer kan ervan geleerd worden en in de praktijk góéd worden gedaan. En gelukkig ging er deze a\'ond veel goed, maar ook zijn er dingen gebeurd die niet hadden moeten gebeuren en zijn er dingen niet gedaan die wél gedaan hadden moeten worden."

Leermomenten

Dat zijn dan de leermomenten. Voor de bedrijfshulpveriening was dat bijvoorbeeld het moment tot hoe ver ze, met het oog op hun eigen veiligheid, konden gaan bij het ontruimen van het gebouw, alsmede de informatieoverdracht omtrent het mogelijke aantal slachtoffers dat zich in het sebouw kon bevinden. En voor de brandweer was dat bijvoorbeeld - mede gelet op het gifgevaar - het volgen van de juiste strategie en het dragen van voldoende beschermingsmiddelen, ten einde zoveel mogelijk te voorkomen dat er gedurende de hulpverlening niet méér slachtoffers vallen. Voor de geneeskundige hulpverlening bleek het niet alleen moeilijk om een juiste beeldvorming te krijgen van het aantal slachtoffers, maar ook wist men niet precies waar ze met de slachtoffers naar toe moesten, of er nu wel of geen gewondennest moest worden ingericht, en welke leidinggevenden als aanspreekpunt dienden.

Samengevat waren coördinatie en communicatie de belangrijkste aandachtspunten bij zulke grootschalige en complexe incidenten als deze. Bij herhaling viel tijdens deze oefening ook te beluisteren hoezeer de manschappen het als een gemis ervaren dat het communicatiesysteem C2000 er nog steeds niet is. Ook dat mag misschien als "leermoment' worden gekenmerkt, maar däär kan alleen de politiek iets aan veranderen...

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen