Geestelijke oogst op het eiland Lewis

In 1975, dus heel wat jaren geleden, was ik drie weken lang op vakantie in Schotland. Vooral de noordelijke Highlands en de Islands vormden de reisbestemming. Een dezer dagen keek ik nog eens in een oude reisgids. Over de ten westen van Schotland liggende zogenaamde Buiten-Hebriden las ik onder meer: "Het grootste van de Outer Hebrides is het tweeling-eiland Lewis & Harris, met een lengte van 55 km en een breedte van 46 km. Het bestaat hoofdzakelijk uit heide- en moeraslandschap, meren en inhammen. (...) De grens tussen Lewis en Harris ligt in een gebied waar heide- en moerasland overgaan in een heuvelachtig landschap." Lewis is bekend om de beroemde standing stones van Callanish. Deze 48 staande" monolieten dateren uit ongeveer 3000 v.Chi'. en worden tot de mooiste prehistorische bezienswaardigheden van Groot Brittannië gerekend.

De aanleiding om de herinneringen aan Harris & Lewis weer eens op te halen ligt in een boekje dat ik onlangs las. Het geeft aandacht aan de geestelijke opwekkingen die in vorige eeuwen plaatsvonden in dit ruwe en grauwe gebied in de Atlantische Oceaan. Destijds heeft het bijwonen van een Communion Season, een serie samenkomsten rond de viering van het Heilig Avondmaal in Tarbert, mij ook al bepaald bij de aanwezigheid van authentiek geestelijk leven op dat verte eiland. De schrijver van het boek dat ik nu introduceer, is de heer L.J. van Valen, bekend publicist op het teiTein van de kerkhistorie en kenner met name van de geschiedenis van de kerk in Engeland en Schotland. Al eerder, in zijn boek 'Gelijk de dauw van Hermon', schreef hij iets over de geestelijke erfenis van het eiland Lewis. Het nu uitgekomen boekje is daarvan een uitbreiding en nadere verdieping.

Tot diep in de 18e eeuw had de leer van de Reformatie weinig of geen ingang bij de inwoners van Lewis. De meesten van hen leefden in de duisternis van bijgeloof en onverschilligheid. Maar de Heere had iets bijzonders met dit onherbergzame en onvruchtbare eiland voor. Enkele getrouwe gezanten van de grote Koning waren in die donkere 18e eeuw op het eiland te vinden. Zij behoorden tot degenen die in Psalm 126 worden getypeerd als wenende zaaiers. Zij zaaiden het Evangeliewoord en besproeiden het met hun tranen. En na verloop van tijd vervulde de Heere Zijn belofte: "Die met tranen zaaien, zullen met gejuich maaien!" Gaandeweg vond het Woord van God ingang. Zo kwam in 1773 John Downie naar Stonioway. Hij had een helper in de persoon van Lachlan Mackenzie, die later predikant was van Lochcarton. Zij deden pionierswerk op het eiland. Maar de doorbraak kwam onder Alexander Macleod, Hij werd in 1824 als predikant verbonden aan het plaatsje Uig aan de westkust van het eiland. In die tijd waren er maar twee Bijbels in het dorp te vinden, één in de kerk en één in de pastorie. Maar het Woord ging vrucht dragen. Al op nieuwjaarsdag 1826 zag Macleod terug op de 'vele zichtbare veriossingen en menigvuldige barmhartigheden in de aanbiddelijke voorzienigheid van God en de bemoedigende beloften van Zijn bijzondere goedheid en gunst tegenover ons..." In het midden van de j^aren dertig vond een ingrijpende geestelijke opwekking plaats. De wind van de Geest waaide krachtig. De machten van bijgeloof en vijandschap moesten wijken voor de kracht van het Evangelie. Krachtdadige bekeringen vonden plaats en Gods kinderen namen toe in de kennis en de genade van Christus. Overal ontstonden gezelschappen om de gemeenschap der heiligen door Woord en gebed te onderhouden.

Maar de bijzondere zegeningen bleven niet beperkt tot de tijd en de generatie van ds. Alexander Macleod. Diverse opmerkelijke bekeringen uit later tijd worden door Van Valen beschreven. Ook veel namen van predikers en ook van 'catechists' komen ter sprake. Finlay Cook en Robert Finlayson waren medewerkers van de genoemde Macleod. Uit later jaren noem ik Duncan Macgregor, Peter Maclean en Duncan Mac- Beath. Bekend uit de 20e eeuw is Kenneth MacRae van de Free Church in Stomoway. Over hem stelde Iain M. Murray van de Banner of Truth in Edinburgh een boek samen. Veel geestelijke oplevingen zijn er op Lewis geweest. Een groot aantal jaartallen kan genoemd worden waarin iets van een bijzondere opwekking werd ervaren: 1859 (Stornoway), 1902 (Carioway), 1923 (Ness), 1934 (Carioway). Tot zelfs in 1950 (Barvas), 1952 (Bemera) en 1970 (Stomoway). Het zijn wonderen van Gods genade op dit verre eiland.

In het midden van de 20e eeuw woonde er in Stomoway een eenzame en wat eenzelvige man. Zijn naam was Arthur W. Pink. Aan het kerkelijke leven op het eiland nam hij niet deel. En toch was hij een van God geleerde man. Zijn 'Sudies in the Scriptures' en zijn andere geschriften bereikten de uithoeken van de hele wereld. Het zou me veel waard zijn als de heer Van Valen ons nog eens zou willen vertassen met een biografie over deze Pink.

In ieder geval beveel ik zijn boekje over de wonderen op het eiland Lewis van harte aan. De getuigenissen van Gods genadewerk daar en toen roepen gevoelens van heimwee en verlangen op. Eén ding mogen we weten: die God leeft nog!

N.a.v.: L.J. van Valen, Zijn lof in de eUanden. Wonderen van Gods genade op het eiland Lewis. Uitgeverij De Sleutel, Leerbroek. Paperback. Geïllustreerd. 139 pag. Prijs € 13,50.

Enkele weken geleden besprak het ik boekje 'De geestelijke honger' van Johannes Calvijn. Als verkoopprijs van dit fraai uitgegeven boekje gaf ik € 18,95 aan. Dat is tien euro te veel. De werkelijke prijs is € 8,95. Dat betekent een extra aanbeveling...

J.M.J. Kieviet

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen