Dr. H.F. Kohlbrugge (1803-1875)

Op 15 augustus van dit jaar zal het 200 jaar geleden zijn dat in Amsterdam Hermann Friedrich Kohlbrugge werd geboren, als oudste van twaalf kinderen. De familie Kohlbrugge is afkomstig uit het Hannoverse dorp Ankum bij Osnabnick in Duitsland. Zijn vader Hermann Gerhard had zich als zeepfabrikant in Holland gevestigd. Als de jonge Frits zijn theologische studie heeft afgerond, begint een periode van strijd en lijden, die bijna twintig jaren zou voortduren. De oorzaak is dat Kohlbrugge zich weigert aan te passen aan (zoals hij het noemt) de 'negatieve neologie' van zijn dagen, de nieuwe leer die de fundamentele waarheden van de Heilige Schrift loochent. Geheel willekeurig wordt hem het lidmaatschap van de Hervormde Kerk geweigerd. Eerst in 1848 ontvangt hij een gemeente, de Niederländisch-Reformierte Gemeinde te Elberfeld in het Wuppertal te Duitsland.

Mede ter gelegenheid van dit 'Kohlbruggejaar" wijs ik in dit artikel naar een klein en fijnzinnig boekje, dat drie overdenkingen van hem bevat. Ze vormen een meditatieve verklaring van de drie gelijkenissen van Lukas 15, namelijk over het verloren schaap, de verloren penning en de verloren zoon. Kohlbrugge zag ze in eikaars verlengde liggen. Ik geef hem even het woord: "Het onderscheid tussen deze drie gelijke/rissen ligt daarin, dat in de eerste, die van de herder, het doen van de Zoon van God wordt voorgesteld. In de tweede, die van de vrouw, het werk van de Heilige Geest, Die in het Hebreeuws vrouwelijk is en als een zorgzame moeder in de Gemeente werkt. In de derde tenslotte het handelen van God de Vader. In het geheel dus het regeren van de Drieenige God, Die de verloren zondaar tot, bij en in Zich opneemt. "

De Heere Jezus sprak deze gelijkenissen uit toen zondaren van allerlei slag zich rond Hem verzameld hadden. Het eerste vers van Lukas 15 spreekt van 'tollenaars en zondaars'. De godsdienstige elite van het volk stootte zich daar echter aan. Hoe kan een rabbi als Jezus is zich nu inlaten met da soort volk... "Deze ontvangt de zondaars en eet met hen." Kohlbrugge gaat er breed op in. Hij wijst erop dat de Heere Jezus op geen enkele manier de zonde vergoelijkt. En ze ook zelfs niet over het hoofd ziet. En toch: "Waarom ontx'ing Jezus dan zulke onreine mensen? O, zij kwamen om Hem te horen. Zij kwamen om datgene van Hem te horen, wat cmdere tollenaars en zondaars in andere steden van Hem gehoord hadden en waarvan zij iets ver-nomen hadden. Zij kwamen om de behoefte van hun ziel vervuld te hebben: of er ook nog genade voor hen was, en hoe zij van hun zonden mochten verlost worden." In dit verband vertelt Jezus deze gelijkenissen. De drie-enige God zoekt het verlorene om dat te behouden. Zo moeten we dan ook naar deze hoogste Profeet en naar Zijn gelijkenissen luisteren. "Lciat ons Hem zó horen, als die behoefte hebben aan dezelfde woor-den, waaraan de tollenaars en zondaars behoefte liadden." In deze overdenkingen geeft Kohlbragge

In deze overdenkingen geeft Kohlbragge allerlei vingerwijzingen hoe we de boodschap van de Heere Jezus op onszelf hebben toe te passen. Zo bijvoorbeeld als het gaat over die jongste zoon uit de derde gelijkenis. Hij eist de erfenis op, verklaart de vader daarmee dood en gaat zijn eigen weg. "Letten wij op de jongste zoon en gaan wij dan ons eigen gedrag na. De hand in de boezem, en wie dan te belijden heeft: 'Ik zie in de jongste zoon mijn beeld, die jongste zoon ben ik.'', die zat spoedig erkennen, dat alleen door Jezus op Goddelijke, blijvende wijze aan zijn zielsbehoeften voldaan wordt." In het verte land kwam de jongen erachter dat hij zich moedwillig van zijn vader vervreemd had. Toen hij helemaal aan de grond zat, ging hij het inzien. Wie zo zijn eigen leven gaat beschouwen - ver weg getrokken van God en van Zijn Vaderlijke leiding... "Dan hebben wij geen Christus meer, geen Evangelie meer, geen troost meer. Wij hebben niets meer, dan dat wij onze ondergang en het eeuwig verderf ver-wachten. " Opmerkelijk, maar wel helemaal naar de

Opmerkelijk, maar wel helemaal naar de bedoeling van deze gelijkenissen, is het dat Kohlbrugge het keerpunt in bijvoorbeeld het leven van deze jongste zoon niet legt in diens bekering, in zijn terugverlangen naar de vader. Nee, het is de herder die er op uit gaat om zijn verloren schaap te vinden. En het is de vrouw die zoekt naar haar verloren penning. En zo is het ook de vader die zijn jongen onzichtbaar naar zich toe trekt. "Laat ons met aandacht horen, hoe de Heere de tollenaars en zondaars lokte. En wat Hij van de vader zei, wat die deed, toen de zoon wederkeerde." Over die jongen lezen we: "... en tot zichzelf gekomen zijnde...". Maar in werkelijkheid klonk het in de hemel: "Tot hiertoe en niet verder!" Deur komt de mens tol zichzelf en keert tot zichzelf in. Zodat hij vraagt: "Wie was ik? Wat heb ik gedaan? Waartoe ben ik gekomen ? Waar gaat het met mij heen ? Is er nog genade voor zo één ? Wat moet ik doen om zedig te worderr?" Hij kan niet anders: terug naar de Vader. En Die ontvangt hem in genade. En opnieuw mag hij Zijn zoon zijn.

De toepassing en tegelijkertijd samenvatting van dit bescheiden maar zo rijke boekje bestaat uit deze ene zin: "Zo voorziet de Heere Jezus in de zielsbehoeften vcm ons arme zondaars. En zoals Hij dat doet, kan Hij het alleen!"

N.a.v.:

Dr. H.F. Kohlbrugge, Verloren en gevonden. Verklaring van drie gelijkenissen. Uitgeverij Den Hertog te Houten. Paperback. 48pag. Prijs €8,25.

J.M.J. Kieviet

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen