Herodes de Grote

Wonderlijk... als de Heiland der wereld, de grote Zoon van David. wordt geboren, zit een Edomiet op de troon van David! In deze nazaat van Ezau, die in de Heilige Schrift getekend wordt als een onheilige, ongelovige, aardsgezinde, die ‘voor ene spijze het recht van de eerstgeboorte weggaf’ (Hebr. 12:6), is het, of de slechte eigenschappen van Ezau tot een climax komen. Zozeer, dat deze Herodes als bijnaam kreeg: ‘de beestmens’.

Herodes verenigde in zich gaven van verstand, strijdlust, wreedheid, laaghartigheid en trotsheid. Zelfzucht en heerszucht be-heersten hem. De joodse geschiedschrijver Flavius Josephus noemt hem: ‘dierlijk wreed’. Het volk haat hem en vreest hem tegelijk. Zijn levensloop is een geschiedenis van bloed en tranen, van leed en schande, zichzelf en anderen aangedaan.

Zeker... het was niet alles kommer en kwel onder de regering van Herodes. Economisch gezien heeft hij voor zin land ook wel goede dingen gedaan. Heel belangrijk was, dat hij aan de kust van de Middellandse Zee een haven liet graven en een stad liet bouwen, die hij ter ere van de keizer, Caesarea noemde. Die haven maakte het Palestina mogelijk, deel te nemen aan het wereldverkeer. Caesarea werd daardoor een centrum van handel en verkeer. Daarnaast heeft Herodes naam gemaakt als bouwer. Hij liet verschillende prachtige bouwwerken uitvoeren. Rome stuurde hem de nodige ingenieurs en ontwerpers. Naast bevrediging van zijn eerzucht, waren die bouwactiviteiten ook be-doeld, om de Grieken die in zijn gebied woonden, gunstig te stemmen en tegelijk de Joden te vriend te houden.

Met het oog op de Grieken liet hij tempels bouwen ter ere van de keizer. Ook verrezen er theaters en amphitheaters, waarin populaire spelen werden gehouden. De gunst van de Joden dacht hij te winnen, door de tempel in Jeruzalem te herstellen. Kosten noch moeite werden gespaard om de tempel tot een sieraad te maken, door het aanbrengen van goud en veel marmer, zuilengalerijen, enz. In Marcus 13 vers 1 lezen we, dat de discipelen van Jezus wijzen op die prachtig, als ze zeggen: “Meester zie hoedanige stenen en hoedanige gebouwen.” En een joods spreekwoord luidt: “Wie de bouw van Herodes niet gezien heeft, heeft nooit iets schoons gezien”. De tempel kwam klaar in het jaar 64 na Christus, maar werd in het jaar 70, dus 6 jaar later, weer verwoest. Omdat Herodes in de ogen van Grieken en Romeinen graag voor beschaafd wil

Omdat Herodes in de ogen van Grieken en Romeinen graag voor beschaafd wilde doorgaan, omringde hij zich met veel geleerde mannen, waarvan Nicolaus van Damascus de meest bekende was. Ze adviseerden He-rodes en vervulden soms belangrijke functies, zeer tot ongenoegen van de Joden. Hij nam de Joden al evenzeer tegen zich in, door zijn beleid inzake de benoeming van de Hogepriester. Inplaats van deze te benoemen voor het leven, zoals de wet aangaf, liet hij het aanstellen en afzetten van de Hogepriester geheel willekeurig afhangen van zijn politieke belangen. Ook het bouwen, tot in Jeruzalem toe, van hippodromen en amphitheaters wek

Ook het bouwen, tot in Jeruzalem toe, van hippodromen en amphitheaters wekte bij de Joden weerzin op. Omdat hij streefde naar goede verhoudingen met de Romeinen, maar tegelijk de Joden wilde ontzien, was zijn beleid tweeslachtig. Hoewel hij zich nooit openlijk tegen het joodse geloof heeft gekeerd, stond hij innerlijk dichter bij de Grieken. Dat bleek uit zijn omzichtig streven, om van Judea een hellenistische staat te maken.

Helaas hebben de vele wandaden van Herodes het goede dat hij tot stand bracht, geheel overschaduwd. Aan zijn moordzucht vielen niet alleen zijn eigen kinderen, maar ook zijn vrouw Marianne, zijn zwager, zijn schoonmoeder en nog vele andere familieleden ten offer. Intriges van familieleden, jaloersheid van Herodes, vrees om zijn troon te verliezen... het resulteerde alles in allerlei bloedige taferelen. Van Augustus zijn de beroemde woorden: “Je kunt beter Herodes’ varken zijn, dan zijn zoon”.

Met behulp van de vrouw van Herodes, de reeds genoemde Marianne en prinses Cleopatra van Egypte, weet zijn schoonmoeder Alexandra te bereiken, dat haar 17-jarige zoon Aristobulus, Hogepriester wordt. Als deze jongeman populair wordt bij het volk, en op het Loofhuttenfeest wordt toegejuicht, neemt Herodes het besluit Aristobulus uit de weg te ruimen. De geheime staatspolitie krijgt het bevel: ‘Aristobulus liquideren’. In het buitenbad van een paleis in Jericho verdronk men hem. Toen Herodes droefheid om het gebeurde voorwendde, speelde hij toneel.

hij toneel. Om de vriendschap van keizer Augustus te verwerven, liet hij de 80-jarige Hyrkanus, de vader van Alexandra, van kant maken. Met hem verdween de laastte Hasmoneër. Op aandringen van zijn zuster Salome en na een onduidelijke aan- klacht wegens ontrouw, liet hij zijn eigen vrouw Marianne ombrengen, de enige van zijn 10 vrouwen, van wie hij echt hield. Het verdriet om haar dood verteer- de hem en bracht hem aan het randje van de waanzin. Ook haar moeder Alexandra werd vermoord. Ze zou gedurende een ziekte van Herodes een staatsgreep hebben willen plegen. Zijn vele zonen, van vele vrouwen, streden allen verbeten om zijn troon. Ze intri

geerden en lasterden tegen elkaar. Ze dongen allen naar de gunst van vader, om straks zijn troonopvolger te worden. De eindeloze familietwisten liepen uit op de dood van twee zoons van Herodes: Alexander en Aristobulus, kinderen van Marianne (in 7 v. Chr. in Samaria gedood). En in het jaar 4 v. Chr., werd ook Antipater, zoon van Herodes en de Arabische Doris, stiefbroeder van Alexander en Aristobulus, gedood. Herodes was toen al hoogbejaard en ongeneeslijk ziek. Evenals later een kleinzoon van hem, werd hij levend van de wormen gegeten. Onder onduldbare pijnen stierf Herodes in Jericho een afschuwelijke dood, gekweld door de herinnering aan de familieleden, die hij had laten ombrengen. De grootste gruweldaad van de wreedaard is geweest de kindermoord in Bethlehem. Onnozele jongetjes van 2 jaar en daaronder werden van de moeders losgescheurd en laaghartig vermoord. Toen werd een stem in Rama gehoord, geklaag, geween en veel gekerm. Rachel beweende haar kinderen.

“En wekt een stad - en landgeschrei te Bethlehem en op de akker, en schudt de geest van Rachel wakker, die waren gaat door beemd en wei”. (Vondel)

In de wrede poging van Herodes, om de in Bethlehem geboren Koning der joden te vermoorden, beriekte de onuitroeibare haat van Ezau tegen Israël zijn hoogtepunt. Het was het laatste bedrijf in de strijd van Ezau en Jacob, reeds begonnen in de moederschoot van Rebekka en toegespitst in de moorddadige opzet van Herodes tegen Israëls Koning, de Messias.

Maar God heeft de raad van Herodes verijdeld en de Christus uit zijn hand gerukt, opdat Hij Koning zou zijn over het huis van Jacob tot in der eeuwigheid. Want: “Eeuwig bloeit de gloriekroon,

Op 't hoofd van Davids’grote Zoon”.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen