Een product van kloneren

Kloneren

Het is een nieuw werkwoord. In de Grote Van Dale van 1985 komt het nog niet voor. Daar treffen we wel het werkwoord klonen aan. Het wordt omschreven als door vegetatieve voortplanting genetisch identieke individuen produceren.

Het kon niet uitblijven. Deze manipulerende methode wordt nu ook op mensen toegepast. Eerst waren de gewassen en de dieren aan de beurt, en nu dan de mensen. Ik neem aan dat de verlenging van het werkwoord klonen tot kloneren bedoeld is om daarmee te verwoorden wat zich van plant via het dier tot mensen heeft uitgebreid.

De berichten over het kloneren van mensen zijn behoorlijk vaag. Tot twee keer toe moet het gelukt zijn een mens te doen ontstaan met behulp van kloneren. Er worden echter geen gegevens verstrekt die te controleren zijn. Of dat voortkomt uit terughoudendheid in verband met het feit dat kloneren van mensen in Nederland bij de wet is verboden, dan wel of het succes alleen verbaal geweld is maar geen reëel resultaat, weet ik niet. De berichten erover zijn in elk geval onduidelijk.

Wat ik nu ga schrijven heeft niet alleen betrekking op een eventueel resultaat. Het betreft evenzeer de poging tot kloneren.

Wat er gebeurt

Kloneren omschrijft het plaatsen van de kern van bijvoorbeeld de huidcel (of van DNAmateriaal) in de eicel van een vrouw. Als dit proces is gelukt, zal het embryo in het lichaam van een vrouw worden ingebracht. Deze vrouw zal na maanden van zwangerschap het kind ter wereld brengen. Voordat ik verder inga op de ethische aspec

Voordat ik verder inga op de ethische aspecten van dit bedrijf, dat ik als manipulatie in de negatieve betekenis van het woord wil karakteriseren, wijs ik op wat eraan vooraf is gegaan. Dat is de methode van reageerbuisbevruchting, ook wel In-Vitro-Fertilisatie genoemd. Er is onder protestantse ethici verschil van mening over de waardering van deze methode van voortplanting. Ik zeg dat heel duidelijk. Mijn collega Douma staat hier positief tegenover. Ik heb niet de vrijmoedigheid gevonden om zijn standpunt te delen of te verdedigen. Dit verschil van mening maakt mij wel voorzichtig in een veroordeling van deze methode. Ik heb mij beperkt tot een afwijzing ervan zonder er een veroordeling over te willen of te durven uitspreken.

Ik wijs er nu wel op dat reageerbuisbevruchting een methode vertegenwoordigt die een tussenstadium is naar het kloneren. Ik voeg eraan toe dat er een behoorlijk verschil is tussen beide methoden. Toch doet het kloneren zijn winst met de ervaringen die opgedaan zijn met de IVF-methode.

Dit gezegd zijnde wijs ik erop dat kloneren voor een aantal ingrijpende ethische vragen stelt.

Wie zijn de ouders?

In de eerste plaats: Wie zijn de ouders? Prof. Dr. H. Jochemsen heeft in een recent artikel in het Reformatorisch Dagblad erop gewezen dat men de ouders van de kemdonor kan beschouwen als de ouders van de kloon. Er is echter ook een relatie met de donor van de eicel. Daarbij komt nog dat het door kloneren verkregen embryo geplaatst moet worden in de baarmoeder van een vrouw. Uit technieken die bij reageerbuisbevruchting gebruikt zijn, is duidelijk dat deze vrouw een buitenstaande derde kan zijn. We krijgen dan dezelfde ingewikkelde problemen bij kloneren als bij reageerbuisbevruchting, wat betreft het draagmoederschap. Ik laat deze problemen nu verder rusten. Alleen wijs ik nogmaals op de overeenkomst in ethische problematiek bij de IVFmethode.

Terecht schrijft prof .lochemsen dat, gezien vanuit normale verwantschapsverhoudingen de kloon gezien kan worden als een verlate eeneiige tweelingbroer of -zus van de kemdonor.

We hebben dus met drie direct betrokkenen te doen: de donor van de kemcel, de donor van de eicel en de baarmoeder waarin het embryo wordt ingeplant om na een periode van zwangerschap het kind ter wereld te brengen.

Deze drie kunnen van verschillende personen zijn. Ze kunnen ook alle drie van een en dezelfde persoon afkomstig zijn. Als dat het geval is, zou de vrouw in zekere zin haar eeneiige tweelingzuster baren, schrijft Jochemsen.

Men ziet niet alleen hoe ingewikkeld dit (voortplantings-)proces wordt. Men ziet ook hoe volstrekt onnatuurlijk (in de zin van tegennatuurhjk) dit proces kan verlopen. Een vrouw die haar eigen zuster ter wereld brengt. Een kind dat dezelfde generatie als de moeder vertegenwoordigt.

Hier wordt de scheppingsorde totaal verstoord. De mens neemt het voortplantingsproces in eigen handen. Voortplanting wordt daarmee - hoe pijnlijk het ook is dit te zeggen - een productieproces; waarbij niet meer te spreken is van het wonder van bevruchting en geboorte. Dit is in de letterlijke zin van het woord (een poging tot) mensen maken. Dat maken betreft dan de kopie, waarvoor het origineel dan als leverancier dient.

Intussen zal duidelijk geworden zijn dat - ik noem het ironisch - in dit fabricageproces alle mogelijke variaties denkbaar zijn. Men kan trachten een mens op bestelling te fabriceren. Het woord creëren vind ik in dit verband volstrekt ongepast.

Tot zover een korte omschrijving van wa wetenschappers beogen en aandurven bij het kloneren. Ik beperk me tot de hier geschetste hoofdlijnen.

De mens wil sciiepper van liet leven zijn

Het is duidelijk dat in heel dit streven de mens God als Schepper wil evenaren. De mens wil schepper van het leven zijn. Daartoe verlaat hij de door God aangewezen weg van voortplanting binnen het huwelijk, door de vereniging van man en vrouw.

Daartoe gaat de mens zelf aan het werk. Hij construeert in het laboratorium een product. We kunnen dat eigenlijk niet meer een kind van de ouders noemen. Het kind is de gelijke, (kopie) van de donor van de kemcel. Daarmee wordt het verschil tussen de ene generatie en de andere wezenlijk aangetast, om niet te zeggen ernstig verstoord.

Welke gevolgen?

Wij weten (nog) niet wat de psychische en lichamelijke gevolgen zijn voor het kind dat als product van klonering ter wereld komt. Wel is bekend dat pogingen tot kloneren in de dierenwereld tot veel misproducten hebben geleid.

Moeten mensen die zelfde weg gaan en die zelfde mislukkingen ondergaan? Mag men mensen daaraan blootstellen?

Hier wordt de scheppingsorde geschonden en de door God gestelde regel overtreden. De mensheid heeft van de ongehoorzaamheid aan Gods gebod in eigen hart en in het leven met elkaar ernstige, donkere gevolgen ondervonden. De zonde wordt duur betaald. Het is te vrezen dat dit ook geldt op somatisch (lichamelijk) en psychisch gebied bij het kloneren van mensen. Het verbod daartoe blijve in Nederland gehandhaafd en naar we hopen ook daar buiten.

W. H. Velema

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen