Mussolini greep tachtig jaar geleden de macht

Fortuyn is niet op één lijn te zetten met Mussolini. Die uitspraak dwong Pim Fortuyn een dag voor zijn dood af bij zijn tegenstander Ad Melkert. De socialistische voorman was echter erg boos dat Fortuyn hem deze vergelijking in de schoenen schoof. De afkeer van Mussolini was één van de weinige overeenkomsten tussen de kemphanen. Wie was deze Mussohni eigenlijk'' Tachtig jaar geleden kwam hij in Itahé aan de macht. In dit artikel een portret.

Benito Mussolini werd op 29 juli 1883 geboren in het Italiaanse Dona di Predappio als zoon van een atheïstische, socialistische smid. Hoewel hij als een lastig kind gold, leerde hij voor onderwijzer. Hij vluchtte naar Zwitserland om aan militaire dienst te ontkomen. Daar had hij diverse baantjes en ging hij om met allerlei hnkse lieden. In 1901 werd hij lid van de socialistische partij PSI. In 1904 keerde hij terug m Italië en hield hij zich op in allerlei revolutionau-e clubjes. Ook begaf hij zich in de journalistieke wereld. In 1912 werd hij hoofdredacteur van het socialistische blad 'Avanti !'. Voor het uitbreken van de Eerste Wereldoorlog keerde Mussolini zich fel tegen de oorlog, maar eind 1914 veranderde hij totaal van mening. Met geld van grote ondernemers kon hij een nieuw blad oprichten: 'Popoio d'Italia', waarin hij zich ontpopte als een hartstochtelijk voorstander van Italiaanse deelname aan geallieerde zijde aan de Eerste Wereldoorlog. Het gevolg was dat hij in 1915 uit de sociahstische partij werd gegooid.

Mussohni had echter op het juiste paard gewed. Het koninkrijk Itaüë besloot in mei 1915 om mee te doen aan de 'Grote Oorlog'. Mussolini ging meevechten in het leger, maar raakte tijdens een oefening gewond en keerde terug naar het thuisfront. Opnieuw ging hij voor de krant schrijven, waarbij hij zich vooral bezighield met de grootheid van Italië. Zijn vroegere socialistische denkbeelden waren verdwenen. Hij besloot zich echter actief met politiek bezig te gaan houden. Daarbij gaf hij aan meer vertrouwen te hebben in geweld, dan in de kracht van het woord. Hij begon dan ook in maart 1919 met de oprichting van knokploegen, die hij 'Fasci di Combatimento' noemde en waarvan hij de leden in zwarte overhemden gekleed liet gaan. Deze bendes werden grotendeels bevolkt door werklozen en oud-stnjders, die langzamerhand de straat beheersten door geweld en brandstichting. Het enige wat hen bond was onvrede, maar Mussolini wist via een politiek programma en een goede organisatie een gestroomlijnde partij te vormen. Bovendien wist Mussohni met zijn meeslepende toespraken de massa' s te bespelen en in te winnen.

Fascisme

In 1921 doopte Mussolini de Fasci om tot de Partito Nazionale Fasci sta (PNF). De partij werd direct populair en bij de verkiezingen kon Mussolini met 34 andere fascisten al direct zitting nemen m het parlement. Het partijprogramma was geschreven door Mussolini. Zijn maatschappijvisie noemde hij Fascisme, naar de stnjdgroepen. Later zou hij deze naam verbinden met het Romeinse symbool van de 'Fasces', een bundel pijlen met in het midden een bijl geklemd. Het Fascisme ging uit van een extreem nationalisme. Het vaderland Itahé en het Romeinse verleden werden op alle mogelijke mameren verheerlijkt. Het land moest een eenheid vormen en andersdenkenden mochten daarbij met geweld tot andere gedachten gebracht worden. Het leven was een grote strijd, zodat geweld als oplossing werd gepresenteerd. Ook vertoonde Mussolini een voorliefde voor militair vertoon zoals uniformen, parades en vlaggen. Het bestaan zou niet zozeer om verstand, maar om innerlijke bezieling draaien. Mussolini stelde; "De sterke maimen, de heersers, krijgen weer het zuivere geweten van het roofdier; als monsters vervuld van vreugde, kunnen zij terugkeren na een vreselijke serie van moorden, brandstichtingen, verkrachtingen en martelingen met nog dezelfde vreugde in hun hart en dezelfde voldaanheid in hun ziel alsof zij een studentengrap hadden uitgehaald." Verder ging het Fascisme uit van een fundamentele ongeUjkheid tussen mensen. In democratie geloofde men dan ook met. Een rassenleer zoals bij het Nationaal-socialisme was er niet, al zou Mussolini later - onder invloed van Hitler - wel alleriei anti-semitische maatregelen doorvoeren. Het Fascisme streefde dus naar een staat met één leider. Een leider, die men blindelings moest volgen en die op zijn beurt instinctief zou weten wat het volk wilde. Omwille van de bestaande situatie in Itahè, sprak Mussohm zich uit voor handhaving van de monarchie, zodat koning Victor Emmanuel lü zich met bedreigd hoefde te voelen. De werkelijke macht had Mussolim echter toegedacht aan een fascistische minister-president: zichzelf..,

Chaos

Italië was na de Eerste Wereldooriog een land dat vruchtbaar was voor extreme leiders, aangezien de Vrede van Versailles (1919) een grote teleurstelling was geworden. De Italianen kregen van hun bondgenoten met de beloofde buit. Zo werden Fiume en Dalmatie niet aan Italië overgedragen. Ook was de economische situatie slecht, de staatsschuld enorm en de inflatie schrikbarend. De ondernemers vonden de belastingen veel te hoog en veel oud-strijders konden geen werk vinden De politieke partijen maakten alleen maar ruzie, terwijl op tientallen plaatsen werd gestaakt en fabrieken werden bezet. In deze chaos schreeuwde het land om een sterke man. Mussolini leek de aangewezen man, omdat hij met zijn strijdgroepen als enige de orde nog enigszins wist te handhaven.

Op 1 augustus 1922 brak opnieuw een socialistische staking in Italië uit, die gericht was tegen het gewelddadige optreden van Mussolini's knokploegen. De staking zat zo slecht in elkaar dat de acties twee dagen later al eindigden. De fascisten waren de morele winnaar en besloten nu door te zetten. Zij vielen kantoren van socialisten en vakbonden aan Ook grepen ze de macht in een aantal steden, waarbij de pers positief reageerde. Mussolini begreep dat hij nu kon doorstomen naar de landelijke macht. Hij sprak met conservatieve en koningsgezinde groeperingen af dat zij zich bij een staatsgreep afzijdig zouden houden.

Publiekelijk stelde Mussolini de regering een duidelijke eis: "Eén van beide, of men geeft ons de macht, of wij zullen ze nemen door naar Rome op te marcheren." De regering van premier Facto was met van plan de macht af te geven en de Mars op Rome begon. Vier geestverwanten - Balbo, De Vecchi, Bianchi en De Bono - leidden de groep zwarthemden naar Rome. Mussolini zelf bleef in Milaan en wachtte af. Facto wilde de stad verdedigen, maar koning Victor Emmanuel weigerde dat toe te staan. Hij had zich laten overtuigen dat het beter was om Mussolim tot minister-president te benoemen. Toen Mussolini het nieuws hoorde spoedde hij zich met de nachttrein naar Rome, zodat hij nog net op tijd was om aan het hoofd van de fascistische groepen de hoofdstad binnen te marcheren. Op 31 oktober 1922 werd Mussolini benoemd tot minister-president. In de daaropvolgende jaren zou hij de democratie omvormen tol een dictatuur waar hij als 'duce' alleen de macht zou uitoefenen.

Succes

In de jaren dat Mussolini de macht had, was hij buitengewoon populair. Hij slaagde er inderdaad "in om orde en rust te herstellen. Door openbare werken en de opbouw van het leaer wist hij iets te doen aan de werkeloosheid. Maar nog veel meer in de smaak viel hij doordat hij de Italianen hun gevoel van eigenwaarde teruggaf. Ook loste hij in 1929 het buitengewoon lastige conflict tussen de Italiaanse staat en de paus op via het Verdrag van Lateranen. Daarmee verzekerde de duce zich ook van de

Daarmee verzekerde de duce zich ook van de steun van talloze Rooms-Katholieken bmnen en buiten Italië. Ook was hij in de jaren "30 de emge, die Hitler wist aan te pakken, toen deze een poging deed om Oostenrijk in te pikken. Mussolini trok zijn troepen samen en Hitler demsde terug. Internationaal kon hij dan ook op de nodige waardering en navolging rekenen. In diverse landen werden fascistische partijen gesticht. In Nederiand ondermeer het Verbond van ActuaUsten (VvA) en de vereniging De Bezem, dat een gelijknamig tijdschrift uitgaf. Het waren vooral de journalistieke vaardig

Het waren vooral de journalistieke vaardigheden en zijn redenaarstalent, die Benito Mussolini zo populau- maakten. Hij beschikte over een boeiende en meeslepende stem en zijn dramatische toespraken waren goed opgebouwd. Zijn gebaren waren heftig en zijn gelaatsuitdrukkingen intngerend. Daarnaast beschikte hij over een enorme wilskracht, een grote intelligentie en een opvallend charisma, waardoor anderen hem instinctief als leider accepteerden. Zijn ogen waren donker en doorborend. Anderzijds beschreven mensen hem als rusteloos, ongeduldig en gewelddadig. Als jonge man beschreef een vrouw hem als uitzonderiijk godslasteriijk, agressief, neurotisch en prikkelbaar. Over de jeugd van Mussolini gaat een aangrijpend verhaal dat aansluit bij deze schets. Tijdens een wandeling door de Alpen met een vriend stelde Mussolim dat er geen God bestond. De vriend sprak hem tegen, waarop Mussolim zijn horloge pakte en zei het bewijs te zullen leveren. Als er een God bestaat, geef ik Hem een minuut de tijd om mij te vernietigen." De minuut ging voorbij, maar er gebeurde mets. Triomfantelijk zei Mussolini nu voldoende bewezen te hebben dat God niet bestond. Door zich toch aan zijn aanvankelijke vijand

Hitler te verbinden en de Tweede Wereldoorlog in te gaan, brokkelde Mussolini's macht snel af. Op 28 apnl 1945 probeerde hij, gekleed in een Duits uniform, te vluchten. Tijdens een controle van een aantal Duitse legertrucks herkende een Italiaanse partizaan hem en werd hij gevangen genomen. Enkele uren later werd Benito Mussolini gefusilleerd. Was het toen het moment dat de wijzer op Gods klok de minuut volmaakte ? CD. van den Heuvel

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen