Heiligheid

“Ware christenen zullen dit boek een feestmaal vinden, een goudmijn (...), eten en drinken, medicijnen en vitaminen, alles in één. Tolle lege! Neem en lees!” Niemand minder dan de beroemde dr. J.I. Packer, veel jaren toonaangevend theologisch hoogleraar in Oxford en Vancouver, typeerde met deze woorden het boek waarover het vandaag gaat. Hij doelt op een geschrift van John Charles Ryle, dat voor het eerst gepubliceerd werd in 1879. Dat was één jaar voordat Ryle Anglicaans bisschop van Liverpool werd.

De titel van het boek is even kort als fundamenteel: ‘Holiness’, heiligheid. Nee, het is geen uiteenzetting van heiligenlevens, hetzij rooms of protestants. Het is ook geen relaas over burgerlijke of religieuze moraal. En evenmin een handboek met praktische wenken voor het handelen. Nee, hij bedoelt met dit boek iets anders. Het gaat hem om het leven van een christen. Met Ryle’s eigen woorden: “Heiligheid is de gesteldheid dat een mens één van geest is met zijn God, zoals we Gods geest beschreven vinden in de Schrift. Het is de gesteldheid waarin een mens het eens is met het oordeel van God; hij haat wat God haat, heeft lief wat Hij liefheeft en meet alles in deze wereld naar de maatstaf van Zijn Woord. Wie het volmaakt met God eens is, is een zeer heilig mens.”

Ik citeer deze woorden uit het boekje dat enkele weken geleden van de persen kwam en sindsdien in de boekhandel verkrijgbaar is. De Nederlandse titel; “Heilig in Hem” is goed getroffen. Want het geeft tegelijkertijd aan uit welke bron een zondig mens de heiligheid ontvangt. En in relatie met Wie die heiligheid bestaat: “... in Hem”, dat is Christus. Overigens is het maar een heel klein deel van het oorspronkelijke geschrift van Ryle dat nu vertaald is. Mijn eigen Engelse uitgaaf dateert uit 1987. Die is uitgegeven door Evangelical Press in Welwyn en voorzien van een ‘Preface’ door de genoemde Packer. Ze telt 324 volbedrukte pagina’s in kleine letter. Daarvan zijn er minder dan 35 nu in het Nederlands vertaald. Oorspronkelijk telt Ryle’s boek 21 hoofdstukken over thema’s als ‘Sin’, ‘Growth’, ‘Assurance’, ‘The Church’ en ‘Without Christ’. Twee van deze hoofdstukken - overigens heel belangrijke - heeft de heer N.A. Eikelenboom in onze taal overgezet en gebundeld in het recent-verschenen boekje.

De twee hoofdstukjes zijn (letterlijk vertaald) getiteld: ‘Heiligmaking' en ‘Heiligheid'. Ryle [1816-1900] bezat de gave fundamentele en niet zo gemakkelijke thema's uit de christelijke leer op een eenvoudige en in ieder geval heel praktische manier uiteen te zetten. Hoewel hij tot de Anglicaanse kerk behoorde en daarin op latere leeftijd zelfs een hoge functie ontving, was hij een duidelijke geestverwant van het historische puritanisme. Dat was een eeuwenlange beweging in de kerken van Engeland en Schotland die opkwam voor de zuivere (pure) leer en voor het zuivere bevindelijke leven uit die leer.

Het puritanisme op haar beurt putte uit de leer van de Schriften die de Reformatie van de 16e eeuw had herontdekt. We horen bij Ryle dan ook onvervalste reformatorische klanken in zijn preken en geschriften. Maar altijd met een lijn naar de geestelijke beleving van de dingen. Zijn prediking is niet zozeer op het hoofd maar veel meer op het hart gericht. Op de praktijk van de godzaligheid!

‘Heiligmaking’ omschrijft hij als volgt: “Heiligmaking is het inwendige geestelijke werk dat de Heere Jezus Christus door de Heilige Geest in een mens werkt, als Hij hem tot het ware geloof roept. Hij wast hem niet alleen rein van zijn zonden in Zijn eigen bloed, maar maakt hem ook los van zijn aangeboren liefde tot de zonde en de wereld, legt een nieuw beginsel in zijn hart en maakt dat hij in zijn leven de praktijk der godzaligheid beoefent. Het instrument waardoor de Geest dit werk tot stand brengt, is gewoonlijk het Woord van God, hoewel Hij soms nood en beproevingen van Godswege gebruikt (...). De mens die het voorwerp is van dit werk dat Christus door Zijn Geest verricht, wordt in de Schrift een ‘geheiligde’ genoemd.”

Diverse aspecten van heiligheid en heiligmaking brengt Ryle vervolgens ter sprake. De groei ervan. De gradaties erin. De geestelijke strijd als kenmerk ervan. De absolute noodzaak ook om heilig voor God te zijn. De zichtbare tekenen van die heiligmaking.

Aan het slot van het boekje geeft Ryle raad aan mensen die wel heilig zouden willen zijn. In het formuleren van het antwoord op die vraagstelling, verwijst hij zijn lezers niet naar zichzelf. Ook niet naar allerlei middelen. Maar naar Iemand. U moet met Christus beginnen, zegt hij. Ja, let wel, zegt hij, zolang u niet uw zonde & zwakheid voelt en tot Christus niet vlucht, krijgt u helemaal niets voor elkaar. Christus - “Hij is de wortel en het begin van alle heiligheid. De manier om heilig te zijn, is te komen tot Hem door het geloof en met Hem verenigd te worden!” Spreken we over heiligheid?, zegt Ryle, ze komt van Christus. Ze is het uitvloeisel van de levende vereniging met Hem. Zoals een rank alleen vruchten draagt als ze in levende verbinding met de wijnstok is. En blijft!

Dat laatste is een onderwerp apart. Het gaat niet alleen om het komen tot Christus. Het gaat ook om het blijven in Hem. Over dat laatste gaat het tweede boek dat ik in deze kolommen nog noemen wil. Veel meer dan ‘noemen’ is het niet. Het werk is geschreven door een tijdgenoot van Ryle, te weten Octavius Winslow [1808-1878], In een aangrijpend eerlijke en ook heel praktische verhandeling schrijft Winslow over het verval en de opbloei van het geestelijke leven. De vertaling in het Nederlands kwam uit onder de titel ‘Mara en Elim'. Er zijn perioden in het leven van Gods kinderen dat ze ‘verachteren in de genade’. Echter - God is getrouw. Hij laat niet varen de werken van Zijn handen!

N.a.v.: John Charles Ryle. Heilig in Hem. Uitgeverij Den Hertog te Houten. Gebonden. 78 pag. Prijs 9,50. Octavius Winslow, Mara en Elim. Over verval en opbloei van het geestelijke leven. Uitgeverij De Groot Goudriaan te Kampen. Gebonden. 222 pag. Prijs € 18,95.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen