De overval op Entebbe; voorbeeld van Isra�ls� moed en onverzettelijkheid

Het verhaal van de Joden is er één van bloed en tranen. Overal tref je datzelfde gif, die afkeer, die Jodenhaat aan. In de loop der tijden is aan het leven van minstens 13 miljoen Joden door vervolgingen een eind gekomen. Berucht zijn de kruistochten, de inquisitie en de holocaust.

Ook na de holocaust werden nog Israëlische pelgrims op het vliegveld Ben Goerion neergeknald; werden Israëlische sportbeoefenaars op de Olympische Spelen in München afgeslacht; werden onschuldige schoolkinderen te Maalot gegijzeld en vermoord; werden Israëlische vliegtuigpassagiers te Entebbe van niet-Joodse passagiers afgescheiden. De Joden zijn een lijdend volk, ook een moedig volk. Over één van die heldendaden gaat het in dit verhaal.

die heldendaden gaat het in dit verhaal. Een vliegtuigkaping

Het was op 27 juni 1976, in de tijd dat Yitzhak Rabin premier en Simon Peres minister van Defensie was, dat een luchtbus van Air France op weg van Tel Aviv naar Parijs door de terreurgroep ‘het Volksfront voor de Bevrijding van Palestina’ wordt gekaapt. De twee leiders van deze groep blijken Westduitsers te zijn, beiden leden van de Baader-Meinhofgroep. Zij willen de maatschappij vernietigen en op haar puinhopen een volmaakte samenleving stichten. Het zijn lieden, die steun verlenen aan terroristen in de hele wereld. Ook de Palestijnen delen in hun ‘gunsten’. De twee Duitsers zijn tijdens een tussenlan

De twee Duitsers zijn tijdens een tussenlanding van het vliegtuig in Athene met twee zwaar bewapende Palestijnen aan boord van het toestel gegaan. Vanwege een belangrijke voetbalwedstrijd was de douanecontrole er minimaal. Al gauw na het opstijgen dringt één van de Duitse kapers de cockpit binnen en drukt het koude staal van een revolver in de nek van de gezagvoerder. Hij geeft hem bevel naar Libië te vliegen. Daarna maakt hij zich aan de 246 passagiers bekend. Hij eist dat ze nauwkeurig zijn aanwijzingen volgen. Men hun handen op het hoofd worden ze rij voor rij naar achter in het vliegtuig gestuurd, terwijl de andere drie kapers met de revolver in de hand grimmig toekijken. In Lybië wordt bijgetankt. Tijdens het tanken worden de paspoorten en andere identiteitspapieren ingenomen.

“Ze willen weten wie Joden zijn”, fluistert een Israëliër.

Landing in Oeganda

Eén passagiere, die hoogzwanger is, mag uitstappen. Dan gaat het naar Oeganda in Afrika, waar het toestel de volgende morgen vroeg arriveert. Oeganda, eens een Britse kolonie, is in 1962 onafhankelijk geworden. De eerste president sloot vriendschap met Israël. Als gevolg daarvan trainden de Israëli’s het Oegandese leger en legden in Entebbe een modern vliegveld aan. Terwijl deze man in het buitenland was, greep een kapitein, Idi Amin, de macht, ruimde zijn tegenstanders uit de weg en riep zichzelf tot veldmaarschalk uit. Zijn verzoek aan Israël om Phantom-straaljagers te leveren om daarmee buurlanden te kunnen bestrijden, wordt van de hand gewezen. Daarop verbreekt Amin alle betrekkingen met Israël. Een uur na de landing van het toestel komt Idi Amin, gekleed m een donkerblauw officiers-uniform, bezaaid met onderscheidingen, met een helikopter op bezoek.

Onder de passagiers bevinden zich meer dan 80 Israëli’s. Amin deelt mee dat hij wil meewerken aan een spoedige vrijlating van de gegijzelden als Israël aan de eisen van de kapers voldoet. Bij deze eisen blijken ook andere landen betrokken te zijn. Vóór 1 juli moeten 40 terroristen in Israël en 13 in andere landen - door de kapers vrijheidsstrijders genoemd - zijn vrijgelaten, anders zullen de gegijzelden streng gestraft worden.

Nadat zich nog zeven terroristen - die zich al in Oeganda bevonden - bij de kapers gevoegd hadden, werden pamfletten uitgedeeld met propaganda voor ’de verheven strijd van de Palestijnen tegen de bloeddorstige Joodse staat’.

Na verloop van tijd mogen de passagiers en de bemanningsleden het vliegtuig verlaten en worden ze tussen twee rijen gewapende Oegandezen door naar een hal van het oude vliegveld gebracht. “Oeganda heet u welkom" staat er met grote letters boven de ingang. Op oude matrassen brengen ze de nacht door, gekweld door hitte en muskieten. De volgende dag krijgt een aantal passagiers de opdracht naar de naastgelegen zaal te verhuizen. Het blijken de mensen met een Israëlische nationaliteit te zijn. Ze worden apart gezet.

Vlak daarna verschijnt Amin opnieuw, nu in een grote zwarte Mercedes. Hij richt zich tot de niet-Israëli’s met de mededeling dat de helft van hen met een gereedstaand vliegtuig naar huis mag. Als het aan Israël gestelde ultimatum verlopen is komt Amin opnieuw, nu om de overige niet-Israëlische passagiers naar Parijs te laten vertrekken. De gezagvoerder en de overige bemannings-leden van het Franse toestel weigeren

nings-leden van het Franse toestel weigeren mee te gaan.. Amin deelt aan de Israëlische gegijzelden mee dat het ultimatum met drie dagen verlengd is. Om deze mensen te intimideren scheren - vooral ‘s nachts - met donderend lawaai Mig-straaljagers over de luchthaven.

Israël in actie

Ondertussen zit men in Israël niet stil. In het diepste geheim wordt een actie voorbereid. Het Israëlische leger zal met vier enorme transportvliegtuigen en twee Boeings707’s naar Entebbe vliegen. De 150 commando’s zijn via foto’s en kaarten vanuit de tijd dat het vliegveld is aangelegd, van de situatie op de hoogte gebracht.. Zij zullen de mensen ‘naar huis' halen. Commandant is de 30-jarige Jonathan Netanjahu (broer van de oud-premier), een man die door zijn soldaten vanwege zijn moed op handen gedragen wordt.

Het is zeven uur vliegen. Elk heeft zijn taak. De mannen van het eerste toestel moeten de terroristen uitschakelen; die van het tweede toestel moeten de gegijzelden aan boord nemen en eventuele gewonden verzorgen; de soldaten in het derde toestel moeten zich gereed houden voor een eventuele strijd met het Oegandese leger en de mannen van vierde toestel moeten de op het vliegveld aanwezige Migs vernietigen. In de eerste Boeing bevindt zich een complete operatiekamer en de tweede Boeing zal rondcirkelen en als radiografische schakel tussen de commando's en het thuisland fungeren.

De operatie mag niet langer dan een uur duren. Daarna zullen de toestellen in Kenia - een vijand van Oeganda - tanken. De officieren hebben vanwege de voorbereidingen al twee nachten niet geslapen. Ook in de komende 24 uur zullen ze geen oog dicht doen. Nadat de stafchef de laatste instructies heeft gegeven kan de operatie beginnen. Met de commando's verdwijnt ook een zwarte Mercedes en een chauffeur die zijn gezicht zwart gemaakt heeft in de buik van één van de vliegtuigen. Om geen argwaan te wekken vliegen de toestellen elk een verschillende route.

De landing

Na een tocht van meer dan 4000 kilometer landen ze, kort na elkaar, en taxiën tot op anderhalve kilometer van het luchthavenge bouw. En al gauw glijdt de glanzend zwarte Mercedes met naast de chauffeur aanvoerder Jonathan (Yonni) in de duisternis van de nacht, gevolgd door landrovers die met scherpschutters zijn bemand. De Oegandese militairen denken opnieuw bezoek te krijgen van hun president, begeleid door een escorte. De controletoren wordt veroverd en het luchthavengebouw bezet. Wie niets met de operatie te maken heeft, wordt in een kamer opgesloten totdat alles ten einde is. Toch kan een vuurgevecht met de terroristen en de Oegandese militairen niet uitblijven.

ven. Als Gabriëlle Kröcher, de Duitse terroriste, beseft dat de gijzeling voorbij is en dat ze sterven moet, werpt ze met een van duivelse haat vertrokken gezicht nog een handgranaat naar de weerloze gegijzelden. De actie kost aan 20 Oegandese militairen en 7 kapers het leven. Onder hen bevinden zich de twee Duitsers. Helaas komen bij de operatie ook drie gegijzelden en aanvoerder Yonni om. Er zijn 10 gewonden.

Idi Amin is woedend. Een van de gegijzelden, een weerloze vrouw, die naar het ziekenhuis in de hoofdstad Kampala was gebracht, wordt uit wraak doodgeschoten, waarna haar lichaam verbrand wordt. “Het is voorbij", heeft Yonni tot de gegijzelden gezegd, “we gaan jullie naar huis brengen”.

Plotseling klinken er vanuit een vroegere verkeerstoren nog schoten. Een daarvan treft Yonni in de rug. Bloedend zakt hij in elkaar en verliest het bewustzijn.

Kreten van ontzetting stijgen op. Ondertussen worden er aan het eind van de startbaan elf Oegandese Migs opgeblazen om een achtervolging te voorkomen. Na 53 minuten vertrekken de toestellen met aan boord de bevrijde gegijzelden. Een rokende ruïne blijft achter.

De chirurgen die meegegaan zijn, vechten voor Yonni's leven. Ze kunnen hem niet redden.. Enkele gewonden worden tijdens het tan

Enkele gewonden worden tijdens het tanken in Kenia overgebracht naar de Boeing die als hospitaal dient..

Terug in Israël

De toestellen worden op een klein vliegveld in Israël opgewacht door premier Rabin en minister Peres. Rabin wacht in de kantine, Peres klimt in het toestel waarin Yonni zich bevindt. Roerloos staart hij in het verkilde gezicht van de man, die zijn leven gaf voor de vrijheid van de gegijzelden. De brancard wordt tussen een erewacht van twee rijen door naar een wachtende rouwauto gebracht.

Nog eenmaal moeten de commando’s het vliegtuig in. Op het grote internationale vliegveld bij Tel Aviv zal de officiële ontvangst plaatsvinden. Duizenden mensen staan te wachten. De eerste die uitstapt is de dappere Franse piloot, Michel Bacos. Hij wordt gevolgd door de gegijzelden die zich in de armen van hun familie en vrienden storten. De emoties zijn met geen pen te beschrijven.

Een uitzinnige menigte draagt de helden van Entebbe het platform op. Een oude rabbijn blaast op de sjofar. Zo werden in oude tijden de vreugdefeesten ingeluid. De volgende dag wordt Jonathan Netanjahu onder enorme belangstelling op de militaire begraafplaats op de Herzlberg ter aarde besteld

Michel Bacos, die zichzelf had weggecijferd, werd door enkele mannen op de schouders genomen Kort daarop ontving hij van zijn president de hoogste Franse onderscheiding, het Legioen van Eer, Opnieuw had Israël een voorbeeld van moed en onverzettelijkheid getoond.

J. van Hoorn

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen